187
حکمت نامه لقمان

۲۹۱.عرائس المجالس :لقمان به پسرش گفت : «پسرم ! نيكى ات را جز نزد مراعات كننده اش، قرار نده . همان طور كه بين قوچ و گرگ دوستى اى نيست ، بين نيكوكار و بدكار هم، دوستى اى نيست ».

۲۹۲.الزهد، ابن حنبلـ به نقل از معاوية بن قُرّه ـ: لقمان به پسرش گفت: «پسرم! با اشرار همنشينى مكن؛ زيرا از همنشينى با آنان ، خيرى نصيب تو نمى گردد و چه بسا در پايان اين مجالس، كيفرى نازل شود و تو را نيز در بر بگيرد».

۲۹۳.خزانة الخيال :لقمان گفت : «انسان زشتكارِ ناسزاگوى بدبخت، اگر سخن بگويد ، زبانش او را رسوا مى كند و اگر ساكت شود ، گنگىْ او را رسوا مى سازد ، واگر عمل مى كند بد عمل كند ، و اگر كار كند ، ضايع مى كند و اگر بى نياز گردد ، ناسپاسى مى كند و اگر فقير شود ، مأيوس مى گردد و اگر شاد شود، از شدّت شادى، ناسپاس مى گردد و اگر در خواست نمايد ، پافشارى مى كند و اگر از او چيزى خواسته شود ، بخل مى ورزد و اگر بخندد ، [چنان قهقهه مى زند كه گويى] عَرعَر مى كند و اگر مجازات كند ، ستم مى كند و اگر تشر بزند ، درشتى مى نمايد و اگر به يادش آيد، خشم مى گيرد و اگر ببخشد ، منّت مى نهد و اگر به او عطا شود ، سپاس نمى گزارد و اگر راز به او بسپارى ، به تو خيانت مى كند و اگر براى او رازدارى كنى ، متّهمت مى كند و اگر پايين تر از تو باشد ، از تو عيبجويى مى كند و اگر كسى به استراحت بپردازد ، او را از آن باز مى دارد» .

۷ / ۲۱

دورى از همراه بد

۲۹۴.الاختصاص :لقمان گفت : «دشمن بردبار، از دوست سفيه ، بهتر است» .

۲۹۵.الصداقة و الصديق :لقمان گفت : «هر كس با درست كار همراهى كند ، سالم مى ماند و هر كس با بدكار همراهى كند ، سالم نمى ماند» .


حکمت نامه لقمان
186

۲۹۱.عرائس المجالس :قالَ لُقمانُ لاِبنِهِ : يا بُنَيَّ ، لا تَضَع بِرَّكَ إلاّ عِندَ راعيهِ ، كَما لَيسَ بَينَ الكَبشِ وَالذِّئبِ خُلَّةٌ كَذلِكَ لَيسَ بَينَ البارِّ وَالفاجِرِ خُلَّةٌ . ۱

۲۹۲.الزهد لابن حنبل عن معاوية بن قُرَّة :قالَ لُقمانُ عليه السلام لاِبنِهِ : يا بُنَيَّ ، لا تُجالِسِ الأَشرارَ ؛ فَإِنَّكَ لا تُصيبُ مِن مُجالَسَتِهِم خَيرا ، ولَعَلَّهُ أن يَكونَ في آخِرِ ذلِكَ أن تَنزِلَ عَلَيهِم عُقوبَةٌ فَتُصيبَكَ مَعَهُم . ۲

۲۹۳.خزانة الخيال :قالَ لُقمانُ : إنَّ الفاحِشَ البَذِيَّ الشَّقِيَّ إن يُحَدِّث فَضَحَهُ لِسانُهُ ، وإن سَكَتَ فَضَحَهُ العِيُّ ، وإن عَمِلَ أساءَ ، وإن فَعَلَ أضاعَ ، وإنِ استَغنى بَطِرَ ، وإنِ افتَقَرَ قَنِطَ ، وإن فَرِحَ سُرَّ ، وإن سَأَلَ ألحَفَ ، وإن سُئِلَ بَخِلَ ، وإن ضَحِكَ نَهِقَ ، وإن كافَأَ جارَ ، وإن زَجَرَ عَنُفَ ، وإن ذَكَرَ غَضِبَ ، وإن أعطى مَنَّ ، وإن اُعطِيَ لَم يَشكُر ، وإن أسرَرتَ إلَيهِ خانَكَ ، وإن أسَرَّ إلَيكَ اتَّهَمَكَ ، وإن كانَ دونَكَ هَمَزَكَ ، وإن كانَ يَستَريحُ زاجَرَهُ . ۳

۷ / ۲۱

اِجتِنابُ قَرينِ السَّوءِ

۲۹۴.الاختصاص :قالَ لُقمانُ عليه السلام : عَدُوٌّ حَليمٌ خَيرٌ مِن صَديقٍ سَفيهٍ . ۴

۲۹۵.الصداقة والصديق :قالَ لُقمانُ : مَن يَصحَب صاحِبَ الصَّلاحِ يَسلَم ، ومَن يَصحَب صاحِبَ السَّوءِ لا يَسلَم . ۵

1.عرائس المجالس : ص ۳۱۴ .

2.الزهد لابن حنبل : ص ۱۳۱ ، الدر المنثور : ج ۶ ص ۵۱۹ .

3.خزانة الخيال : ص ۵۶۷ .

4.الاختصاص : ص ۲۴۶ ، بحار الأنوار : ج ۷۱ ص ۴۲۶ ح ۷۰ .

5.الصداقة والصديق : ص ۶۳ .

  • نام منبع :
    حکمت نامه لقمان
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری‌شهری، با همكاری: مهدی غلامعلی، ترجمه: جعفر آریایی
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1385
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 1713
صفحه از 328
پرینت  ارسال به