187
درآمدي بر پيشگيري از اعتياد با رويکرد اسلامي

امام سجاد علیه السلام نقل مي‌كند كه روزي پيامبر خدا صلی الله علیه وآله بر شترچرانى گذر كرد و كسي فرستاد تا از او چيزى براى آشاميدن بخواهد. شتربان گفت: آنچه در پستان شتران است، صبحانة مردم قبيله است و آنچه در ظرف‌هاى ماست، غذاى شامشان. رسول خدا صلی الله علیه وآله فرمود: «بارخدايا! مال و فرزندان او را فراوان ساز».
سپس به گوسفندچرانى گذر نمود و كس فرستاد تا از او چيزى براى آشاميدن بخواهد. وى گوسفندها را دوشيد و هر چه در ظرف داشت، در ظرف پيامبر خدا صلی الله علیه وآله ريخت و نيز گوسفندى براى ايشان فرستاد و پيغام داد: اين چيزى است كه نزد ما آماده بود؛ اگر مي‌خواهى، آن را افزون كنيم. پيامبر خدا صلی الله علیه وآله فرمود: «بار خدايا! او را به قدر كفاف روزى ده». يكى از يارانش گفت: اى پيامبر خدا صلی الله علیه وآله! آن را كه خواهشت را رد كرد، چنان دعا فرمودى كه ما همه دوستار آنيم؛ و اين را كه خواهشت را روا نمود، چنين دعا فرمودى كه ما همه آن را ناخوش مى داريم! پيامبر خدا صلی الله علیه وآله فرمود: «همانا آن چه كم باشد و كفايت نمايد، بهتر از آن است كه فراوان باشد و بفريبد. بار خدايا! محمّد و خاندان محمّد را به قدر كفاف روزى بخش».۱
از آنچه گذشت، به دست آمد که روزیِ مؤثّر و خوب، آن است که به قدر کفایت باشد و اندازة آن را نیز خداوند می‌داند و بر اساس مصلحت انسان، تقدیر می‌کند. این باور، موجب فرونشاندن زیاده‌خواهی می‌شود و در نتیجه، انسان را از فشار روزی رها می‌سازد و زمینة گرایش به اعتیاد را از بین می‌برد. از این رو، یکی از آموزش‌هایی که باید افراد ببینند، آموزش در زمینة روزی است.

1.. امام زين العابدين علیه السلام: مَرَّ رسول الله صلی الله علیه وآله بِراعي إبِلٍ فَبَعَثَ يَستَسقيهِ، فَقالَ: أمّا ما في ضُروعِها فَصَبوحُ الحَيِّ، وأمّا في آنِيَتِنا فَغَبوقُهُم، فَقالَ رسول الله صلی الله علیه وآله: اللهمَّ أكثِر مالَهُ ووَلَدَهُ. ثُمَّ مَرَّ بِراعي غَنَمٍ، فَبَعَثَ إلَيهِ يَستَسقيهِ، فَحَلَبَ لَهُ ما في ضُروعِها، وأكفَأَ ما في إنائِهِ في إناءِ رسول الله صلی الله علیه وآله، وبَعَثَ إلَيهِ بِشاةٍ، وقالَ: هذا ما عِندَنا، وإن أحبَبتَ أن نَزيدَكَ زِدناكَ. قالَ: فَقالَ رسول الله صلی الله علیه وآله: اللهمَّ ارزُقهُ الكَفافَ. فَقالَ لَهُ بَعضُ أصحابِهِ: يا رسول الله، دَعَوتَ لِلَّذي رَدَّكَ بِدُعاءٍ عامَّتُنا نُحِبُّهُ، ودَعَوتَ لِلَّذي أسعَفَكَ بِحاجَتِكَ بِدُعاءٍ كُلُّنا نَكرَهُهُ؟! فَقالَ رسول الله صلی الله علیه وآله: إنَّ ما قَلَّ وكَفى خَيرٌ مِمّا كَثُرَ وألهى. اللهمَّ ارزُق مُحَمَّدا وآلَ مُحَمَّدٍ الكَفافَ،
الکافي، ج٢، ص ١٤٠، ح ٤؛ بحار الأنوار، ج٧٢، ص ٦١، ح ٤).


درآمدي بر پيشگيري از اعتياد با رويکرد اسلامي
186

هيچ گاه خورشيد سر بر نزند، مگر آن كه در كناره‌هاى آن، دو فرشته برخيزند و گونه‌اى ندا دهند كه همة زمينيان، جز جن و انس را نيز بشنوانند: اى مردم! به سوى پروردگارتان بشتابيد؛ كه آن چه كم باشد و كفايت كند، بهتر از آن است كه بسيار باشد و فريبگرى كند.
همچنين ابو امامه نقل مي‌كند كه روزي پيامبر خدا صلی الله علیه وآله فرمود:
هر آينه رشك بُردنى‌ترين مردم نزد من، بندة مؤمنى است كه سبك‌بار باشد و از نماز بهره ببرد و پروردگارش را فرمان برَد و در نهان، خداى را نيك عبادت نمايد و در ميان مردمْ گم‌نام به سر برد، چندان كه انگشت‌نما نباشد؛ و روزى‌اش به قدر كفاف باشد؛ و روزى‌اش به قدر كفاف باشد؛ ـ پيامبر در اين حال، با نوك دو انگشت خود مى‌كوبيد و فرمود: ـ و روزى‌اش به قدر كفاف باشد؛ و روزى‌اش به قدر كفاف باشد؛ و مرگش زود فرا رسد؛ و گريه كنندگانش اندك باشند؛ و از او ميراث اندك به جاى بمانَد.۱
نیز وقتي ثلعبة بن حاطب از پيامبر خدا صلی الله علیه وآله خواست که برايش دعا كند که خداوند، به وي مال بدهد، پيامبر صلی الله علیه وآله در پاسخ فرمود:
قَليلٌ تُؤَدّي شُكرَهُ خَيرٌ مِن كَثيرٍ لا تُطيقُهُ.۲
مال اندكى كه شكرش را به جاى آورى، بهتر از مال فراوانى است كه نتوانى شكرش را به جاي آوري.
نيز توصيه مي‌فرمايد كه هر گاه خواستيد براي يهودي يا مسيحي دعا كنيد، بگوييد: «خدا مال و فرزندت را زياد كند!».۳

1.. مسند ابن حنبل عن أبو اُمامة عن النبيّ صلی الله علیه وآله: إنَّ أغبَطَ النّاسِ عِندي عَبدٌ مُؤمِنٌ خَفيفُ الحاذِ، ذو حَظٍّ مِن صَلاةٍ، أطاعَ رَبَّهُ، وأحسَنَ عِبادَتَهُ فِي السِّرِّ، وكانَ غامِضا فِي النّاسِ لا يُشارُ إلَيهِ بِالأَصابِعِ، وكانَ عَيشُهُ كَفافا، وكانَ عَيشُهُ كَفافا ـ قالَ: وجَعَلَ رسول الله صلی الله علیه وآله يَنقُرُ بِإصبَعَيهِ ـ وكانَ عَيشُهُ كَفافا، وكانَ عَيشُهُ كَفافا، فَعُجِّلَت مَنِيَّتُهُ، وقَلَّت بَواكيهِ، وقَلَّ تُراثُهُ
(مسند ابن حنبل، ج٨، ص ٢٨٢، ح ٢٢٢٥٩. نيز،‌ر. ک: سنن الترمذی، ج٤، ص ٥٧٥، ح ٢٣٤٧؛ الکافي، ج٢، ص١٤٠ ح١؛ تنبيه الخواطر، ج٢، ص ٢٣٠).

2.. تاريخ مدينة دمشق، ج١٢، ص ٩، ح ٢٨٨٩.

3.. پيامبر خدا صلی الله علیه وآله: إذا دَعَوتُم لِأَحَدٍ مِنَ اليَهودِ وَالنَّصارى فَقولوا: أكثَرَ الله ُ مالَكَ ووَلَدَكَ
(همان، ج٥٥، ص ٢٠٨، ح ١١٦٧٩؛کنز العمّال، ج٣، ص ١٨٩، ح ٦٠٩٧).

  • نام منبع :
    درآمدي بر پيشگيري از اعتياد با رويکرد اسلامي
    سایر پدیدآورندگان :
    عباس پسندیده و محمدرضا کیومرثی
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قک
    تاریخ انتشار :
    1392
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 16646
صفحه از 245
پرینت  ارسال به