خاصیت آیندهپذیری «امل» اشاره شده است: «فَاعْمَلْ عَمَلَ رَجُلٍ لَیسَ یأْمُلُ مِنَ الْأَیامِ إِلَّا یوْمَهُ الَّذِی أَصْبَحَ فِیهِ وَ لَیلَتَه» (همان: ۲/۴۵۳).
۳. در امل فرد برای دستیابی به موضوع تلاش نمیکند، برخلاف رجا که در آن تلاش و پیگیری وجود دارد. راوی میگوید به امام صادق علیه السلام عرض کردم: «قَوْمٌ یعْمَلُونَ بِالْمَعَاصِی وَ یقُولُونَ نَرْجُو فَلَا یزَالُونَ کذَلِک حَتَّی یأْتِیهُمُ الْمَوْتُ»، ایشان در جواب فرمودند: «هَؤُلَاءِ قَوْمٌ یتَرَجَّحُونَ فِی الْأَمَانِی کذَبُوا لَیسُوا بِرَاجِینَ إِنَّ مَنْ رَجَا شَیئاً طَلَبَهُ» (همان: ۲/۶۸). مؤید این مطلب روایاتی است که «امل» را عامل غفلت و فراموشی از «عمل» میداند: «عن علیٍّ علیه السلام أَنْتُمْ فِی مَهَلٍ مِنْ وَرَائِهِ أَجَلٌ وَ مَعَکمْ أَمَلٌ یعْتَرِضُ دُونَ الْعَمَلِ» (ابنشعبه حرانی، ۱۴۰۴: ۲۰۰)، «عَنْ عَلِی بْنِ الْحُسَینِ علیه السلام فی دعاء ختمة القرآن اللَّهُم... وَ تَقْفُو بِنَا آثَارَ الَّذِینَ اسْتَضَاءُوا بِنُورِهِ وَ لَمْ یلْهِهِمُ الْأَمَلُ عَنِ الْعَمَلِ» (طوسی، ۱۴۱۱: ۲/۵۲۰) و «عن علیٍّ علیه السلام مَا أَطَالَ الْعَبْدُ الْأَمَلَ إِلَّا أَنْسَاهُ الْعَمَل» (ابنشعبه حرانی، ۱۴۰۴: ۲۰۰). منظور از «عمل» در این روایات اعمال همسو با هدف متعالی است، اما طبق مطالب قبلی به نظر میرسد فرد در صورت تلاش برای دستیابی به آرزو، وارد میدان رجا شده و از صرف آرزو خارج شده است. در واقع، طبق آنچه در نکته بعد خواهد آمد، واردشدن به دنیای دور از واقعیت نهتنها فرد را از اعمال متعالی، بلکه از هر تلاش دیگری برای دستیابی به اهداف دنیوی نیز باز میدارد و این تأثیری است که امل بر «بُعد رفتاری» میگذارد.
۴. گرایشها و رغبتهای موجود در امل میتواند در روان آدمی تثبیت شود، به گونهای که به صفت روانی پایداری تبدیل شود. از امام صادق علیه السلام