ربط حادث به قدیم یا ربط خالق به مخلوق نیز در همین بخش با حدوث پیوند خاصی مییابد. در حالیکه فرهنگ قرآن و روایات بر «خلق» تکیه دارد، واژگانی همانند «صدور» و «تجلی و ظهور» در الگوی فلسفی و عرفانی جای گرفته است.
از آنجا که بحث از خلق و حوزه معنایی آن بر پایه قرآن و روایات به تفصیل بیان شد، اشارهای به جایگاه اسماء در تفسیر فلسفی - عرفانی ملاصدرا خواهیم کرد.
این ارتباط در بیان ملاصدرا تحلیل خاصی دارد؛ او رابطه میان خالق و مخلوق را با تقسیمات و تبیینهای خاصی انسجام میبخشد؛ وی بر پایهاندیشه تجلی و ظهور و مراتب آن در عالم وجود، به حضرات خمسه الهیه اشاره میکند و این پنج مرحله را اینگونه معرفی میکند: «حضرة الذات، حضرة الاسماء، حضرة الصفات، حضرة الافعال، حضرة الآثار».۱
شناخت زنجیرهای این مراحل با توجه به مقامات دیگری که نزد عرفا معروف به مرتبه احدیت و مرتبه واحدیت است، روشنتر خواهد شد. نوع ارتباط میان این حضرات خمسه و مراتب عالم، همگی در ذیل قاعده الواحد تعریف میشود. چرا که بر اساس این اندیشه، بسیط الحقیقة کل الوجود است و همه وجودات ماسوای آن ذیل اسماء قرار دارند و رابطه علّی میان این مراتب نیز - آن هم با تفسیر خاصی که وی از علیت دارد۲ - بر اساس همین اصول برقرار است.
