ميراث گذشته و عرضه درست آنهاست. اين امر با پرداختن به دو موضوع اساسى تحقق مى يابد:
۱ . بازسازى متون مفقود
۲ . تصحيح و تحقيق (اعم از تصحيح پژوهشى و تصحيح انتقادى).
دو. فلسفه علوم حديث. پاسخگويى به پرسش هاى اصلى مربوط به حديث و دانش هاى وابسته، چون: مبانى حجيت حديث، تعميم يا تخصيص حجيت در موضوعات گوناگون، رابطه قرآن و حديث، و پاسخگويى به پرسش هاى مستشرقان و... نمونه اى از مباحث اين بخش است.
سه. تاريخ حديث. پژوهش درباره گذشته حديث و تطوراتى كه بر آن گذشته، در اين عنوان جاى مى گيرد و مباحث اصلى اش عبارتند از:
۱ . روش شناسى محدثان
۲ . مكتب ها و مكتوبات حديثى
۳ . مراكز و پايگاه هاى جغرافيايى حديث.
چهار. ارزيابى انتساب و صدور. بررسى انتساب حديث به پيشوايان، يكى از اركان دانش هاى حديث است. اين بررسى مى تواند از طريق سند صورت پذيرد و يا بر پايه متن انجام شود. چنان كه پالايش احاديث و شناسايى احاديث ساختگى (البته بر پايه ادله محكم و استوار) يكى ديگر از مباحث اين عنوان است. از اين رو مى توان سه حوزه براى اين عنوان تصوير كرد:
۱ . دانش رجال
۲ . نقد محتوايى (يا نقد داخلى)
۳ . پالايش.
پنج. فقه الحديث. مهمترين ركن دانش هاى مربوط به حديث و مقصد نهايى در پژوهش هاى حديثى، فقه الحديث است. دستيابى به قواعد فهم متن، استخراج

گسترده تر گشت. تلاش هاى انجام شده و به ثمر رسيده، به راستى بسيار است كه بايد بدان باليد و آن را پاس داشت. با اين همه، باب پژوهش در اين حوزه همچنان گشوده است و گِرِه ها و دشوارى ها نه تنها يكسره از ميان نرفته، بلكه به لحاظ شرايط ويژه فرهنگى و اجتماعى اى كه جامعه اسلامى دارد، افزون نيز شده است.
به جرئت مى توان گفت كه بسيارى از پرسش ها درباره اسلام، به حديث و سنت برمى گردد. بررسى اين پرسش ها و دستيابى به قواعدى روشن در فهم حديث، كارى ضرورى است. عرضه مدوّن و سامان يافته علوم حديث، قواعد رجالى و فقه الحديث در عصر گسترش دانش ها بايسته اى ديگر است . مطالعه جدى درباره احاديث مجعول و ارائه طُرُق روشن در شناسايى آنها، جاى ترديد ندارد. بررسى احاديث متعارض و يافتن راه هاى معقول جهت حل تعارض نيز كارى برجاى مانده است. تفكيك و رده بندى محتوايى احاديث و يافتن شيوه ها و قواعد مناسب آن، ضرورت ديگرى است؛ زيرا حديثى كه در زمينه معارف به ما رسيده، با آنچه به احكام فقهى مربوط است و يا آنچه به بيان آداب و رسوم اختصاص دارد، يكسان فهم نمى شود و قواعد برداشت از آنها هم يكى نيست. به بيان ديگر، كشف و شناساندن قواعد عام و خاص فهم حديث، نيازى است بس مبرم.
نقد و بررسى كتب حديث و بيان سبك و روش محدثان، امرى است كه اندكى مورد توجه پژوهشگران اهل سنت قرار گرفته و نيازمند تداوم و تكميل است. در كنار اين امور، معرفى محدثان و شخصيت هاى حديثى و خدمات ارزنده آنان به حديث، احياى متون كهن و نسخ خطى، شرح احاديث مشكل و... از ديگر كارهاى بايسته است.
مى توان همه اين بايسته هاى پژوهش در زمينه حديث و دانش هاى مربوط به آن را در پنج عنوان خلاصه كرد:
يك. آماده سازى و عرضه ميراث گذشته. نخستين گام، فراهم شدن امكان دستيابى به