ـ خویشتنداری

1.. (وَنَادَى فِرْعَوْنُ فِي قَوْمِهِ قَالَ يَا قَوْمِ أَلَيْسَ لِي مُلْكُ مِصْرَ وَهَذِهِ الْأَنْهَارُ تَجْرِي مِن تَحْتِي أَفَلَا تُبْصِرُونَ أَمْ أَنَا خَيْرٌ مِّنْ هَذَا الَّذِي هُوَ مَهِينٌ وَلَا يَكَادُ يُبِينُ فَلَوْلَا أُلْقِيَ عَلَيْهِ أَسْوِرَةٌ مِّن ذَهَبٍ أَوْ جَاء مَعَهُ الْمَلَائِكَةُ مُقْتَرِنِينَ؛ فرعون در ميان قوم خود ندا داد و گفت: اى قوم من! آيا حکومت مصر از آنِ من نيست، و اين نهرها تحت فرمان من جريان ندارند؟ آيا نمى‏بينيد؟ مگر نه اين است که من از اين مردى که از خانواده و طبقة پستى است و هرگز نمى‏تواند فصيح سخن بگويد، برترم؟ [اگر راست مى‏گويد] چرا دستبندهاى طلا به او داده نشده، يا اين که چرا فرشتگان، دوشادوش او نيامده‏اند [تا گفتارش را تأييد کنند]؟! )
(سورة زخرف، آية۵۱-۵۳).

2.. ر. ک: دنیاگرایی و پیامدهای آن از دیدگاه قرآن، ص، ۳۷ ـ‌۶۱.

3.. غرر الحکم، ح ۸۷۳۰. همچنين: إِنَّمَا الكَرَمُ التَّنَزهُ عَنِ الْمَساوي؛ کرامت، دوری کردن از گناهان است
(همان، ح۳۸۷۰).

4.. نهج البلاغة، حکمت ۴۴۹.

5.. امام علی علیه السلام: الكريمُ مَن تَجَنَّبَ المَحارِمَ و تَنَزَّهَ عنِ العُيوبِ؛ بزرگوار كسى است كه از حرام‌ها دورى كند و از معايب منزّه باشد.
(غرر الحكم، ح ۱۵۶۵).

6.. امام علی علیه السلام: الكَرَمُ حُسنُ السَّجيَّةِ و اجتِنابُ الدَّنيَّةِ؛بزرگوارى، داشتن منش نيكو و دورى كردن از پستى است
(همان، ح ۱۶۹۵) مَن كَرُمَت نَفسُهُ قَلَّ شِقاقُهُ و خِلافُهُ؛ هر كه كرامت نفْس داشته باشد، كمتر مخالفت و ناسازگارى مي‌كند
(همان،‌ ح۹۰۵۱).

7.. امام علی علیه السلام: مِن الكَرَمِ لِينُ الشِّيَمِ؛ نرم‌خويى، از بزرگوارى است
(بحار الأنوار، ج ۷۷ ص ۲۰۸ ، ح۱).

8.. امام علي علیه السلام: يُستَدَلُّ عَلى كَرَمِ الرَّجُلِ بِحُسنِ بِشرِهِ وبَذلِ بِرِّهِ؛ از خوش‌رويى و نيكوكارى مرد، به بزرگوارى او پى برده مى‌شود
(غرر الحكم، ح۱۰۹۶۳).

1.. جامع الأخبار، ص ۲۹۶. نظیر همین از امام زين العابدين علیه السلام: مَن كَرُمَت عَلَيهِ نَفسُهُ هَانَت عَلَيهِ الدُّنيا؛ هر كه كرامت نفس داشته باشد، دنيا نزد او حقير است
(تحف العقول، ص ۲۷۸).

2.. (ثُمَّ كَانَ عَاقِبَةَ الَّذِينَ أَسَاؤُوا السُّوأَى أَن كَذَّبُوا بِآيَاتِ اللَّهِ وَكَانُوا بِهَا يَسْتَهْزِؤُون؛ سپس سرانجامِ کسانى که اعمال بد مرتکب شدند، به جايى رسيد که آيات خدا را تکذيب کردند و آن را به مسخره گرفتند)
( سورة روم، آية۱۰).

3.. (قُلْ إِن كَانَتْ لَكُمُ الدَّارُ الآَخِرَةُ عِندَ اللّهِ خَالِصَةً مِّن دُونِ النَّاسِ فَتَمَنَّوُاْ الْمَوْتَ إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ؛ بگو: اگر آن [چنان که مدعى هستيد] سراى ديگر در نزد خدا، مخصوص شماست نه ساير مردم، پس آرزوى مرگ کنيد اگر راست مى‏گوييد)
(سورة بقره، آية۹۴).

4.. (فَخَرَجَ عَلَى قَوْمِهِ فِي زِينَتِهِ قَالَ الَّذِينَ يُرِيدُونَ الْحَيَاةَ الدُّنيَا يَا لَيْتَ لَنَا مِثْلَ مَا أُوتِيَ قَارُونُ إِنَّهُ لَذُو حَظٍّ عَظِيمٍ؛ [روزى قارون] با تمام زينت خود در برابر قومش ظاهر شد. آنها که خواهان زندگى دنيا بودند، گفتند: «اى کاش همانند آنچه به قارون داده شده است، داشتيم! به راستى که او بهرة بزرگي دارد! )
(سورة قصص، آية ۷۹).

5.. (وَمَا أَرْسَلْنَا فِي قَرْيَةٍ مِّن نَّذِيرٍ إِلَّا قَالَ مُتْرَفُوهَا إِنَّا بِمَا أُرْسِلْتُم بِهِ كَافِرُونَ؛ و ما در هيچ شهر و ديارى پيامبرى بيم ‏دهنده نفرستاديم، مگر اين‌که مرفّهان آنها [که مست ناز و نعمت بودند] گفتند: ما به آنچه فرستاده شده‏ايد، کافريم! )
(سورة سبأ، ۳۴).

6.. (إِنَّ الْإِنسَانَ لِرَبِّهِ لَكَنُودٌ؛ که انسان در برابر نعمت‌هاى پروردگارش بسيار ناسپاس و بخيل است)
(سورة عادیات، آية ۶).

7.. (وَضَرَبَ اللّهُ مَثَلاً قَرْيَةً كَانَتْ آمِنَةً مُّطْمَئِنَّةً يَأْتِيهَا رِزْقُهَا رَغَدًا مِّن كُلِّ مَكَانٍ فَكَفَرَتْ بِأَنْعُمِ اللّهِ فَأَذَاقَهَا اللّهُ لِبَاسَ الْجُوعِ وَالْخَوْفِ بِمَا كَانُواْ يَصْنَعُونَ؛ خداوند [براى آنان که کفران نعمت مى‏کنند،] مثلى زده است: منطقة آبادى که امن و آرام و مطمئن بود و همواره روزي‌اش از هر جا مى‏رسيد؛ امّا به نعمت‌هاى خدا ناسپاسى کردند؛ و خداوند به خاطر اعمالى که انجام مى‏دادند، لباس گرسنگى و ترس را بر اندامشان پوشانيد)
( سورة نحل، آية ۱۱۲).

8.. (إِنَّ اللَّهَ لَا يَهْدِي مَنْ هُوَ مُسْرِفٌ كَذَّابٌ؛ خداوند، کسى را که اسرافکار و بسيار دروغگوست، هدايت نمى‏کند)
(سورة غافر، آية ۲۸).