انديشه فراخوانده شده‌اند و اين، نشان دهندة نقش شناخت در احساس انسان نسبت به برخورداري يا محروميت از دنياست. كساني كه دنيا را ارزشمند و مهم ارزيابي كنند، از به دست آوردن آن خرسند مي‌شوند، در حالي كه واقعيت آن است كه چيز اندك و بي‌ارزشي را كسب كرده‌اند و شايستة خرسندي نيست:
(وَ فَرِحُواْ بِالْحَيَوةِ الدُّنْيَا وَ مَا الْحَيَوةُ الدُّنْيَا فِى الآخِرَةِ إِلاَّ مَتَـعٌ.^۱
آنها به زندگى دنيا سرمست شدند، در حالى كه زندگى دنيا در برابر آخرت، جز متاعى اندك نيست) .
بر اساس متون ديني، دنيا، در حقيقت، برخوردارى چندروزه‌اى اندك است. سپس، همچون سراب از ميان مى‌رود و به سان ابر، پراكنده مى‌شود.^۲ دير فراهم مى‌آيد و اندك به كار مى‌آيد و زود از كف مى‌رود^۳ و اوقات دنيا، اگرچه بلند باشد، كوتاه است و بهره‌مندى از آنها، هرچند بسيار باشد، اندك است.^۴
اگر فرد معتاد یا در معرض اعتیاد، به اين حقيقت توجّه كند كه آنچه را از دست داده يا به دست نياورده، اندك بوده است، دچار تنيدگي و فشار رواني نمي‌گردد. مهم اين نيست كه در واقع، آن شي‏ء، كوچك است يا بزرگ؛ مهم اين است كه ما آن را كوچك بدانيم يا بزرگ. اگر چيز مهمّي مثل «دين» را از دست بدهيم، ولي آن را ناچيز بشماريم، به خاطر فقدان آن، خيلي ناراحت نمي‏شويم؛ امّا اگر چيز بي‏ارزشي را از دست داده باشيم، ولي آن را مهم بشماريم، به شدّت ناراحت مي‏شويم. پس آنچه در تنيدگي و نارضايتي مهم است، تصوّر ماست. بنا بر این، یکی از اقداماتی که باید در پیشگیری از اعتیاد انجام داد، آموزش ناچیز بودن دنیاست. برای افزایش سطح رضايت از زندگي و مهار تنيدگي در افراد، باید

دائم چون و چرا مى‏كردند، كه چرا به ما اجازة قتال داده نمى‏شود؟ ولى همين كه اسلام نيرو گرفت، و مسلمانان، مأمور به جنگيدن شدند، طائفه‏اى از آنان از كفّار به همان مقدار كه از خدا مى‏ترسيدند و بلكه بيش از آن، دچار وحشت شدند و گفتند: چرا نبرد را بر ما واجب كرد، با اين كه عمر آدمى در دنيا كوتاه و اندك است؟ چرا خداى تعالى مضايقه كرد كه از اين عمر كوتاه بهره‏مند شويم؟ و چرا با دستور جنگيدن، اين عمر كوتاه را از ما سلب كرد؟ منشأ اين سخن، علاقه‏اى بوده كه آنان به زندگى در دنيا داشته‏اند، در حالى كه اين زندگى در آموزه‌هاي قرآنى، متاعى است اندک كه چند صباحى مورد بهره‏ورى قرار مى‏گيرد و سپس سريع از بين مي‌رود و اثرى از آن باقى نمى‏ماند، و به دنبال آن، زندگى آخرت است كه حياتى است باقى و حقيقى است. معلوم است كه چنين حياتى از حيات دنيا بهتر است، و به همين جهت در پاسخ مسلمانان كذايى، همين معنا را خاطر نشان ساخته است: «قُلْ مَتاعُ الدُّنْيا قَلِيلٌ».
در اين جمله به پيامبر خدا صلی الله علیه وآله دستور مى‏دهد كه به افراد ضعيف، جوابى بدهد كه اشتباه آنان را روشن سازد و خطا بودن اين نظرشان را ـ كه زندگى اندك دنيا را بر كرامت جهاد و شرافت كشته شدن در راه آخرت ترجيح داده‏اند ـ توضيح دهد.^۱
در اين آيات، به خوبي نقش شناخت و واقع‌گرا بودن يا واقع‌گرا نبودن آن در احساس كاميابي و رضامندي از دنيا روشن است. شناخت نادرست از دنيا، آن را بسيار بزرگ مي-داند و لذا از فقدان آن بي‌تاب مي‌گردد و شناخت واقع‌گرا، آن را اندك مي‌شمرد و لذا از فقدانش بي‌تاب نمي‌گردد.
در آية ۳۹ سورة غافر نيز بر همين بُعد از واقعيت دنيا تصريح شده^۲ و به همين جهت در آية ۶۰ سورة قصص تأكيد شده كه آنچه از اين دنيا به انسان برسد، متاعي محدود است و آنچه نزد خداست، خير و پايدار است.^۳ جالب اين كه در اين آيه، مردم به تعقّل و