درآمد

اعتیاد، از پدیده‌های شومی است که جامعة اسلامی ما را تهدید می‌کند. اکنون بحث بر سر پیامدها و آثار ویرانگر آن نیست. همچنین بحث در عوامل بیرونی و دسیسه‌های استکباریِ این پدیده نیز نیست. اینها هر کدام مسئله‌های مهمّی هستند که در جای خود باید بدانها پرداخته شود و کم و بیش نیز پرداخته شده است. بحث ما در پیشگیری روان‌شناختی از اعتیاد با رویکرد اسلامی است. مسئله این است که چگونه می‌توان از اعتیاد پیشگیری کرد؟ آموزه‌های اسلامی، چه سخنی در پیشگیری از اعتیاد دارند؟ و روش‌های اسلامی ـ روان‌شناختی پیشگیری از اعتیاد کدام‌اند؟

روش‌شناسی پژوهش

اوّلین مسئله در این حوزه، آن است که با چه روش و یا رویکردی می‌توان دیدگاه اسلام در بارة پیشگیری از اعتیاد را به دست آورد؟ در منابع اسلامی، بخشی از آموزه‌ها به صورت مستقیم اختصاص به مسئلة اعتیاد دارند؛ از نوعی که در آن زمان، وجود داشته است. این متون، فراوان نیستند و هر چند در حدّ خود کارایی دارند، امّا جواب پدیدة پیچیدة اعتیاد امروزین را نمی‌دهند. از این رو، صرفاً با مراجعه به این بخش از متون نمی‌توان پاسخ پرسش‌های پیشین را داد. رویکردی که در این پژوهش مورد استفاده قرار گرفت، شناسایی علل و عوامل اعتیاد، و سپس یافتن دیدگاه اسلام در بارة پیشگیری از آنهاست. در این

سازمان، دکتر اقطار، دکتر نظمْ دِه و دکتر براتی تشکر می‌کنیم. همچنین از کلیة همکاران خود در بخش‌های مختلف مؤسّسة دار الحدیث که در آماده‌سازی این اثر نقش داشتند، تشکّر می‌کنیم.
گروه روان‌شناسی اسلامی
پژوهشکدة اخلاق و علوم انسانی