87
درآمدي بر پيشگيري از اعتياد با رويکرد اسلامي

آميخت تا آن گاه كه زمين، پيراية خود را برگرفت و آراسته گرديد و اهل آن پنداشتند كه آنان، بر آن قدرت دارند. شبى يا روزى فرمان [ويرانى] ما آمد و آن را چنان در ديده كرديم كه گويى ديروز وجود نداشته است. اين گونه، نشانه‌ها[ى خود] را براى مردمى كه مى‌انديشند، به روشنى بيان مى‌كنيم) .
در جاي ديگري نيز اين گونه مَثَل زده است:
(وَ اضْرِبْ لَهُمْ مَثَلَ الْحَياةِ الدُّنْيا كَماءٍ أَنْزَلْناهُ مِنَ السَّماءِ فَاخْتَلَطَ بِهِ نَباتُ الْأَرْضِ فَأَصْبَحَ هَشِيماً تَذْرُوهُ الرِّياحُ وَ كانَ اللَّهُ عَلى‏ كُلِّ شَيْ‏ءٍ مُقْتَدِراً. ۱
و براى آنان، زندگى دنيا را مَثَل بزن كه مانند آبى است كه آن را از آسمان، فرو فرستاديم. سپس، گياه زمين با آن در آميخت و [چنان] خشك گرديد كه بادها پراكنده‌اش كردند؛ و خداست كه همواره بر هر كارى تواناست)
.
در همين راستا امام على علیه السلام در توصيف دنيا مي‌فرمايد: «آن (دنيا)، چون مرغزارى است كه گياهانش قد كشيده‌اند و بيننده‌اش را خوش مى‌آيد، آبش گواراست و خاكش خوش. از آوندهايشان تَرى مى‌تراود و از شاخه‌هايشان ژاله مى‌چكد، و چون سبزه‌هايش رشد كنند و گل و گياهانش قامت بيفرازند، به ناگاه، بادى وزيدن مى‌گيرد و برگ‌ها را فرو مى‌ريزد و آن همه نظم و هماهنگى را از هم مى‌پراكند و چنان مى‌شود كه خداوند فرموده است: (و چنان خشك گرديد كه بادها پراكنده‌اش كردند، و خداست كه همواره بر هر كارى تواناست) .
دنيا را بنگريد كه از آنچه شما را خوش مى‌آيد، چه فراوان دارد و آنچه شما را سودمند مى‌افتد، چه اندك دارد».۲
امام صادق علیه السلام نيز در وصف دنيا مي‌فرمايد: «اين دنيا، اگرچه با خرّمى‌هايش لذّت‌

1.. سورة كهف، آية ٤٥.

2.. امام علي علیه السلام ـ در توصيف دنيا ـ : فَهِيَ كَرَوضَةٍ اِعتَمَّ مَرعاها، وأعجَبَت مَن يَراها، عَذبٌ شِربُها، طَيِّبٌ تُربُها، تَمُجُّ عُروقُها الثَّرى، وتَنطُفُ فُروعُهَا النَّدى، حَتّى إذا بَلَغَ العُشبُ إبّانَهُ، وَاستَوى بَنانُهُ، هاجَت ريحٌ تَحُتُّ الوَرَقَ، وتُفَرِّقُ مَا اتَّسَقَ، فَأَصبَحَت كَما قالَ الله ُ: (هَشِيمًا تَذْرُوهُ الرِّيَاحُ وَ كَانَ الله عَلَى كُلِّ شَىْ ءٍ مُّقْتَدِرًا)
، اُنظُروا فِي الدُّنيا في كَثرَةِ ما يُعجِبُكم، وقِلَّةِ ما يَنفَعُكُم
.
( الکافي، ج ٨ ص ١٧، ح ٣).


درآمدي بر پيشگيري از اعتياد با رويکرد اسلامي
86

تصوّرات آنان را از نعمت‏هاي دنيا اصلاح كنيم و آنها را با واقعيت، مطابقت نماييم. با این کار، سطح رضامندی افزایش مي‌يابد و بدین ترتیب، یکی از زمینه-های گرایش به اعتیاد از بین می‌رود.

دنیا ناپايدار است!

از جمله واقعيت‌هاي دنيا، ناپايداري آن است. انسان اگر مي‏خواهد زندگي موفّق و رضايت‏بخشي داشته باشد، بايد به چيزي و جايي دل ببندد كه پايدار و تغييرناپذير باشد. «آنچه را نپايد، دل‏بستگي نشايد». امّا برخي افراد چون دوست دارند كه اين حالت، پايدار باشد، آن را پايدار مي‏دانند! در حقيقت، ميل به «پايدار بودنِ» مطلوب، به «پايدار دانستنِ» مطلوب تبديل مي‏شود و بديهي است كه ميان اين دو، تفاوت زيادي وجود دارد. به همین دلیل، وقتی با واقعیت ناپایداریِ دنیا رو به رو می‌شوند، فشار روانی به سراغشان مي‌آيد و ناراضی می‌گردند و همین امر، زمینة گرایش به اعتیاد را فراهم می‌آورد. كساني كه بخواهند از دام اعتیاد رهایی یابند، بايد به اين واقعيت باور داشته باشند كه دنيا ناپايدار است. در اين صورت، ورود مصيبت، برايشان غير منتظره نيست و از پيش، آمادگي مقابله با آن را دارند و لذا به اعتیاد گرایش پیدا نمی‌کنند. بخشي از متون ديني، به آشكار ساختن اين واقعيت اختصاص دارند. خداوند متعال در قرآن كريم با بيان مَثَلي، ناپايداري دنيا را اين گونه توصيف مي‌كند:
(إِنَّما مَثَلُ الْحَياةِ الدُّنْيا كَماءٍ أَنْزَلْناهُ مِنَ السَّماءِ فَاخْتَلَطَ بِهِ نَباتُ الْأَرْضِ مِمَّا يَأْكُلُ النَّاسُ وَ الْأَنْعامُ حَتَّى إِذا أَخَذَتِ الْأَرْضُ زُخْرُفَها وَ ازَّيَّنَتْ وَ ظَنَّ أَهْلُها أَنَّهُمْ قادِرُونَ عَلَيْها أَتاها أَمْرُنا لَيْلاً أَوْ نَهاراً فَجَعَلْناها حَصِيداً كَأَنْ لَمْ تَغْنَ بِالْأَمْسِ كَذلِكَ نُفَصِّلُ الْآياتِ لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ.۱
در حقيقت، مَثَلِ زندگى دنيا به سان آبى است كه آن را از آسمان فرو ريختيم. پس گياه زمين، از آنچه مردم و دام‌ها مى‌خورند، با آن در

1.. سورة يونس، آية ٢٤.

  • نام منبع :
    درآمدي بر پيشگيري از اعتياد با رويکرد اسلامي
    سایر پدیدآورندگان :
    عباس پسندیده و محمدرضا کیومرثی
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قک
    تاریخ انتشار :
    1392
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 16639
صفحه از 245
پرینت  ارسال به