191
حکمت نامه سالمند (و اندرزنامه جوان)

۱۰/۲

روزه سالمند

قرآن

(اى كسانى كه ایمان آورده‏اید! بر شما روزه نوشته شده است... روزهایى چند. پس هر كه از شما بیمار یا در سفر باشد، [به شمار آن] از روزهاى دیگر [روزه بدارد] و بر كسانى كه روزه گرفتن، طاقت‏فرسا باشد [مانند پیران و بیماران، افطار جایز است؛ ولی دادن] طعام به یک فقیر [به اندازه یک مُد به ازای هر روز] كفّاره است، و هر كه به میل خود، بیشتر نیکی کند، [بر دو مد بدهد و] آن براى او بهتر است، و روزه گرفتن برای شما [هر چند توان‏فرسا باشد] بهتر است، اگر بدانید).

حدیث

۲۹۶.امام علی علیه السلام ـ در باره این سخن خدای متعال: (و بر کسانی که كه روزه طاقت‏فرسا باشد) ـ: [مقصود،] پیر سال‏خورده‏ای است که توان روزه گرفتن ندارد. او افطار می‏کند و برای هر روز، یک بینوا را خوراک می‏دهد.

۲۹۷.امام علی علیه السلام: هنگامی که خداوند عزّ و جل فریضه روزه گرفتن در ماه رمضان را نازل کرد و این آیه را فرو فرستاد: (و بر كسانى كه روزه گرفتن، طاقت‏فرسا باشد [مانند پیران و بیماران، افطار جایز است؛ ولی] دادن طعام به یک فقیر [به اندازه یک مُد به ازای هر روز] كفّاره است)، پیرمردی سال‏خورده که به دو مرد تکیه داده بود، نزد پیامبر خدا صلی الله علیه و اله آمد و گفت: این، ماهی است که روزه‏اش واجب است و من طاقت روزه گرفتن را ندارم. فرمود: «برو و بخور و برای هر روز، نیم مَن۱[گندم] بخوران و اگر می‏توانی یک روز و دو روز و هر چه می‏توانی، روزه بگیر».

۲۹۸.امام باقر علیه السلام ـ در باره این سخن خدای عزّ و جل: (و بر كسانى كه روزه گرفتن، طاقت‏فرسا باشد، دادن طعام به یک فقیر [به اندازه یک مُد به ازای هر روز] كفّاره است) ـ: [مقصود،] پیر سال‏خورده و کسی است که هر چه آب می‏نوشد، سیراب نمی‏شود.

1.. این مقدار کفّاره، اندازۀ استحبابی و مورد توصیۀ آیه است؛ یعنی هر كه بر خیر بیفزاید و دو مد بدهد، برایش بهتر است. مقدار واجب کفّاره، نصف این مقدار یعنی یک چهار مَن گندم است.


حکمت نامه سالمند (و اندرزنامه جوان)
190

۱۰ / ۲

صَومُ المُعَمَّرِ

الکتاب

(يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا كُتِبَ عَلَيكُمُ الصِّيامُ... أَيَّاماً مَعدُوداتٍ فَمَن كانَ مِنكُم مَريضاً أَو عَلى‏ سَفَرٍ فَعِدَّةٌ مِن أَيَّامٍ أُخَرَ وَ عَلَى الَّذينَ يُطيقُونَهُ فِديَةٌ طَعامُ مِسكينٍ فَمَن تَطَوَّعَ خَيراً فَهُوَ خَيرٌ لَهُ وَ أَن تَصُومُواخَيرٌ لَكُم إِن كُنتُم تَعلَمُونَ).۱

الحدیث

۲۹۶.الإمام عليّ علیه السلام ـ في قَولِهِ تَعالىٰ: (وَعَلَى الَّذِينَ يُطِيقُونَهُ) ـ: الشَّيخُ الكَبيرُ الَّذي لا يَستَطيعُ الصَّومَ يُفطِرُ، ويُطعِمُ كُلَّ يَومٍ مِسكيناً۲.

۲۹۷.الإمام عليّ علیه السلام: لَمّا أنزَلَ اللّهُ عزّ و جل فَريضَةَ شَهرِ رَمَضانَ، و أنزَلَ ـ (و عَلَى الَّذِينَ يُطِيقُونَهُ فِديَةٌ طَعامُ مِسكِينٍ)‏ أتىٰ رَسُولَ اللّهِ صلی الله علیه و اله‏ شَيخٌ كَبيرٌ مُتَوَكِّئاً بَينَ رَجُلَينِ، فَقالَ: يا رَسولَ اللّهِ، هٰذَا شَهرٌ مَفروضٌ‏ و أَنَا لا اُطيقُ الصِّيامَ؟ فَقالَ: اذهَب فَكُل و أطعِم عَن كُلِّ يَومٍ نِصفَ صاعٍ، و إن قَدَرتَ أن تَصومَ اليَومَ وَ اليَومَينِ و ما قَدَرتَ۳.

۲۹۸.الإمام الباقر علیه السلام ـ فِي قَولِ اللّهِ عزّ و جل: (وَ عَلَى الَّذِينَ يُطِيقُونَهُ فِديَةٌ طَعَامُ مِسكِينٍ) ـ‌ : الشَّيخُ الكَبيرُ، وَ الَّذي يَأخُذُهُ العُطاشُ.۴

1.. البقرة: ۱۸۳ ـ ۱۸۴.

2.. تفسیر الطبري: ج ۲ الجزﺀ ۲ ص ۱۳۹.

3.. دعائم الإسلام: ج‏ ۱ ص ۲۷۸، بحار الأنوار: ج ۹۶ ص ۳۲۷ ح ۲۳.

4.. الكافي: ج‏۴ ص ۱۱۶ ح۱

  • نام منبع :
    حکمت نامه سالمند (و اندرزنامه جوان)
    سایر پدیدآورندگان :
    محمد محمدی ری شهری با همکاری محمدحسین صالح آبادی؛ مترجم: عبدالهادی مسعودی
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1397
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 1212
صفحه از 362
پرینت  ارسال به