245
دانش رجال از ديدگاه اهل سنت

بوده كه ضرب المثل شمرده مى شده است . وى به علوم و مشكلات احاديث معلول نيز وقوف كامل داشته و در اين زمينه ، كتاب العلل الصغير و العلل الكبير را تأليف نموده است .
ترمذى براى استماع حديث و ملاقات مشايخ به شهرهاى مختلف خراسان و عراق و نيز به حرمين شريف مسافرت كرد . وى از شاگردان بخارى بوده و با خود بخارى نيز در شاگردى نزد برخى از مشايخ ، مشاركت داشته است .
ذهبى ، ترمذى را جزو علماى جرح و تعديلى كه در تضعيف رجال ، متساهل بوده اند ، به شمار آورده است ۱ . منشأ نسبت تساهل به وى آن است كه ترمذى ، در كتاب السنن خود ، در موارد قابل توجهى احاديث ضعيف را حَسَن و يا حتى صحيح دانسته است . از اين رو ، ذهبى آراى منفرد ترمذى را در تصحيح و تحسين احاديث ، قابل اعتماد ندانسته است . ۲

۱۴ . ابن خِراش

ابو محمّد عبد الرحمان بن يوسف بن سعيد بن خراش مروزى بغدادى ، به سال ۲۸۳ هجرى وفات يافته است . ابن خراش ، از حافظان حديث بوده و به وى نسبت تشيّع داده شده و گفته اند كه در مثالب (معايب) ابو بكر و عمر ، كتابى تأليف كرده است .
ابن عدى ، در مورد ديانت وى گفته است كه ابن خراش به تشيّع ياد شده و اميدوارم كه وى در دروغ ، متعمد نبوده باشد . ذهبى ، ابن خراش را زنديق و معاند حق دانسته و علم وى را نيز مايه خسران وى دانسته است .

1.أربع رسائل فى علوم الحديث (ذكر من يعتمد قوله فى الجرح و التعديل) ، ص۱۷۲ .

2.ر .ك : فتح المنّان بمقدمة لسان الميزان ، ص۲۹۵ ـ ۲۹۶ ؛ سير أعلام النبلاء ، ج۱۳ ، ص۲۷۰ ـ ۲۷۷ (ش۱۳۲) ؛ تذكرة الحفّاظ ، ج۲ ، ص۶۳۳ ـ ۶۳۵ (ش۶۵۸) ؛ الأنساب ، ج۱ ، ص۴۵۹ ـ ۴۶۰ ؛ طبقات الحفّاظ ، ص۳۰۰ (ش۶۳۴) .


دانش رجال از ديدگاه اهل سنت
244

۱۲ . صالح جَزَرَه

ابو على صالح بن محمّد بن عمرو بن حبيب بغدادى ، ملقّب به جزره ، به سال ۲۰۵ هجرى در بغداد تولّد يافت و به سال ۲۹۳ هجرى درگذشت .
صالح جزره ، ثقه و از حافظان حديث بود و از مشايخ زيادى در حجاز و شام و مصر و خراسان و ماوراء النهر ، حديث فرا گرفت تا آن كه در سال ۲۶۶ هجرى در بخارا اقامت گزيد و محدّث بى همتاى آن سامان در عصر خود گرديد .
وى از حافظه بسيار قوى اى برخوردار بود ، چنان كه ابوسعد ادريسى گفته است كه كسى را در عصر صالح جزره ، چه در عراق و چه در خراسان نمى شناسم كه مانند او در حفظ باشد . وى وارد ماوراء النهر شد و مدّتى از حفظ ، نقل حديث كرد و هيچ كس در اين مدّت از او خطايى نگرفت . ۱

۱۳ . ترمذى

ابو عيسى محمّد بن عيسى بن سَورَه تِرمِذى ، صاحب كتاب حديثى السنن ، معروف به سنن الترمذى ۲ ، به سال ۲۰۹ هجرى در بوغِ ترمذ ۳ متولّد شد و در سال ۲۷۹ هجرى در همان جا درگذشت . ۴
ترمذى ، ثقه و از حافظان حديث بوده است . قدرت حفظ وى چنان زياد

1.ر .ك : تاريخ بغداد ، ج۹ ، ص۳۲۲ ـ ۳۲۷ (ش۴۸۶۲) ؛ تذكرة الحفّاظ ، ج۲ ، ص۶۴۱ ـ ۶۴۳ (ش۶۶۴) ؛ طبقات الحفّاظ ، ص۳۰۳ (ش۶۴۰) .

2.اين كتاب ، جزو اصول ششگانه حديثى معتبر اهل سنّت است .

3.بوغ ، روستايى در شش فرسخى ترمذ بوده و ترمذ ، شهرى در ماوراء النهر ، كنار رود جيحون بوده است .

4.برخى تولّد و وفات ترمذى را در خود ترمذ ذكر كرده اند و برخى ، فقط وفات وى را در ترمذ دانسته اند ؛ اما چنان كه استاد احمد شاكر گفته است ، به نظر مى رسد تمام اين اقوال ، به جهت نزديكى روستاى بوغ به ترمذ و از توابع آن بودن ، از باب مجاز باشد .

  • نام منبع :
    دانش رجال از ديدگاه اهل سنت
    سایر پدیدآورندگان :
    محمدرضا جدیدی نژاد
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1381
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 2044
صفحه از 298
پرینت  ارسال به