متعال وضع ميگردند ـ ، تغيير ناپذيرند. امام على علیه السلام در سفارش به فرزندش امام حسن علیه السلام بر این نکته تأکید ميکند و میفرماید:
اِعلم... أنَّ الدُّنيا لَم تَكُن لِتَستَقِرَّ إلاّ عَلى ما جَعَلَهَا اللّهُ عَلَيهِ مِنَ النَّعماءِ وَالاِبتِلاءِ وَالجَزاءِ فِي المَعادِ، أو ما شاءَ مِمّا لاتَعلَمُ.۱
بدان... به درستى كه دنيا، جز بر آن روال كه خداوند قرارش داده است بر برخوردارى و گرفتارى (/ آزمايش) و سزادهى در معاد، و يا آنچه كه او خواسته است و تو نمىدانى، قرار نمىگيرد.
از اين رو، سعي در تغيير واقعيتها و تطبيق آنها با انتظار خود، آب در هاون كوبيدن و تلاشي بيهوده است كه نتيجهاي جز افزايش درد و رنج و گسترش نارضايتي ندارد. افراد معتاد یا در معرض اعتیاد میخواهند دنیا را با انتظاراتشان هماهنگ سازند و همین، عامل نارضایتی و گرایش به اعتیاد میگردد.
از آنچه گذشت چنين به دست ميآيد كه راه درست، تغيير انتظارات و تنظيم آنها با واقعيتهاست. قوانين زندگي، تغييرناپذيرند. فرد معتاد یا در معرض اعتیاد بايد انتظارات خود را با شرايط دنيايي كه در آن زندگي ميكند، تطبيق دهد تا راحت زندگي نمايد. اين يعني هماهنگسازي انتظارات با واقعيتها. وقتي فرد معتاد یا در معرض اعتیاد، انتظار خود را با واقعيتها هماهنگ ساخت، انتظارات او واقعگرایانه خواهند شد و در نتیجه، موجب احساس ناکامی نمیگردند و بدین سان، رضامندی از زندگی به دست میآید.
دو. واقعیتشناسی، لازمة هماهنگسازی
بر اساس آنچه گذشت، زندگی دنیا قوانینی دارد که باید آنها را شناخت تا فرد معتاد یا در معرض اعتیاد، خود را با آن هماهنگ سازد. بنا بر این، یکی از ضرورتهای رضامندی، شناخت قوانین و واقعیتهای حاکم بر زندگی است. اين قوانين، توسط ما وضع نشده است و به دلخواه ما نيز تغيير نخواهد كرد. اگر فرد معتاد یا در معرض اعتیاد از آنها آگاهي يابد و بر اساس آن، انتظارات و رفتار خود را تنظيم كند، ناراضي نخواهد بود. شناخت واقعیتهای