پيش گفتار

مذاهب مختلف اسلامى ، به اتّفاق ، سنّت پيامبر صلى الله عليه و آله را يكى از اركان دين برشمرده اند و عمل كردن به آن را وظيفه تمام مسلمانان مى دانند . آنان همچنين حديث را به عنوان «حكايتگر سنّت» مورد اهتمام قرار داده و در تمام جوانب و زواياى آن به كندوكاو پرداخته اند و بدين سان ، فقه ، كلام ، تفسير و تاريخ و علوم ديگر نقلى خويش ـ كه وابستگى به سنّت داشته اند ـ را نيز غنا بخشيده اند . دانش هاى مختلفى در مسير شناخت حديث به وجود آمدند و گسترش يافتند تا سنّت را آن چنان كه بوده ، حفظ كنند ، بشناسانند و براى ديگران نقل كنند.
از مهم ترين دغدغه هاى عالمان حديث پژوه ، احراز «صدور روايات از معصوم» از طريق سند آنها بوده است . ايشان براى مباحثى كه اين امر را تبيين مى كند و راويان را مى شناساند ، دانشى را به نام «علم رجال» ، بنيان نهاده اند.
اين دانش ، حاصل زحمات عالمان بسيارى است كه در طول تاريخ فرهنگ اسلامى كوشش و توان علمى خويش را براى به كار گيرى اصول عُقَلايى مطابق با شريعت ، مصروف داشته اند. بى شك ، تضارب آراى محدّثان مذاهب مختلف اسلامى در پويايى اين علم و شكوفايى قواعد و ضوابط آن ، نقش بسزايى داشته است . بدين ترتيب ، آشنايى محدّثان ـ با هر مذهبى كه داشته باشند ـ با اصول

بديهى است كه همه اهتمام گروه هاى يادشده ، حفظ سنّت نبوى و به وديعت گذاردن آن به بهترين وجه بوده است و استفاده پيروان هر گروه از ودايعِ گروه ديگر ، در گرو آشنايى با اين قواعد است.
آنچه در پيش رو داريد ، مبانى و اصول رجالى معتبر نزد مشهور اهل سنّت است كه در حدّ آشنايى با اين دانش از ديدگاه ايشان است ؛ اما در عين حال ، كوشش بر آن بوده كه مطالب كلّى و اصلى هر مبحث و نيز منابع اصلى در هر مبحث ، ارائه و شناسانده شوند .
از سوى ديگر ، شيوه ارائه و دسته بندى و منطق آن ، به گونه اى انتخاب شده كه دانش پژوهان شيعى مذهب نيز به خوبى بتوانند به آراى رجالى اهل سنّت ، دست يابند . اميد است كه اين پژوهش ، در نظر ارباب فضل و علم و حديث پژوهان گرامى مقبول افتد.
اين اثر ، حاصل زحمات و تحقيقات محقّق گرامى حجة الاسلام آقاى محمّد رضا جديدى نژاد است كه قدردانى از ايشان و آرزوى توفيق بيشتر براى ايشان را بر خود لازم مى دانم.
مدير گروه رجال
محمّد كاظم رحمان ستايش