أعاذ اللّه الفقه من أمثال هذه الخرافات . ۱
همچنين آية اللّه سيّد ابوالقاسم خويى واژه «عيدين» را در حديث منع خروج زن از منزل ، مَثَل دانسته و به «جمعه» و «جماعات» نيز تعميم داده است . ۲
بسيارى از فقيهان ، روايات مربوط به سَلَس البول ۳ را كه چگونگى جلوگيرى از سرايت نجاست را آموخته ، به نمونه هايى مشابه (كه در حديث نيامده) تعميم داده اند . ۴
به هر تقدير ، اين قاعده ، باب واسعى دارد و تعمّق و تدبّر بيشتر در آن ، به گره گشايى هاى بسيار مى انجامد .
نكته پايانى
در پايان ، ياد آور مى شود كه اين قاعده ، ميان دو لغزشگاه قرار گرفته است ؛ صراط مستقيمى است كه «اَدَقُّ من الشّعر وأحَدُّ من الحديد»! فرزانگان ، آن را چون برق مى پيمايند و افراد تازه كار ، به خويش آسيب مى رسانند و گاه به سرنوشت سقوط ، گرفتار مى شوند .
به گمان ما ، رعايت برخى معيارها مى تواند از لغزش در اين راه بكاهد :
الف . توجّه به تعليل هاى موجود در احاديث ، قرينه مناسبى براى به كار گرفتن اين قاعده است . به عنوان مثال ، در روايات اجراى قصاص با شمشير ، اين تعليل هاى آموزنده آمده است :
1.جواهر الكلام ، ج۸ ، ص۳۰۰ .
2.مباني العروة : كتاب النكاح ، ج۲ ، ص۱۱۵ .
3.وسائل الشيعة ، ج۱ ، ص۱۸۹ (ب۷ ، ح۹) و ص۲۱۰ (ب۱۹ ، ح۱) .
4.التّنقيح ، ج۵ ، ص۲۸۹ ؛ تحرير الوسيلة ، ج۱ ، ص۳۱ .
