357
حديث پژوهي

ديوان امام على ۱

درآمد

۱ . آيا سرودن شعر ، با مقام عصمت و امامتْ سازگارى دارد؟ و آيا امامان ، همچون پيامبر صلى الله عليه و آله ، از سرودن شعر منع شده اند؟ اين نخستين پرسشى است كه در طليعه بررسى ديوان اميرمؤمنان عليه السلام رخ مى نمايد . جايگاه بررسى اين پرسش ، دانش كلام است . در اين جا به اجمال اشاره مى كنيم كه دليل عقلى و نقلى براى بر حذر بودن امامان معصوم از سرودن شعر در دست نيست و اتفاق نظر در گزارش سروده هايى از آنان ، دليل بر سروده شدن شعر به وسيله آنان است . ۲
۲ . آيا از امام على عليه السلام شعرى منقول است و در منابع حديثى و تاريخى ، سروده اى از وى گزارش شده است؟ پاسخ اين پرسش نيز به اتفاق مورخان و صاحب نظران ، مثبت است . بسيارى از اديبان ، مورّخان و محدّثان ، اشعارى از حضرت نقل كرده اند كه در نكته سوم به تفصيل بدان پرداخته مى شود .
۳ . آيا امام على عليه السلام شاعر بود ؛ چنان كه خطيب و سخنور بود و فضايل و كمالات بسيار داشت؟
اين پرسش ، ادامه پرسش پيشين است ؛ يعنى : آيا شمار اشعار امام عليه السلام بدان حد

1.اين مقاله ، پيش از اين ، در دانش نامه امام على عليه السلام منتشر شده است .

2.براى آگاهى بيش تر در اين زمينه ، ر .ك : ديوان الإمام على عليه السلام ، شرح و ضبط عمر فاروق الطباع ، ص ۱۰ ـ ۶ .


حديث پژوهي
356

۱۰۰ . تأويل الآيات ، شرف الدين على الحسينى (ق۱۰) ،
۱۰۱ . الأربعين ، شيخ بهايى (م ۱۰۳۰ق) ،
۱۰۲ . مفتاح الفلاح ، شيخ بهايى (م ۱۰۳۰ق) ،
۱۰۳ . النوادر فى جمع الأحاديث ، فيض كاشانى (م ۱۰۹۱ق) ،
۱۰۴ . الوافى ، فيض كاشانى(م ۱۰۹۱ق) ،
۱۰۵ . إثبات الهداة ، شيخ حرّعاملى (م ۱۱۰۴ق) ،
۱۰۶ . بدايه الهداية ، شيخ حرّعاملى (م ۱۱۰۴ق) ،
۱۰۷ . الجواهرالسَّنية ، شيخ حرّعاملى (م ۱۱۰۴ق) ،
۱۰۸ . الصحيفه السجادية الثانية ، شيخ حرّعاملى(م ۱۱۰۴ق) ،
۱۰۹ . الفصول المهمة فى أصول الأئمة ، شيخ حرّعاملى(م ۱۱۰۴ق) ،
۱۱۰ . وسائل الشيعة ، شيخ حرّعاملى(م ۱۱۰۴ق) ،
۱۱۱ . البرهان ، سيدهاشم بَحرانى (م ۱۱۰۷ق) ،
۱۱۲ . بحارالأنوار ، محمدباقر مجلسى (م ۱۱۱۱ق) ،
۱۱۳ . نورالثقلين ، عبدعلى بن جمعة العروسى الحُوَيزى (م ۱۱۱۲) ،
۱۱۴ . معادن الحكمة ، محمد بن الفيض (م ۱۱۱۵ق) ،
۱۱۵ . عوالم العلوم ، عبد اللّه البحرانى (ق۱۲) ،
۱۱۶ . مستدرك الوسائل ، ميرزاحسين نورى (م ۱۳۲۰ق)

  • نام منبع :
    حديث پژوهي
    سایر پدیدآورندگان :
    مهدی مهریزی
    تعداد جلد :
    3
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1381
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 2180
صفحه از 462
پرینت  ارسال به