امّا براي دنيا آفريده نشدهايم.۱ دنيا نيز همه چيز هستي نيست و اين جا همة حيات انسان نيست.۲ اگر زندگي انسان، محدود به اين دنيا نيست و دنيا توقّفگاهي براي حيات جاويد است، پس نه كاستيهاي آن آزاردهنده و غير قابل تحمّل است و نه برخورداری‌های آن فریبنده.
بنا بر این، یکی از اقدامات پیشگیرانه، آموزش این حقیقت است که دنيا را بايد گذرگاه آخرت دانست، نه خانة زندگي و قرارگاه حيات. اگر افراد به اين واقعيت، واقف شوند، كاستيها و سختيهاي آن را تحمّل خواهند كرد؛ چون موقّت و غير اصيل است. آنچه تحمّلناپذير است، كاستيهاي سراي جاويد و اصيل است. در این باره، موارد متعدّدی در روایات اسلامی آمده‌اند که می‌توانند گذرگاه بودن را تبیین کنند و در تهیة بسته‌اي آموزشی کمک نمایند؛ ولی به جهت اختصار، از ذکر آنها خودداری می‌کنیم.۳
دنیا ناچيز است!
يكي از علل نارضایتی از زندگی و بيتاب شدن در برابر سختيها اين است كه بهرههاي دنيا را بسيار زياد و مهم ميشمريم. اگر انسان، چيزي را بسيار مهم بداند، به خاطر به دست نياوردن و يا از دست دادن آن، به شدّت غمين و اندوهگين ميگردد. شدّت تنيدگي، بسته به جايگاهي است كه شيء از دست رفته يا به دست نيامده، نزد فرد دارد. كسي كه دنيا و بهرههاي دنيا را بزرگ بشمارد، تحمّل فقدان آن را ندارد. امّا اين تصوّر، مطابق واقع نيست. قرآن کریم مسلمانان را ملامت مىكند از اين كه آن روزى كه اسلام ضعيف بود،
1.. امام علي علیه السلام: فَفِي الدُّنيا حُيّيتُم ولِلآخِرَةِ خُلِقتُم؛ در دنيا حيات يافتيد و براي آخرت، آفريده شديد
(عيون أخبار الرضا علیه السلام ج۱، ص۲۹۸، ح۵۶؛ الأمالي، صدوق، ص۱۱۰؛ مشکاة الأنوار، ص۲۶۹).
2.. پيامبر اکرم صلی الله علیه وآله: إنَّكُم خُلِقتُم لِلآخِرَةِ وَالدُّنيا خُلِقَت لَكُم؛ به درستي كه شما براي آخرت آفريده شدهايد و دنيا براي شما آفريده شده است
(شُعَب الايمان، ج۷، ص۳۶۰، ح۱۰۵۸۱؛ تنبيه الغافلين، ص۲۳۸، ح۳۰۹).
امام علي علیه السلام: الدُّنيا خُلِقَت لِغَيرِها ولَم تُخلَق لِنَفسِه (دنيا براي غير آن آفريده شده، و براي خودش آفريده نشده است) .
نهج‌البلاغه، حكمت ۴۶۳؛ بحار الأنوار، ج۷۳، ص۱۳۳، ح۱۳۶).
3.. برای مطالعة بیشتر، ر. ک: رضایت از زندگی، ص ۳۱؛ الگوی اسلامی شادکامی، زیر چاپ؛ دنیا و آخرت از نگاه قرآن و سنت، ج ۱، ص ۲۱.
