ر . ك : ص ۱۶۹ و ۱۷۱ «سخن ، سكوت » / ص ۱۷۹ «ويژگى هاى خردمندان» .

ك : تجربه اندوزى

۳۸۸.امام على عليه السلام :خردمندى ، تجربه اندوزى است و بهترين تجربه آن است كه تو را پند دهد .

۳۸۹.امام على عليه السلام :تجربه اندوزى، قلّه خردمندى است .

۳۹۰.امام حسن عليه السلامـ هنگامى كه پدرش از او درباره خردمندى پرسيد ـ: [خردمندى ]آن است كه آنچه را به دل سپارى، نگه دارد .

۳۹۱.امام على عليه السلام :خردمند، كسى است كه تجربه ها او را پند دهد .

ر . ك : ص ۱۰۷ «تجربه ».

ل : تدبير نيكو

۳۹۲.پيامبر صلى الله عليه و آلهـ در سفارش به اميرمؤمنان ـ: هيچ خردورزى يى مانند دورانديشى نيست .

۳۹۳.امام على عليه السلام :بهترين دليل بر زيادتىِ خرد ، نيكْ دورانديشى است .

۳۹۴.امام على عليه السلام :نشانه خردمندى ، دورى جستن از بيهودگى و نيكْ دور انديشى است .

م : گمانه زنى درست

۳۹۵.امام على عليه السلام :گمانه زنى خردمندان ، پيشگويى است .

۳۹۶.امام على عليه السلام :گمانه زنى درست ، روشِ خردمندان است .

۳۹۷.امام على عليه السلام :گمانِ خردمند، درست تر است از يقين نادان .

۳۹۸.امام على عليه السلام :گمانِ صاحبان عقل و خرد ، نزديك ترين چيز به واقع و حقيقت است .

ك : حِفظُ التَّجارِبِ

۳۸۸.الإمام عليّ عليه السلام :العَقلُ حِفظُ التَّجارِبِ ، وخَيرُ ما جَرَّبتَ ما وَعَظَكَ ^۱ .

۳۸۹.عنه عليه السلام :حِفظُ التَّجارِبِ رَأسُ العَقلِ ^۲ .

۳۹۰.الإمام الحسن عليه السلامـ لَمّا سَأَلَهُ أبوهُ عليه السلام عَنِ العَقلِ ـ: حِفظُ قَلبِكَ مَا استَودَعتَهُ ^۳ .

۳۹۱.الإمام عليّ عليه السلام :العاقِلُ مَن وَعَظَتهُ التَّجارِبُ ^۴ .

ل : حُسنُ التَّدبيرِ

۳۹۲.رسول اللّه صلى الله عليه و آلهـ في وَصِيَّتِهِ لِعَلِيٍّ عليه السلام ـ: لا عَقلَ كَالتَّدبيرِ ^۵ .

۳۹۳.الإمام عليّ عليه السلام :أدَلُّ شَيءٍ عَلى غَزارَةِ ^۶ العَقلِ حُسنُ التَّدبيرِ .

۳۹۴.عنه عليه السلام :مِنَ العَقلِ مُجانَبَةُ التَّبذيرِ وحُسنُ التَّدبيرِ ^۷ .

م : إصابَةُ الظَّنِّ

۳۹۵.الإمام عليّ عليه السلام :ظَنُّ العاقِلِ كَهانَةٌ ^۸ .

۳۹۶.عنه عليه السلام :الظَّنُّ الصَّوابُ مِن شِيَمِ اُولِي الأَلبابِ .

۳۹۷.عنه عليه السلام :ظَنُّ العاقِلِ أصَحُّ مِن يَقينِ الجاهِلِ .

۳۹۸.عنه عليه السلام :ظَنُّ ذَوِي النُّهى والأَلبابِ أقرَبُ شَيءٍ مِنَ الصَّوابِ ^۹ .