25
درآمدی بر روان‌شناسی آرزوها با رویکرد اسلامی

فردی با چنین رگه‌ای (مصطلح به خیال‌پرداز۱) شاید به‌سختی بتواند بین خیال و واقعیت تمایز قائل شود و ممکن است در عین تجربه نشانگان روان‌تنی، دچار توهّم۲ نیز بشود (http://en.wikipedia.org/ fantasy prone personality). همچنین، همبستگی استعداد خیال‌پردازی با اسکیزوفرنی، گسستگی،۳ افسردگی و اضطراب در تحقیقات نشان داده شده است (بیکن و دیگران،۴ ۲۰۱۳).

افرادی که استعداد خیال‌پردازی قوی دارند، معمولاً میزان درخور توجهی از وقت خود را صرف خوش‌خیالی (خیال‌پروری۵) می‌کنند و تجربه عمیق و ژرف و پایدار در تخیل و تصویرسازی ذهنی دارند. چنین افرادی ممکن است چنان تخیلات و خاطره‌های کاذب روشن و واضحی داشته باشند که به‌سختی بتوان آن را از واقعیت متمایز کرد (بیکن و دیگران، ۲۰۱۳).

۲. ۳. ماهیت آرزو: سازه مغفول روان‌شناسی

بررسی نگارنده نشان می‌دهد بیشتر مطالعات درباره آرزوها، مربوط به رابطه این متغیر با دیگر متغیرهای روان‌شناختی یا نقش آن در دیگر ویژگی‌های روانی افراد است و تبیین‌های اندکی در تحلیل ماهیت «آرزو» انجام گرفته است. حال آنکه در متون اسلامی در قالب مفاهیمی چون «امل» این موضوع بررسی شده است.

1.. fantasizer

2.. hallucination

3.. dissociation

4.. Bacon, A. M.; Walsh, C. R.; Martin, L.

5.. daydreaming


درآمدی بر روان‌شناسی آرزوها با رویکرد اسلامی
24

می‌شد اگر...!»۱ را فراهم می‌کند و چنین نگاهی نوعی پیش‌بینی‌کننده قوی برای رفتار آینده، به‌خصوص در نوجوانان است. پسران نوجوان آرزو می‌کنند شبیه قهرمانان ستبرتن باشند. پسرانی که مشتاقانه و آرزومندانه با قهرمانان تلویزیونی یا بازی‌های رایانه‌ای همسان می‌شوند، ممکن است با احتمال بیشتری دست به تقلید از آنها بزنند و رفتارهای مشابهی را انجام دهند (کانیجن و دیگران۲، ۲۰۰۷: ۱۰۳۹).

۲. ۲. شخصیت مستعد خیال‌پردازی

پندارها و آرزوها و خیال‌پردازی‌ها ممکن است فرد را دچار «شخصیت مستعد خیال‌پردازی» (FPP)۳ کند که عبارت است از حالت یا رگه شخصیتی که در آن فرد با نوعی از درگیری عمیق و گسترده و مستمر از خیال‌پردازی آشنا می‌شود. این حالت تا حدودی تلاشی است برای توصیف بهتر اصطلاح مشهور «تخیل فزون‌کنش»۴ (ویلسون و باربر،۵ ۱۹۸۳ به نقل از: جاکوب و فردریک،۶ ۲۰۰۵)، یا «زندگی در دنیای رؤیایی»۷ (گلاسیوز۸، ۲۰۱۱).

1.. What if

2.. Konijn, E. A.; Bijvank, M. N.; Bushman, B. J.

3.. fantasy prone personality

4.. overactive imagination

5.. Wilson, S. C.; Barber, T. X.

6.. Jakob, P.; Fredrik, V.

7.. living in a dream world

8.. Glausiusz, J.

  • نام منبع :
    درآمدی بر روان‌شناسی آرزوها با رویکرد اسلامی
    سایر پدیدآورندگان :
    حمید رفیعی هنر
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1397
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 263
صفحه از 157
پرینت  ارسال به