در این رویکرد دیگر فرقی نخواهد کرد که آرزوهای مد نظر، آن‌گونه که برخی روان‌شناسان تفصیل داده بودند، درونی باشند یا بیرونی. در منطق مدل عملکردی اسلامی، «شفقت در حق دیگران» همچون آرزویی درونی یا «ثروت» همچون آرزویی بیرونی، اگر با تشخیص عقل در راستای اهداف متعالی قرار گیرند، هر دو از آرزوهایی خواهند بود که رضایت را افزایش خواهند داد.
در فرآیند دوم، یعنی وقتی عقل آدمی تشخیص دهد که آرزوی فعال‌شده در روان در تعارض با اهداف متعالی او است، توصیه اسلامی در قالب آموزه «قصر امل» تعدیل و جهت‌دهی چنین آرزوهایی است. در واقع، در این حالت، این کوتاه‌کردن آرزوها است که به رضامندی منجر خواهد شد. درباره قصر امل، بعداً بیشتر سخن گفته خواهد شد.
اما طبیعی است که پیامدِ تنظیم و تعدیل‌نکردن هدفمندِ آرزوهای برخاسته از فرآیند دوم، عیناً همان پیامدهای تلخ فرآیند سوم، یعنی «طول امل» خواهد بود. در منطق اسلامی، رضایت اندک از زندگی و لذت نبردن از آن، یکی از پیامدهای عاطفی ناشی از آسیب‌هایِ شناختی طول امل، یعنی نادیده‌گرفتن حقایق است. در این فرآیند نه‌تنها آرزوهای بزرگ رضامندی را افزایش نمی‌دهد، بلکه موجب سختی، مرارت، اندوه و ناامیدی خواهد شد.
