221
حديث پژوهي

حضرت به وى مى فرمايد : «دشمنان ما را يارى كرده اى و حالا بدين جا آمده اى؟!» . عبيداللّه مى پرسد : «آيا اين امر ، تو را از عدالتْ باز مى دارد؟» . مى فرمايد : «نه» . ۱
و اين همه در شرايطى بود كه بيست و پنج سال پس از رحلت پيامبر ، جامعه اسلامى شاهد انواع بى عدالتى ها بود و تلخى تبعيض و ستم را با تمام وجود ، چشيده بود : گاهْ برترى دادن عرب بر غير عرب ، و گاه صحابيان بر غير صحابيان ، و گاه امويان بر ديگر تيره هاى عرب و . . . .
امام على عليه السلام احياى اين اصل دينى (برابرى) را جزو ارزش هايى مى شمارد كه از آنها عدول نخواهد كرد و وقتى طلحه و زبير بر اين تساوى خُرده مى گيرند ، مى فرمايد :

۰.وأمّا القسم والأسوة ، فإن ذلك أمر لم أحكم فيه بادئ بدء . قد وجدت أنا و أنتما رسولَ اللّه صلى الله عليه و آله يحكم بذلك ، و كتاب اللّه ناطق به . ۲

۰.و اما تقسيم و برابرى ، اين امرى است كه براى اوّلين بار ، من بدان فرمان ندادم ، بلكه من و شما ديديم كه رسول خدا صلى الله عليه و آله بدان فرمان مى داد و كتابِ خدا ، گوياى آن است .

۲ . صداقت و يك رنگى

يكى ديگر از اصولى كه امام على عليه السلام بر احياى آنها همّت گماشت ، يك رنگى و راستى بود . نخست ، خود ، سوگند مى خورَد كه دروغ نگفته است :

۰.واللّه ما كتمت وشمة ولا كذبت كذبة . ۳

۰.به خدا سوگند كلمه اى را پنهان نكردم و دروغى نگفتم .

و در سياست و مديريت نيز به شدّت از نيرنگ و حيله باز مى دارد و مى گويد :

1.موسوعة الامام على بن أبي طالب عليه السلام ، ج۴ ، ص ۲۲۹ ـ ۲۳۰ .

2.همان ، ص۱۱۲ .

3.همان ، ص ۱۱۵ .


حديث پژوهي
220

امام على عليه السلام در دوران كوتاه حكومتش ، بر اين همّت گماشت كه چهره و روح دين را آن گونه كه پيامبر صلى الله عليه و آله از سوى خدا آورده بود و در جامعه صدر اسلامْ عينيت داشت ، بازگردانَد . اينك به نمونه هايى از اين راه كارها اشاره مى كنيم .

۱ . عدالتخواهى

سخنان امام على و سيره اش در عدالتخواهى ، شُهره همگان است . هنگامى كه او را بر رعايت مساوات در تقسيم بيت المالْ سرزنش كردند ، فرمود : .

۰.أ تأمرونى أن أطلب النصر بالجور فيمن وُلّيت عليه؟! و اللّه لا أطور به ما سمر سمير و ما أمَّ نجم في السماء نجماً . ۱

۰.مرا فرمان مى دهيد تا پيروزى را با ستم بر شهروندان بجويم؟ به خدا كه ، نپذيرم تا جهان سرآيد ، و ستاره اى در آسمان در پى ستاره اى برآيد .

۰.و نيز فرمود :به خدا سوگند ، اگر شب را بر خارهاى بيابان به سر كنم و در بند شوم ، برايم دوست داشتنى تر است از آن كه در روز رستاخيز ، خدا و رسولش را ديدار كنم در حالى كه ستم كننده بر بعضى بندگان بوده ام . ۲

و به محمدبن ابى بكر ، هنگامى كه او را فرماندار مصر مى كند ، سفارش هايى دارد ، از جمله :

۰.و آس بينهم في اللحظة و النظرة . ۳

۰.ميان آنان ، در نگاه و توجّه (نيز) به برابرى رفتار كن .

وقتى عبيد اللّه بن حرّ جُعفى كه به معاويه پيوسته و او را در صِفّين همراهى كرده است ، براى حلّ مشكل خانوادگى خود به كوفه مى آيد و به على عليه السلام مراجعه مى كند ،

1.نهج البلاغة ، خطبه ۱۲۶ .

2.موسوعة الامام على بن أبي طالب عليه السلام ، ج۴ ، ص۲۲۷ .

3.همان ، ص ۲۲۶ .

  • نام منبع :
    حديث پژوهي
    سایر پدیدآورندگان :
    مهدی مهریزی
    تعداد جلد :
    3
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1381
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 2326
صفحه از 462
پرینت  ارسال به