45
حکمت نامه لقمان

۲ / ۴

خطر تكبّر و غرور

قرآن

«و از مردم [ به نِخوت ] رُخ بر متاب . و در زمين ، خرامان راه مرو ، [چرا كه ]خداوند خودپسندِ لافزن را دوست نمى دارد . و در راه رفتنِ خود ، ميانه رو باش، و صدايت را آهسته ساز، كه بدترينِ آوازها بانگ خران است» .

حديث

۱۳.الاختصاصـ به نقل از اَوزاعى ، درباره آنچه لقمان عليه السلام به پسرش گفت ـ: اى پسرم! متكبّرانه روى زمين راه نرو؛ زيرا زمين را نمى توانى بشكافى و به بلنداى كوه ها نمى رسى .

۱۴.الاختصاصـ به نقل از اوزاعى ، درباره آنچه لقمان عليه السلام به پسرش گفت ـ: اى پسرم! زورگويى و تكبّر و تفاخر را از خود دور كن، و بدان كه تو [سرانجام] در قبر ساكن خواهى شد.

۱۵.الاختصاصـ به نقل از اوزاعى ، درباره آنچه لقمان عليه السلام به پسرش گفت ـ: اى پسرم! از زورگويى و تكبّر و تفاخر بپرهيز، و گرنه ، با ابليس در خانه اش همسايگى كن ! ... اى پسركم ! بدان كه هر كس با ابليس همسايگى كند، همانا در سراى خوارى و پستى قرار مى گيرد كه در آن ، مرگ و زندگى نيست .

۱۶.الاختصاصـ به نقل از اوزاعى ـ: لقمان به پسرش گفت : «اى پسرم! واى بر كسى كه زور گويد و تكبّر ورزد! چگونه خود را بزرگ مى شمارد كسى كه از گل آفريده شده و به گِل باز مى گردد و نمى داند به كجا خواهد رفت؟! يا به بهشت [مى رود] ، كه در اين صورت ، رستگار است ؛ يا به جهنّم ، كه در اين صورت ، آشكارا زيان كرده و بدبخت شده است» .
و نيز روايت شده است : «چگونه زور گويد كسى كه دو بار ، در مجراى بول قرار گرفته است؟!» .


حکمت نامه لقمان
44

۲ / ۴

خَطَرُ الكِبرِ وَالغُرورِ

الكتاب :

«وَلاَ تُصَعِّرْ خَدَّكَ لِلنَّاسِ وَ لاَ تَمْشِ فِى الْأَرْضِ مَرَحًا إِنَّ اللَّهَ لاَ يُحِبُّ كُلَّ مُخْتَالٍ فَخُورٍ * وَ اقْصِدْ فِى مَشْيِكَ وَاغْضُضْ مِن صَوْتِكَ إِنَّ أَنكَرَ الْأَصْوَ تِ لَصَوْتُ الْحَمِيرِ» . ۱

الحديث :

۱۳.الاختصاص عن الأوزاعيّـ فيما قالَ لُقمانُ عليه السلام لاِبنِهِ ـ: يا بُنَيَّ « وَ لاَ تَمْشِ فِى الْأَرْضِ مَرَحًا إِنَّكَ لَن تَخْرِقَ الْأَرْضَ وَ لَن تَبْلُغَ الْجِبَالَ طُولاً » ۲ . ۳

۱۴.الاختصاص عن الأوزاعيّـ فيما قالَ لُقمانُ عليه السلام لاِبنِهِ ـ: يا بُنَيَّ ، دَع عَنكَ التَّجَبُّرَ وَالكِبرَ ، ودَع عَنكَ الفَخرَ ، وَاعلَم أنَّكَ ساكِنُ القُبورِ . ۴

۱۵.الاختصاص عن الأوزاعيّـ فيما قالَ لُقمانُ عليه السلام لاِبنِهِ ـ: يا بُنَيَّ ، إيّاكَ وَالتَّجَبُّرَ وَالتَّكَبُّرَ وَالفَخرَ ، فَتُجاوِرَ إبليسَ في دارِهِ ... يا بُنَيَّ، اِعلَم أنَّهُ مَن جاوَرَ إبليسَ وَقَعَ في دارِ الهَوانِ ، لا يَموتُ فيها ولا يَحيا . ۵

۱۶.الاختصاص عن الأوزاعيّـ فيما قالَ لُقمانُ عليه السلام لاِبنِهِ ـ: يا بُنَيَّ ، وَيلٌ لِمَن تَجَبَّرَ وتَكَبَّرَ ، كَيفَ يَتَعَظَّمُ مَن خُلِقَ مِن طينٍ ، وإلى طينٍ يَعودُ ، ثُمَّ لا يَدري إلى ماذا يَصيرُ إلَى الجَنَّةِ فَقَد فازَ ، أو إلَى النّارِ فَقَد خَسِرَ خُسراناً مُبيناً وخابَ.
ويُروى : كَيفَ يَتَجَبَّرُ مَن قَد جَرى في مَجرَى البَولِ مَرَّتَينِ . ۶

1.سورة لقمان : ۱۸ و ۱۹ .

2.الاسراء : ۳۷ .

3.الاختصاص : ص ۳۴۰ ، بحار الأنوار : ج ۱۳ ص ۴۳۱ ح ۲۳ .

4.الاختصاص : ص ۳۳۸ ، بحار الأنوار : ج ۱۳ ص ۴۲۹ ح ۲۳ .

5.الاختصاص : ص ۳۳۸ ، بحار الأنوار : ج ۱۳ ص ۴۲۹ ح ۲۳ .

6.الاختصاص : ص ۳۳۸ ، بحار الأنوار : ج ۱۳ ص ۴۲۹ ح ۲۳ .

  • نام منبع :
    حکمت نامه لقمان
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری‌شهری، با همكاری: مهدی غلامعلی، ترجمه: جعفر آریایی
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1385
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 1655
صفحه از 328
پرینت  ارسال به