23
درآمدی بر روان‌شناسی آرزوها با رویکرد اسلامی

با افرادی که از این نوع مقابله‌های هیجان‌محور کمتر استفاده می‌کنند ازکارافتادگی جسمانی بیشتری را تجربه کنند (لستر۱ و دیگران، ۲۰۰۷: ۵۰). از این‌رو این راهبرد با بهزیستی ضعیف‌تر همبسته است، در حالی ‌که راهبرد بازسازی شناختی، یعنی تفکر مجدد درباره شناخت‌های مربوط به بیماری و استلزامات آن، معمولاً با بهزیستی روان‌شناختی بهتر همبسته است (مولیگان و نیومن۲، ۲۰۰۷: ۸۵۰).

از نگاه آلن کار۳ (۲۰۰۴: ۳۱۱)، نیز حل مشکلات مستلزم خودارزیابی و تفکر درباره طرح‌های تغییر است و همه تغییرات مستلزم هزینه‌کردن؛ و این موضوع با پندار آرزومندانه، به انتظار معجزه نشستن و لحظه جادویی رخ نخواهد داد.

پندار درباره آینده گاه به قدری شدید می‌شود که افراد هویت و شخصیت خود را بر اساس آن بنا می‌کنند. برای مثال، نوجوانان در روند هویت‌یابی ممکن است الگوهایی را انتخاب کنند که شامل ویژگی‌هایی است که هم‌اکنون آنها را ندارند، ولی آرزومند آنند. این نوع هویت‌یابی به هویت‌یابی آرزومند۴ معروف است. هویت‌یابی آرزومند بسیار به مفهوم بندورایی (۱۹۸۶) یادگیری مشاهده‌ای۵ نزدیک است. این نوع هویت‌یابی نگاه «چی

1.. Lester, N.

2.. Mulligan, K.; Newman, S.

3.. Carr, A.

4.. wishful identification

5.. vicarious learning


درآمدی بر روان‌شناسی آرزوها با رویکرد اسلامی
22

۲. ۱. پندار آرزومندانه

از نگاه روان‌شناسان اجتماعی، پندار آرزومندانه یعنی شکل‌گیری باور و تصمیم‌گیری بر پایه مطالبی که شاید خوشایند به ‌نظر آیند، ولی به‌ دور از شواهد و منطق و واقعیت‌اند. کریستوفر بوکر۱ پندار آرزومندانه را چرخه اوهام۲ دانسته و معتقد است وقتی به‌ کاری دست می‌زنیم که ناشی از پندار آرزومندانه ما است، ممکن است چند صباحی، که شاید بتوان آن ‌را مرحله رؤیا۳ نامید، همه چیز بر وفق مراد به ‌نظر آید، ولی چون این داستان ذهنی هرگز با واقعیت سر سازگاری نخواهد داشت، ادامه آن در زمان حرکت وقایع به ‌سمت نامطلوب، منجر به مرحله سرخوردگی۴ می‌شود (http://en.wikipedia.org/wiki/wishful_thinking).

جالب است بدانیم که در حیطه روان‌شناسی بالینی نیز پندار آرزومندانه یکی از راهبردهای هیجان‌محور مقابله با استرس تلقی می‌شود. البته راهبردی که غیرمؤثر و آسیب‌زا به ‌شمار می‌آید. یافته‌های فراتحلیل نشان می‌دهد پندار آرزومندانه با روان‌رنجورخویی، برانگیختگی فیزیولوژیک، افکار سرزده، اضطراب، و افسردگی در ارتباط است (کانر اسمیث،۵ ۲۰۰۹: ۵۲۱) و حتی تحقیقات نشان داده است بیماران جسمانی که بر سه راهبرد پندار آرزومندانه و سرزنش و اجتناب تکیه می‌کنند، ممکن است در مقایسه

1.. Christopher Booker

2.. the fantasy cycle

3.. dream stage

4.. frustration stage

5.. Connor ـ Smith, J. K.

  • نام منبع :
    درآمدی بر روان‌شناسی آرزوها با رویکرد اسلامی
    سایر پدیدآورندگان :
    حمید رفیعی هنر
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1397
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 805
صفحه از 157
پرینت  ارسال به