نَجدَ الخَيرِ وَ الشَّرِّ ؛ ۱
راه خير و راه شر .
اين هدايت ، همان هدايتِ فطرى است كه قرآن در آيه اى ديگر، از آن به «الهام» ، تعبير كرده است :
«وَ نَفْسٍ وَ مَا سَوَّاهَا * فَأَلْهَمَهَا فُجُورَهَا وَ تَقْوَاهَا ۲ » ؛
سوگند به آن كه نفْس را آفريد و فجور و تقوايش را به او الهام نمود .
«الهامِ تقوا» همان هدايت فطرى به سوى راه خير ، و «الهام فجور» ، همان هدايت فطرى به سوى راه شر است .
خداوند سبحان ، انسان را به گونه اى آفريده كه مى تواند تقوا (خير) و فجور (شر) را تمييز دهد . از اين رو ، هر انسانى مى داند كه عدالت ، نيكوست و ستم ، زشت و بد است ؛ احسان به ديگران ، نيكوست و تجاوز به حقوق مردم ، بد است .
حال اگر اين شناخت و آگاهى از انسان گرفته شود ، در واقع ، انسانيّت از او سلب شده ، و با حيوانات ديگر فرقى نخواهد داشت ، و به فرمايش امام على عليه السلام:
مَن لَم يَعرِفِ الخَيرَ مِنَ الشَّرِّ، فَهُوَ بِمَنزَلَةِ البَهيمَةِ ؛ ۳
هر كس نيك را از بد باز نشناسد ، همچون حيوان است.
دعوت به مطلقِ «خير» و «معروف»
به سبب فطرى و بديهى بودنِ معانىِ «خير» ، «معروف» ، «بِر» و «احسان» ، قرآن