علی علیه السلام فرمودند: «أَلَا إِنَّ أَخْوَفَ مَا أَخَافُ عَلَیکمْ خَلَّتَانِ اتِّبَاعُ الْهَوَی وَ طُولُ الْأَمَلِ أَمَّا اتِّبَاعُ الْهَوَی فَیصُدُّ عَنِ الْحَقِّ وَ أَمَّا طُولُ الْأَمَلِ فَینْسِی الْآخِرَة»؛ «آگاه باشید بیشترین چیزی که برای شما از آن نگرانم دو ویژگی است: پیروی از هوای نفس و استمرار آرزو؛ اما پیروی از هوا از حق باز می‌دارد و استمرار آرزو، آخرت را از یاد می‌برد».۱
از فحوای کلام دیگر امام علی علیه السلام می‌توان تفسیر «طول امل» و به افراط کشانده‌شدن میل خوشایند را دریافت: «وَ لَا تَقُلْ غَداً أَوْ بَعْدَ غَدٍ فَإِنَّمَا هَلَک مَنْ کانَ قَبْلَک بِإِقَامَتِهِمْ عَلَی الْأَمَانِی وَالتَّسْوِیفِ حَتَّی أَتَاهُمْ أَمْرُ اللَّهِ بَغْتَة»؛ «مگو فردا یا فردای بعد! که افرادِ قبل از تو بدین خاطر هلاک شدند که بر سر آرزوها ماندگار شده و امروز و فردا کردند تا عذاب الهی به‌ناگهان آنها را فرا گرفت».۲ به نظر می‌رسد ماندگاری بر آرزوها و امروز و فردا کردن‌ها، نشان از غرق‌شدن در آرزوهای فرد دارد و این نوعی از به افراط کشانده‌شدن این امیال است.
البته باید توجه کرد که عامل دوم تکمیل‌کننده عامل اول است؛ به‌گونه‌ای که به صرف دنیوی‌بودن امل، نمی‌توان به نکوهیده‌بودن آن حکم کرد؛ چراکه
1.. «عَلِی بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنْ حَمَّادِ بْنِ عِیسَی عَنْ إِبْرَاهِیمَ بْنِ عُثْمَانَ عَنْ سُلَیمِ بْنِ قَیسٍ الْهِلَالِی قَالَ: خَطَبَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ علیه السلام فَحَمِدَ اللَّهَ وَ أَثْنَی عَلَیهِ ثُمَّ صَلَّی عَلَی النَّبِی صثُمَّ قَالَ أَلَا إِنَّ أَخْوَفَ مَا أَخَافُ عَلَیکمْ خَلَّتَانِ اتِّبَاعُ الْهَوَی وَ طُولُ الْأَمَلِ أَمَّا اتِّبَاعُ الْهَوَی فَیصُدُّ عَنِ الْحَقِّ وَ أَمَّا طُولُ الْأَمَلِ فَینْسِی الْآخِرَة» (کلینی، ۱۳۸۸: ۸/۵۸).
2.. «عَلِی بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَی عَنْ یونُسَ عَنْ أَبِی جَمِیلَةَ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام کتَبَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ علیه السلام إِلَی بَعْضِ أَصْحَابِهِ یعِظُهُ أُوصِیک وَ نَفْسِی بِتَقْوَی مَنْ لَا تَحِلُّ مَعْصِیتُهُ وَ لَا یرْجَی غَیرُه ... وَ لَا تَقُلْ غَداً أَوْ بَعْدَ غَدٍ فَإِنَّمَا هَلَک مَنْ کانَ قَبْلَک بِإِقَامَتِهِمْ عَلَی الْأَمَانِی وَالتَّسْوِیفِ حَتَّی أَتَاهُمْ أَمْرُ اللَّهِ بَغْتَة» (کلینی، ۱۳۸۸: ۲/۱۲۸).
