ابن خراش ، مؤلّف كتابى در جرح و تعديل بوده است و ذهبى ، وى را از جهت سختگيرى در جرح و نقد رجال ، به ابو حاتم رازى تشبيه كرده است . ۱
۱۵ . نسايى
ابو عبد الرحمان احمد بن شعيب بن على خراسانى نَسايى ، صاحب كتاب حديثى السنن الكبرى و السنن الصغرى ۲ ، به سال ۲۱۵ هجرى در نَسا (از شهرهاى خراسان) تولّد يافت و به سال ۳۰۳ هجرى در رَملَه (از شهرهاى فلسطين) و به قول برخى ديگر در مكّه درگذشت .
نسايى ، ابتدا در كودكى از علماى بزرگ شهرش حديث شنيد و سپس در حالى كه پانزده سال بيشتر نداشت ، براى كسب علم و ملاقات با مشايخ ، به حجاز و عراق و مصر و شام و جزيره مسافرت كرد و سرانجام در مصر اقامت گزيد .
وى از حافظان حديث و بسيار جليل القدر و متعبّد بوده است و امام اهل حديث و فقها در مصر و بلكه عصر خود به شمار آمده است . در احوال رجال نيز وى داناترين محدّث زمان خود بوده است ، چنان كه ذهبى گفته است :
در ابتداى سال ۳۰۰ هجرى ، هيچ كس حافظ تر از نسايى نبوده و او در احاديث و ايرادهاى آنها و رجال اَسناد آنها ماهرتر از مسلم و ابو داوود و ابوعيسى ترمذى و هم تراز بخارى و ابو زرعه بوده است .
با وجود كثرت اطّلاع نسايى بر احوال رجال و مهارت وى در علم جرح و تعديل ، ذهبى و ابن حجر ، وى را در جرح و نقد رجال ، از سختگيران به