است!۱ لذا از پيامبر خود ميخواهد كه بردبار باشد و به زيبايي از آنان كناره گيرد و او را با آنان تنها گذارد!۲
به تصريح روايات اسلامي، ثروتي كه از راه گناه به دست آيد و در راه گناه خرج شود، نعمت استدراج است كه سرانجامي شوم و همراه با بدبختي و سيهروزي دارد. عقبة بن عامر ميگويد: روزي پيامبر خدا صلی الله علیه وآله فرمود:
إذا رَأَيتَ اللّهَ يُعطِي العَبدَ مِنَ الدُّنيا عَلى مَعاصيهِ ما يُحِبُّ، فَإِنَّما هُوَ استِدراجٌ.
هر گاه ديدى که خداوند بهرة دنيا را به بندهاى عطا ميفرمايد تا به گناهانى كه ميخواهد، بپردازد، اين، جز پله پله فرو افتادنش نيست.
سپس پيامبر خدا صلی الله علیه وآله اين آيه را تلاوت فرمود:
( فَلَمَّا نَسُوا ما ذُكِّرُوا بِهِ فَتَحْنا عَلَيْهِمْ أَبْوابَ كُلِّ شَيْءٍ حَتَّى إِذا فَرِحُوا بِما أُوتُوا أَخَذْناهُمْ بَغْتَةً فَإِذا هُمْ مُبْلِسُونَ ۳ .۴
پس چون آنچه را بدان پند داده شدند، فراموش كردند، درهاى همه چيز را بر آنان بگشوديم و چون بدانچه داده شدند، شادمان گشتند، ناگهان بگرفتيمشان؛ پس همان دم نوميد شدند) .
1.. (وَ لاَ يَحْسَبَنَّ الَّذِينَ كَفَرُواْ أَنَّمَا نُمْلِى لَهُمْ خَيْرٌ لِّئَنفُسِهِمْ إِنَّمَا نُمْلِى لَهُمْ لِيَزْدَادُواْ إِثْمًا وَ لَهُمْ عَذَابٌ مُّهِينٌ؛ و كسانى كه كافر شدند، مپندارند كه مهلتى به آنان مىدهيم، خير آنهاست؛ همانا مهلتشان مىدهيم تا بر گناه بيفزايند؛ و ايشان را عذابى خواركننده است) .
(سورة آل عمران، آية ١٧٨).
2.. (وَ اصْبِرْ عَلَى مَا يَقُولُونَ وَ اهْجُرْهُمْ هَجْرًا جَمِيلاً * وَ ذَرْنِى وَ الْمُكَذِّبِينَ أُوْلِى النَّعْمَةِ وَ مَهِّلْهُمْ قَلِيلاً؛ و بر آنچه مىگويند، شكيبا باش و به شيوهاى نيكو از آنان كناره گير * و مرا با آن دروغانگاران كامران و توانگر واگذار و اندكى مهلتشان ده)
(سورة مزمّل، آية ۱۰ ـ ۱۱).
3.. سورة أنعام، آية٤٤.
4.. مسند ابن حنبل، ج٦، ص١٢٢، ح١٧٣١٣؛ المعجم الکبير ، ج١٧، ص٣٣١، ح٩١٣؛ شُعَب الايمان، ج٤، ص١٢٨، ح٤٥٤٠ کنز العمّال، ج١١، ص ٩٠، ح ٣٠٧٤٣؛ تنبيه الخواطر، ج٢، ح ٢٣٢.
الكافي عن سماعة بن مهران: سَأَلتُ أبا عَبدِ الله ِ علیه السلام عَن قَولِ الله ِ عز و جل: (سَنَسْتَدْرِجُهُم مِّنْ حَيْثُ لاَ يَعْلَمُونَ)
قالَ: هُوَ العَبدُ يُذنِبُ الذَّنبَ؛ فَتُجَدَّدُ لَهُ النِّعمَةُ مَعَهُ تُلهيهِ تِلكَ النِّعمَةُ عَنِ الاِستِغفارِ مِن ذلِكَ الذَّنبِ؛ الكافى از سماعة بن مهران: از امام صادق علیه السلام در بارة اين سخن خداوند پرسيدم: (اندكاندك از جايى كه نميدانند، گرفتارشان خواهيم ساخت) .
فرمود: «او بندهاى است كه گناه مىكند و باز نعمتى كه با اوست، بدو داده مىشود و همان نعمت، او را از آمرزشخواهى براى آن گناه، غافل مىكند.
(الکافي، ج٢، ص ٤٥٢، ح ٣؛ بحار الأنوار، ج٥، ص ٢١٨، ح ١١ نيز، ر. ك: توسعة اقتصادي بر پاية قرآن و حديث، ج ۲، ص۹۵۸ – ۹۵۰).