391
خردگرايي در قرآن و حديث

چون از آن دخترك زنده به گور شده پرسند : به كدامين گناه، كشته شده است .

حديث

۱۱۶۵.پيامبر صلى الله عليه و آله :خداوند بر شما نافرمانى مادران ، زنده به گور كردن دختران و ادا نكردن حقوق و واجبات را حرام ساخت و براى شما نمى پسندد قيل و قال ، گدايى و ضايع ساختن مال و ثروت را .

۱۱۶۶.امام صادق عليه السلام :مردى نزد پيامبر صلى الله عليه و آله آمد و گفت : «دخترى برايم زاده شده و او را تا سنّ بلوغ تربيت كردم. پس بر او لباس پوشاندم و زينتش كردم ؛ او را به نزد چاهى بردم و در چاه انداختم. آخرين سخنى كه از او شنيدم، اين بود : پدرم ! كفّاره اين رفتار چيست ؟». پيامبر صلى الله عليه و آله فرمود : «آيا مادرت زنده است ؟». گفت : «نه» . فرمود : «آيا خاله ات زنده است ؟». گفت : «بلى» . فرمود : «به وى نيكى كن كه خاله به سان مادر است و كفّاره گناهت خواهد بود» .
ابوخديجه گويد كه از پرسيدم : «اين در چه زمانى رُخ داد ؟». فرمود : «در جاهليت ؛ آنان دختران را مى كُشتند از ترس آنكه به اسارت گرفته شوند و در طوايف ديگر زاد و ولد كنند» .

ر . ك : حديث ۱۱۳۹ و ۱۱۴۲ و ۱۱۴۳ .

ب : فرزند كُشى

قرآن

و اين گونه براى بسيارى از مشركان ، بتانشان ، كشتن فرزندان را آراستند ، تا هلاكشان كنند و دينشان را بر آنان مشتبه سازند ؛ و اگر خدا مى خواست، چنين نمى كردند . پس ايشان را با آنچه به دروغ مى سازند، رها كن .

كسانى كه از روى بيخردى و نادانى ، فرزندان خود را كشته اند ، و آنچه را خدا روزيشان كرده بود ـ از راه افترا به خدا ـ حرام شمرده اند ، سخت زيان كرده اند ؛ آنان به راستى گمراه شده و هدايت نيافته اند .


خردگرايي در قرآن و حديث
390

«وَ إِذَا الْمَوْءُودَةُ سُـئِلَتْ * بِأَىِّ ذَنبٍ قُتِلَتْ ۱

الحديث

۱۱۶۵.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :إنَّ اللّهَ حَرَّمَ عَلَيكُم : عُقوقَ الاُمَّهاتِ ، ووَأدَ البَناتِ ، ومَنعَ وَهاتِ ۲ ، وكَرِهَ لَكُم : قيلَ وقالَ : وكَثرَةَ السُّؤالِ ، وإضاعَةَ المالِ ۳ .

۱۱۶۶.الإمام الصادق عليه السلام :جاءَ رَجُلٌ إلَى النَّبِيِّ صلى الله عليه و آله فَقالَ : إنّي قَد وَلَدتُ بِنتًا ورَبَّيتُها حَتّى إذا بَلَغَت فَأَلبَستُها وحَلَّيتُها ، ثُمَّ جِئتُ بِها إلى قَليبٍ ۴ فَدَفَعتُها في جَوفِهِ ، وكانَ آخِرُ ما سَمِعتُ مِنها وهِيَ تَقولُ : يا أبَتاه ، فَما كَفّارَةُ ذلِكَ ؟ قالَ : ألَكَ اُمٌّ حَيَّةٌ ؟ قالَ : لا ، قالَ : فَلَكَ خالَةٌ حَيَّةٌ ؟ قالَ : نَعَم ، قالَ : فَابرَرها فَإِنَّها بِمَنزِلَةِ الاُمِّ يُكَفَّرُ عَنكَ ما صَنَعتَ .
قالَ أبو خَديجَةَ : فَقُلتُ لِأَبي عَبدِاللّهِ عليه السلام : مَتى كانَ هذا ؟ فَقالَ : كانَ فِي الجاهِلِيَّةِ ، وكانوا يَقتُلونَ البَناتِ مَخافَةَ أن يُسبَينَ فَيَلِدنَ في قَومٍ آخَرينَ ۵ .

ب : قَتلُ الأَولادِ

الكتاب

«وَكَذَ لِكَ زَيَّنَ لِكَثِيرٍ مِّنَ الْمُشْرِكِينَ قَتْلَ أَوْلَـدِهِمْ شُرَكَآؤُهُمْ لِيُرْدُوهُمْ وَلِيَلْبِسُواْ عَلَيْهِمْ دِينَهُمْ وَلَوْ شَآءَ اللَّهُ مَا فَعَلُوهُ فَذَرْهُمْ وَمَا يَفْتَرُونَ .»

«قَدْ خَسِرَ الَّذِينَ قَتَلُواْ أَوْلَـدَهُمْ سَفَهَا بِغَيْرِ عِلْمٍ وَحَرَّمُواْ مَا رَزَقَهُمُ اللَّهُ افْتِرَآءً عَلَى اللَّهِ قَدْ ضَلُّواْ وَمَا كَانُواْ مُهْتَدِينَ ۶

1.التكوير : ۸ و ۹ . قال ابن شهرآشوب نقلاً عن ابن الحريري البصري في درّة الغوّاص وابن فيّاض في شرح الأخبار : إنّ الصحابة قد اختلفوا في «الموؤودة» فقال لهم عليّ عليه السلام : إنّها لا تكون موؤودة حتّى يأتي عليها الثارات السبع ، فقال له عمر : صدقت أطال اللّه بقاك ، أراد بذلك المبيّنة في قوله : «وَلَقَدْ خَلَقْنَا الإِنْسَانَ مِنْ سُلالَةٍ...» الآية ، المؤمنون : ۱۲ ـ ۱۴ ، فأشار أنّه إذا استهلّ بعد الولادة ثمّ دفن فقد وئد ، المناقب لابن شهرآشوب : ۲ / ۴۹ ، بحار الأنوار : ۴۰ / ۱۶۴ وفيه «التارات» بدل «الثارات» .

2.أي : منع الواجبات من الحقوق وأخذ ما لا يحلّ لكم من الأموال أو طلب ما ليس لكم فيه حقّ (هامش المصدر) .

3.صحيح البخاري : ۲ / ۸۴۸ / ۲۲۷۷ و ج ۵ / ۲۲۲۹ / ۵۶۳۰ ، صحيح مسلم : ۳ / ۱۳۴۱ / ۱۲ ، السنن الكبرى : ۶ / ۱۰۳ / ۱۱۳۴۰ كلّها عن المغيرة ؛ وراجع معاني الأخبار : ۲۷۹ و ۲۸۰ .

4.القليب : البئر التي لم تُطْوَ (النهاية : ۴ / ۹۸) .

5.الكافي : ۲ / ۱۶۲ / ۱۸ عن أبي خديجة .

6.(۱۳۶۷ ـ ) الأنعام : ۱۳۷ ، ۱۴۰ .

  • نام منبع :
    خردگرايي در قرآن و حديث
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری شهری، با همکاری: رضا برنجکار و عبدالهادی مسعودی، ترجمه: مهدی مهریزی
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1378
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 4340
صفحه از 516
پرینت  ارسال به