۶ . كتاب هايى كه در مورد تاريخ وفات محدّثان و علما نگارش يافته اند ؛
۷ . كتاب هايى كه در مورد رجال شهر خاصّى نگارش يافته اند ؛
۸ . كتاب هايى كه مؤلفان آن ، فقط نام مشايخ خود را در آن ذكر كرده اند ^۱ و چون در اغلب اين گونه كتاب ها ، ترتيب ذكر مشايخ به حسب حروف معجم است ، به آنها «معاجم الشيوخ» گفته مى شود .
۹ . كتاب هايى كه در زمينه انساب (نسبت هاى) رجال ، نگارش يافته اند .
اين انواع ، همگى از تأليفات رجالى به شمار مى آيند ؛ امّا به لحاظ موضوع هر يك از آنها و ميزان كارآمدى آنها در تعيين درجه سند احاديث ، از جهت صحّت و ضعف ، و نيز شناخت و تمييز اسناد متّصل از مرسل ، برخى از آنها بيشتر مورد توجّه اهل حديث قرار گرفته اند و صدق نام كتاب هاى رجالى بر آنها بيش از ساير انواع است . در واقع ، برخى از انواع نامبرده ، به واسطه تخصّصى شدن علوم ، هر يك علمى مستقل ، امّا مرتبط با علم رجال به شمار مى آيند . از اين رو ، در اين فصل ، ما فقط به معرّفى كتاب هاى رجالى اى مى پردازيم كه در هفت نوع از انواع مذكور ، تأليف گرديده اند . هفت نوع مزبور عبارت اند از :
۱ . كتاب هاى درباره شناخت صحابيان ؛
۲ . كتاب هاى درباره طبقات رجال ؛
۳ . كتاب هاى عامى كه جامع بين شرح حال راويان ثقه و ضعيف اند ؛
۴ . كتاب هايى كه درباره راويان ضعيف نوشته شده ؛
۵ . كتاب هايى كه درباره راويان ثقه نوشته شده ؛
۶ . كتاب هايى كه درباره رجال كتاب هاى معيّنى نگارش يافته اند ؛
۷ . كتاب هايى كه در مورد رجال شهر خاصّى نوشته شده اند .
اينك هر يك از انواع اين كتاب ها را از نظر مى گذرانيم .

۲ . كتاب هايى كه در مورد طبقات رجال از صحابيان ، تابعيان ، اتّباعِ تابعيان و ... تا عصر مؤلّف ، نگارش يافته اند .
۳ . كتاب هايى كه در علم جرح و تعديل نگارش يافته اند كه خود بر سه نوع اند .
الف) كتاب هايى كه فقط به ذكر راويان ضعيف و بحث از احوال آنان پرداخته اند ؛
ب) كتاب هايى كه فقط به ذكر راويان ثقه پرداخته اند ؛
ج) كتاب هايى كه جامعِ بين شرح حال راويان ثقه و ضعيف اند ؛
۴ . كتاب هايى كه فقط در خصوص رجال كتاب خاصّى نگارش يافته اند . به عبارت ديگر ، كتاب هايى كه اختصاص به ذكر احوال راويانى دارد كه احاديث و مرويات آنان در كتاب و يا كتاب هاى معيّنى نقل شده است ، مانند راويان صحيحينِ بخارى و مسلم ؛
۵ . كتاب هايى كه در زمينه شناخت انواع نام راويان و فنون مربوطِ به آن نگارش يافته اند كه خود ، بر چهار نوع اند :
الف) كتاب هاى اسما ، كنيه ها و القاب . موضوع اين كتاب ها ، ذكر نام رجالى است كه در اسناد احاديث ، اغلب با كنيه و يا لقب از آنها نام برده شده و يا به عكس ، يعنى معرّفى كنيه و لقب رجالى است كه به نام اشتهار يافته اند ؛
ب) كتاب هايى كه در شناخت اسماى مؤتلف و مختلف (در خط و نوشتار ، يكسان و در لفظ ، مختلف) نگارش يافته اند ؛
ج) كتاب هايى كه در شناخت اسماى متّفق و مفترق (در خط و لفظ ، يكسان و در وجود خارجى ، مختلف) ، نگارش يافته اند ؛
د) كتاب هايى كه در شناخت اسماى متشابه (مركّب از دو نوع سابق ، يعنى در خط و لفظ ، يكسان اند و در وجود خارجى ، مختلف ؛ ليكن نام پدرشان در خط ، يكسان و در لفظ ، مختلف است و يا به عكس) نگارش يافته اند ؛