93
درآمدي بر پيشگيري از اعتياد با رويکرد اسلامي

نگرانی، ممکن است برخی افراد به سمت الگوهای نادرست گرایش پیدا کنند و براي کاستن از آن، از مواد مخدّر استفاده نمایند. این، به جهت ناتوانی در مقابلة منطقی با این وضعیت است. از این رو، برای کاستن از احتمال گرایش به اعتیاد، باید روش مقابلة صحیح با این مسئله را آموخت.

رضایت به روزی، عامل کاهش گرایش به اعتیاد

از مسائل مهم روزی، آن است که پس از تلاش کردن و محقّق شدن روزیِ مقدّر، انسان چه احساسی باید نسبت به آن داشته باشد؟ گاه انسان ممکن است نسبت به روزی کسب نشده، احساس نادرستی داشته باشد که موجب نارضایتی می‌شود و گاه ممکن است نسبت به روزیِ به دست‌ آمده، احساس نادرستی داشته باشد که این نیز موجب نارضایتی می‌گردد. باید احساسِ خود را نسبت به روزی کسب شده، تنظیم نمود. کسانی که از این توانمندی برخوردار نباشند، نمی‌توانند اضطراب و ترس از روزی را از خود دور سازند و در نتیجه، برای حلّ آن به اعتیاد روی می‌آورند. صِرف کسب روزی، کافی نیست؛ احساسی که ما از روزیِ به دست آمده داریم، نقش مهمّي دارد. بنا بر این باید احساس خود را به درستی تنظیم نماییم تا موجب رضامندی گردد.
اين، يك اصل است كه روزيِ انسان را خداوند تعيين كرده است و هيچ كس نمي‏تواند مانع آن شود. پيامبر صلی الله علیه وآله در بارة حقيقت ياد شده، اين گونه اطمينان مي‏دهد كه:
لَو أنَّ جَميعَ الخَلائِقِ اجتَمَعوا عَلي‏ أن يَصرِفوا عَنكَ شَيئاً قَد قُدِّرَ لَكَ لَم يَستَطيعوا ولَو أنَّ جَميعَ الخَلائِقِ اجتَمَعوا عَلي‏ أن يَصرِفوا إلَيكَ شَيئاً لَم يُقَدَّر لَكَ لَم يَستَطيعوا.۱
اگر همة آفرينش جمع گردند تا چيزي را كه براي تو مقدّر شده، از تو برگردانند، نمي‏توانند و اگر همة آفرينش تا چيزي را كه براي تو مقدّر نشده، به تو بدهند، [باز هم] نمي‏توانند.
همان‌گونه كه روشن است، اين، از آثار شناخت به واقعيت‌هاست. امام علي‏ علیه السلام از

1.. الأمالي، طوسي، ص‏۶۷۵، ح‏۱۴۲۴.


درآمدي بر پيشگيري از اعتياد با رويکرد اسلامي
92

آن توجّه كنيد، از آرزو و فريب آن، بي‏زار مي‏گرديد.
بر همين اساس، امام زين‌العابدين علیه السلام به فرزند مباركشان امام باقر علیه السلام توصيه مي‏كند و مي‏فرمايد:
إيّاكَ وَالأَمَلَ الطَّويلَ، فَكَم مِن مُؤَمِّلٍ أمَلاً لا يَبلُغُهُ وجامِعِ مالٍ لا يَأكُلُهُ.۱
بپرهيز از آرزوهاي طولاني؛ زيرا چه بسيارند آرزومنداني كه به آرزوي خود نرسيدند و مال‌اندوزاني كه آن را مصرف نكردند.
بنا بر این، براي ايمني از آفت آرزوهاي طولاني و پیشگیری از اعتیاد، لازم است كه شناخت انسان از دنيا و عمرش مورد بازنگري قرار گيرد و با واقعيت‏هاي زندگي، هماهنگ شود.

ﻫ ‍. تنظیم دیدگاه نسبت به روزی مقدّر

ترس از آينده و چگونگي تأمين «روزي»، نگراني‌اي عمومي است. روزي، يكي از نيازهاي اساسي انسان است و از اين رو، معمولاً اين نگراني وجود دارد كه آينده چه خواهد شد؟ آيا روزي فردا خواهد رسيد؟ و... در اين حالت، آينده، تاريك و مبهم ارزيابي مي‏شود و به همراه آن، اضطراب و نگراني از فردا شكل مي‏گيرد. ترس و نگراني اگر به اندازه باشد و از حدّ متعارف نگذرد، عامل تحرّك براي كسب روزي است. انسان بي‏خيال، براي كسب روزي تلاش نخواهد كرد و همين امر، موجب بروز مشكلات فراواني در زندگي وي خواهد شد. پس نگراني به اندازة كم آن، مفيد است؛ امّا اگر افزايش يابد و از حدّ معمول بگذرد، به افزايش تنيدگي و فشار رواني منجر مي‌شود و رضايت از زندگي را به مخاطره مي‏اندازد.۲ امام علی علیه السلام يكي از عوامل هلاك كنندة مردم را ترس از فقر مي‏داند.۳ این اضطراب اگر درمان نشود، می‌تواند زمینه‌ساز گرایش به اعتیاد گردد. در مقابله با این

1.. كفاية الأثر، ص‏۲۴۰؛ بحار الأنوار، ج‏۴۶، ص‏۲۳۰، ح‏۷.

2.. رضایت از زندگی، ص ۵۸

3.. أهلك الناس اثنان: خوف الفقر و طلب الفخر؛ دو چيز، مردم را هلاك كرده است: ترس از فقر و فخرفروشي
(الخصال، ص‏۶۸، ح‏۱۰۲).

  • نام منبع :
    درآمدي بر پيشگيري از اعتياد با رويکرد اسلامي
    سایر پدیدآورندگان :
    عباس پسندیده و محمدرضا کیومرثی
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قک
    تاریخ انتشار :
    1392
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 16412
صفحه از 245
پرینت  ارسال به