جرح و تعديل نيست و چنان كه گفته شد ، تنها برخى از علماى جرح و تعديل ، آنها را مورد طعن و جرح قرار داده اند . ابن حجر در دفاع از وثاقت عدّه مزبور ، در هدى السارى نام تمام آنان را به ترتيب حروف معجم ذكر كرده و مفصلاً به دفع طعن و قدح وارد شده بر آنان پرداخته است . ^۱
اگر چه جرح برخى از ۷۵ نفر مزبور ، ثابت و مسلّم به نظر مى رسد ؛ ليكن چنين جرحى مضرّ براى صحّت كتاب نيست ؛ زيرا احاديث اين گونه افراد را بخارى در مقام استشهاد و تكثير طُرُق ، يعنى به عنوان شواهد و متابعات و تعاليق ، نقل كرده است . ^۲
از نكات مهم در مورد رجال روايات اين كتاب و شيوه مؤلّف آن است كه بخارى ، صحّت مذهب راويان را براى نقل احاديث از آنان ، ولو به عنوان اصول و در مقام احتجاج ، لازم ندانسته است . از اين رو ، تعداد قابل توجّهى از راويان صدوقى كه وى به نقل احاديث آنان پرداخته ، از منظر اهل سنّت ، متّهم به فساد مذهب (مانند : تشيّع ، ارجاء و نصب) بوده اند ؛ ليكن جز دو تن از آنان ، بقيه ، مبلّغ و دعوت كننده ديگران به فساد مذهب خويش بر اساس ديدگاه بخارى نبوده اند ^۳ و چنان كه پيشتر نيز گفته شد ، از نظر بسيارى از محدّثان ، نقل روايت از بدعتگذاران غير مبلّغ ، بلامانع است .
با وجود تمام آنچه كه در مورد صحّت احاديث اين كتاب گفته شد ، برخى از نقّادان و ائمه حديث به تعداد قابل توجّهى از احاديث اين كتاب ، ايراد گرفته و آنها را معلول دانسته اند . تعداد اين احاديث به يكصد و ده حديث ، بالغ مى گردد ^۴

انتخاب نام الجامع المسند الصحيح نيز گواهى مى دهد كه بخارى ، احاديث مسند كتاب خود را از صحّت بالايى برخوردار مى دانسته است و مقصود اصلى وى از تأليف كتاب ، نقل اين گونه احاديث بوده است و نقل تمام تعليقات مرفوع و موقوفات صحابيان و مقطوعات تابعيان ، خارج از مقصود اصلى وى بوده اند .
با توجّه به آنچه گفته شد ، از اتّفاق بر نامگذارى اين كتاب به «صحيح» و اين كه جميع احاديث مسند آن صحيح اند ، عده اى از متأخّران چون : ابن دقيق و ابن حجر تصريح كرده اند كه چنين اتّفاقى به منزله اتّفاق امّت بر عدالت تمام راويانى است كه در اسناد احاديث مسند اين كتاب نامشان ذكر شده است و اين را يكى از راه هاى ثبوت عدالت راوى دانسته اند . ^۱
اگر چه راويانى را كه بخارى در متابعات و شواهد ^۲ و تعليقات از آنها نام برده نيز همگى صادق بوده اند ، ليكن به آن درجه اى كه راويان در اسناد احاديث مسند اين كتاب آمده است و بخارى آنها را به عنوان اصول ، نقل كرده و بدانها احتجاج كرده است ، نمى رسند .
با اين حال ، تعداد قابل توجّهى از راويانى كه نامشان در اسناد احاديث اين كتاب ذكر شده ، مورد طعن و جرح برخى از علماى جرح و تعديل قرار گرفته اند . تعداد اين راويان ، در اَسناد احاديث مسندى كه بخارى آنها را به عنوان «اصل» نقل كرده است ، ۳۹۶ نفرند و در احاديثى كه به عنوان شواهد و متابعات و تعاليق نقل شده ، ۷۵ نفرند .
امّا بايد توجه داشت كه جرح هيچ يك از ۳۹۶ نفر مزبور ، مورد اتّفاق علماى