247
دانش رجال از ديدگاه اهل سنت

شمار آورده اند ۱ . وى در جرح و نقد رجال ، چنان سختگير بوده كه از نقل احاديث تعداد قابل توجّهى از راويانى كه ابو داوود و ترمذى به نقل احاديث آنان پرداخته اند ، و نيز برخى از رجال صحيح البخارى و صحيح مسلم ، اجتناب كرده و به جرح آنان مبادرت كرده است . به همين جهت ، برخى گفته اند كه شرط نسايى در رجال ، شديدتر از شرط بخارى و مسلم است . وى در علم رجال ، كتاب الضعفاء والمتروكين را كه بين اهل علم متداول است ، تأليف كرده است .
نسايى را متمايل به شيعه دانسته اند . وى از معاويه و عمرو بن عاص ، برائت مى جُسته است و همين امر ، سبب مرگ وى شد ؛ چرا كه در اواخر عمرش از مصر به دمشق آمد و چون از او در فضيلت معاويه حديث خواستند ، گفت كه غير حديث پيامبر صلى الله عليه و آله كه به وى فرمود : «لا أشبع اللّه بطنه ؛ خدا شكمش را سير نكند» ، چيزى در فضيلت وى نمى داند . نيز بار ديگر كه از او در مورد فضيلت معاويه و برترى او بر على عليه السلامپرسيدند ، گفت :
ألا يرضى رأسا برأس حتّى يفضل؟!
آيا راضى نمى شويد كه آن دو ، از جهت فضيلت يكسان باشند و حتى [معاويه] برترى داده شود؟!
لذا وى را با ضرب و شتم از مسجد بيرون كردند و چون آسيب شديدى به وى وارد شده بود ، از مصر خارج شد و طبق قول صحيح ، در رَملَه درگذشت . ۲

۱۶ . ابن خُزَيْمَه

ابوبكر محمّد بن اسحاق بن خزيمه سُلَمى ۳ نيشابورى شافعى ، به سال

1.ر .ك : فتح المنّان بمقدمة لسان الميزان ، ص۲۸۴ ـ ۲۸۵ .

2.ر .ك : سير أعلام النبلاء ، ج۱۴ ، ص۱۲۵ ـ ۱۳۵ (ش۶۷) ؛ تذكرة الحفّاظ ، ج۲ ، ص۶۹۸ ـ ۷۰۱ (ش ۷۱۹) ؛ طبقات الحفّاظ ، ص۳۲۳ ـ ۳۲۴ (ش۶۹۵) .

3.منسوب است به قبيله سُلَيم ، از قبايل مشهور عرب .


دانش رجال از ديدگاه اهل سنت
246

ابن خراش ، مؤلّف كتابى در جرح و تعديل بوده است و ذهبى ، وى را از جهت سختگيرى در جرح و نقد رجال ، به ابو حاتم رازى تشبيه كرده است . ۱

۱۵ . نسايى

ابو عبد الرحمان احمد بن شعيب بن على خراسانى نَسايى ، صاحب كتاب حديثى السنن الكبرى و السنن الصغرى ۲ ، به سال ۲۱۵ هجرى در نَسا (از شهرهاى خراسان) تولّد يافت و به سال ۳۰۳ هجرى در رَملَه (از شهرهاى فلسطين) و به قول برخى ديگر در مكّه درگذشت .
نسايى ، ابتدا در كودكى از علماى بزرگ شهرش حديث شنيد و سپس در حالى كه پانزده سال بيشتر نداشت ، براى كسب علم و ملاقات با مشايخ ، به حجاز و عراق و مصر و شام و جزيره مسافرت كرد و سرانجام در مصر اقامت گزيد .
وى از حافظان حديث و بسيار جليل القدر و متعبّد بوده است و امام اهل حديث و فقها در مصر و بلكه عصر خود به شمار آمده است . در احوال رجال نيز وى داناترين محدّث زمان خود بوده است ، چنان كه ذهبى گفته است :
در ابتداى سال ۳۰۰ هجرى ، هيچ كس حافظ تر از نسايى نبوده و او در احاديث و ايرادهاى آنها و رجال اَسناد آنها ماهرتر از مسلم و ابو داوود و ابوعيسى ترمذى و هم تراز بخارى و ابو زرعه بوده است .
با وجود كثرت اطّلاع نسايى بر احوال رجال و مهارت وى در علم جرح و تعديل ، ذهبى و ابن حجر ، وى را در جرح و نقد رجال ، از سختگيران به

1.ر .ك : فتح المنّان بمقدمة لسان الميزان ، ص۲۸۳ . نيز ، ر .ك : تاريخ بغداد ، ج۱۰ ، ص۲۷۸ ـ ۲۸۰ (ش۵۳۹۸) ؛ تذكرة الحفّاظ ، ج۲ ، ص۶۸۴ ـ ۶۸۵ (ش۷۰۵) ؛ سير أعلام النبلاء ، ج۱۳ ، ص۵۰۸ ـ ۵۱۰ (ش۲۵۳) ؛ طبقات الحفّاظ ، ص۳۱۸ (ش۶۸۲) .

2.اين كتاب كه به المجتبى معروف است ، تلخيص و تهذيب كتاب السنن الكبرى و از اصول ششگانه حديثى معتبر اهل سنّت است .

  • نام منبع :
    دانش رجال از ديدگاه اهل سنت
    سایر پدیدآورندگان :
    محمدرضا جدیدی نژاد
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1381
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 1926
صفحه از 298
پرینت  ارسال به