149
حديث پژوهي

گرچه صورت ظاهر نقل ها با نقل شفاهى نيز سازگار است ، ولى به احتمال قوى از كتابْ نقل كرده است ، چنان كه تأمّل در مواد منقول ، اين را روشن مى سازد ؛ علاوه بر آن كه در برخى مواردْ تصريح دارد ، مانند «ذكر نصر بن صباح» در شرح حال عثمان بن عيسى (ش ۱۱۱۷) .
علامه حلّى در الرجال خويش ، در دو مورد ، از نصر بن صباح نقل مى كند (ش ۶۶۲ و ۱۶۴۱) . ۱ شماره دوم ، همانند نقل كشّى است و شماره اوّل با آن تفاوت دارد و محتمل است كه كتاب نصر بن صباح به دست علامه نيز رسيده باشد .
۳ . طبقات الشيعة ، مثالب رواة الحديث و مناقب رواة الحديث ، سعد بن عبداللّه اشعرى (م ۲۹۹ يا ۳۰۱ق)
برقى در هفت مورد از كتاب سعد بن عبداللّه نقل كرده و مشخّص نساخته است از كدام يك از اين سه كتاب است (ش ۵۷۳ ، ۸۷۳ ، ۸۸۰ ، ۸۸۳ ، ۸۸۴ ، ۱۱۹۷ و ۱۴۴۵) . ۲
نجاشى يك مورد از كتاب الطبقات وى نقل كرده است :
ابو كَهْمس ، كوفي ، عربىّ ، له كتاب ذكره سعد بن عبداللّه في الطبقات . ۳
در رجال الطوسي نيز در دو مورد از او نقل شده و به هيچ يك از كتاب هاى او اشاره اى نشده است (ش ۵۹۸ و ۵۱۹۵) . ۴
۴ . الفهرست ، حميد بن زياد دهقان كوفى (م ۳۱۰ق)
نجاشى در دو مورد از الفهرست وى نقل كرده است :
ـ در شرح حال عبيداللّه بن احمد نَهِيك :
و قال حميد بن زياد في فهرسته : سمعت من عبيداللّه كتاب المناسك و كتاب

1.بر اساس نسخه چاپ نشر الفقاهه ، تحقيق آقاى جواد قيّومى اصفهانى .

2.بر اساس نسخه چاپ نشر القيوم ، تصحيح آقاى جواد قيّومى اصفهانى .

3.رجال النجاشي ، ص ۴۳۶ (ش ۱۱۷۰) .

4.بر اساس نسخه چاپ انتشارات جامعه مدرسين ، تصحيح آقاى جواد قيّومى اصفهانى .


حديث پژوهي
148

گرفته است . از اين جهت ، گزارش نهايى و قطعى نيست ؛ بلكه مى بايد مصادر و منابع رجالى اهل سنّت و نيز ديگر آثار رجالى شيعه و همچنين كتاب هاى تاريخى كهن ، مورد جستجو و تتبّع قرار گيرند .
ب . در اين گزارش ، تنها به ذكر نشانى و شماره ها اكتفا مى گردد و از آوردن همه منقولات ، صرف نظر مى شود .
ج . اين عناوين ، برحسب تاريخ وفات مؤلفان آنها ترتيب يافته است .
د . از آن رو كه در بخش نخست ، مرجع و منبع اين عناوين گزارش شد ، ديگر تكرار نمى گردد .

اينك ، مصادر بر جاى مانده :

۱ . ذكر من روى عن جعفر بن محمّد من التابعين ، ابوزُرعه رازى (۲۰۰ ـ ۲۶۴ق)
نجاشى در شرح حال اَبان بن تَغْلب بن رباح مى نويسد :
و ذكره أبو زُرْعة في كتابه «ذكر من روى عن جعفر بن محمد عليه السلام من التابعين و من قاربهم» فقال أبان بن تغلب : [و] روى عن أنس بن مالك . ۱
۲ . معرفة الناقلين ، نصر بن صباح بلخى (ق ۳)
در رجال الكشي در ۵۸ مورد ، بلا واسطه از نصر بن صباح نقل شده است (ش ۸ ، ۴۲ ، ۴۴ ، ۱۲۵ ، ۳۴۴ ، ۳۴۶ ، ۳۴۷ ، ۳۶۳ ، ۳۶۴ ، ۳۷۳ ، ۴۶۹ ، ۴۷۱ ، ۵۰۵ ، ۵۰۷ ، ۵۰۸ ، ۵۸۴ ، ۵۹۲ ، ۵۹۷ ، ۶۱۹ ، ۶۲۶ ، ۶۶۵ ، ۶۸۴ ، ۷۴۸ ، ۷۶۶ ، ۷۶۸ ، ۸۰۴ ، ۸۳۰ ، ۸۳۹ ، ۸۹۶ ، ۹۲۷ ، ۹۸۹ ، ۹۹۵ ، ۹۹۸ ، ۹۹۹ ، ۱۰۰۱ ، ۱۰۰۲ ، ۱۰۲۱ ، ۱۰۳۰ ، ۱۰۳۲ ، ۱۰۳۴ ، ۱۰۴۳ ، ۱۰۴۶ ، ۱۰۶۶ ، ۱۰۶۹ ، ۱۰۷۲ ، ۱۰۷۸ ، ۱۰۸۲ ، ۱۰۹۵ ، ۱۱۰۳ ، ۱۱۱۷ ، ۱۱۱۹ ، ۱۱۲۴ ، ۱۱۲۵ ، ۱۱۲۸ ، ۱۱۳۷ ، ۱۱۴۰ و ۱۱۴۶) . ۲

1.رجال النجاشي ، ص ۱۰ .

2.بر اساس نسخه چاپ دانشگاه فردوسى مشهد ، تصحيح آقاى سيد حسن مصطفوى .

  • نام منبع :
    حديث پژوهي
    سایر پدیدآورندگان :
    مهدی مهریزی
    تعداد جلد :
    3
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1381
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 2392
صفحه از 462
پرینت  ارسال به