259
دانش رجال از ديدگاه اهل سنت

ذهبى در علم رجال ، صاحب تأليفات بسيارى است كه اغلب آنها به گونه اى متداول اند كه هيچ محدّث و رجالى اى از مراجعه به آنها بى نياز نيست . كتاب ميزان الإعتدال و تذكرة الحفّاظ و سير أعلام النبلاءى وى در اين علم ، مشهور است . در علم تاريخ نيز كتاب تاريخ الإسلام وى از مصادر و منابع مهم و متداول اين علم به شمار مى آيد .
برخى از علما گفته اند ذهبى ، در جرح خصوصِ اشاعره و صوفيه ، سختگير بوده است . ۱

۶ . ابن حَجَر

شهاب الدين ابو الفضل احمد بن على عسقلانى ۲ شافعى ، معروف به ابن حجر ، به سال ۷۷۳ هجرى در مصر تولّد يافت و به سال ۸۵۲ هجرى در همان جا وفات يافت . ابن حجر ، امام حافظان زمان خود در مصر و بلكه دنياى اسلام بود . وى براى ملاقات با مشايخ حديث و اخذ اجازه حديث از آنان ، به شهرهاى متعدّد در داخل خود مصر و ديار شام و حجاز ، مسافرت كرد .
حافظ ابو الفضل عراقى (صاحب كتاب فتح المغيث در مصطلح الحديث) ، از مهم ترين مشايخ وى بوده كه تأثير بسزايى در شخصيت علمى ابن حجر داشته است . ابن حجر ، در علوم مختلف اسلامى ، كتاب هاى بسيار نفيسى را تأليف كرده كه هر يك از آنها در موضوعشان مصدرى مهم و درجه يك به شمار آمده اند . در حديث ، كتاب فتح البارى بشرح صحيح البخارى وى بهترين شرح براى

1.ر . ك : فتح المنّان بمقدمة لسان الميزان ، ص۲۹۰ . بـراى اطّـلاع بيشتر ، ر . ك : طبقات الحفّاظ ، ص ۵۴۷ ـ ۵۴۸ (ش۱۱۴۶) .

2.منسوب است به شهر عسقلان ، در ساحل فلسطين جنوبى ، و اصل اجداد ابن حجر ، از آن شهر بوده اند .


دانش رجال از ديدگاه اهل سنت
258

۶۵۴ هجرى در حَلَب متولّد شد و دوره نوجوانى را در مِزِّه (روستا و مزرعه اى حاصلخيز نزديك باب دمشق) گذراند و در سال ۷۴۲ هجرى وفات يافت .
مزّى ، ثقه و از محدّثان بسيار بزرگ شام بوده كه براى كسب علمِ بيشتر ، به نقاط مختلفى چون : حرمين ، حَلَب ، حمات و بعلبك ، مسافرت كرد .
وى در علم رجال بسيار متبحّر و حاذق بوده ، به گونه اى كه ذهبى گفته است : مزّى ، حامل بيرق علم رجال است و كسى مانند وى را نديده است . سيوطى نيز در مدح وى و ذهبى و عراقى و ابن حجر گفته است كه در حال حاضر ، محدّثان در علم رجال و ساير فنون حديث ، روزيخوار چهار نفرند : مزى ، ذهبى ، عراقى و ابن حجر.
مزى در علم رجال ، كتاب تهذيب الكمال فى أسماء الرجال را تأليف نمود كه بسيار متداول و مهم است و تلخيص هاى زيادى از آن نوشته شده است . ۱

۵ . ذهبى

شمس الدين ابو عبد اللّه محمّد بن احمد بن عثمان تُركمانى دمشقى ، معروف به ذهبى ، به سال ۶۷۳ هجرى تولّد يافت و به سال ۷۴۸ هجرى ، در دمشق درگذشت .
ذهبى ، ثقه و از حافظان حديث و نيز از بزرگ ترين علماى علم رجال و تاريخ بوده است . وى در ميان متأخّران ، از چنان حافظه قوى اى برخوردار بوده كه شخصيت بزرگى چون ابن حجر گفته است كه آب زمزم را نوشيدم تا به مرتبه ذهبى در حفظ برسم . وى در علم رجال و ساير فنون حديث ، چنان ماهر و حاذق بوده كه همان طور كه گفته شد ، سيوطى محدّثان در علم رجال و ساير فنون حديث را روزيخوار او و سه نفر ديگر دانسته است .

1.ر .ك : تذكرة الحفّاظ ، ج۴ ، ص۱۴۹۸ ـ ۱۵۰۰ (ش۱۱۷۶) ؛ طبقات الحفّاظ ، ص۵۴۶ (ش۱۱۴۵) .

  • نام منبع :
    دانش رجال از ديدگاه اهل سنت
    سایر پدیدآورندگان :
    محمدرضا جدیدی نژاد
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1381
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 2007
صفحه از 298
پرینت  ارسال به