اما نامبرده نيز آنگاه كه از طرح اين مقدمه فارغ مى شود ، به سراغ همان بحث هاى انتزاعى رفته ، ارتباطى ميان زمينه ها و راه حل ها برقرار نمى سازد .
گفتنى است در سال هاى اخير ، در طرحى نو براى علم اصول كه از سوى برخى فقيهان برجسته ارائه گشته ، مسئله «اسباب اختلاف» در دل مباحث «تعادل و تراجيح» جاى گرفته است و به نظر ايشان ، مهمترين مسئله در تعارض ادلّه ، همان اسباب اختلاف است . ۱
از اين رو ، هدف اصلى از نگارش اين سطور ، جلب نظر حديث پژوهان و انديشمندان حوزه معارف دينى به مشكلات موجود در مسير حلّ تعارض اخبار است .
آسيب ها ـ درمان ها
مهمترين خلل ها و نارسايى ها در مسئله اختلاف اخبار ، عبارت اند از :
۱ . طرح انتزاعى مسئله تعارض اخبار در علم اصول ،
۲ . عدم استقرا و شناسايى اسباب اختلاف ،
۳ . مدوّن نبودن روايات مختلف در يك مجموعه بر اساس اسباب و علل ،
۴ . ضابطه مند نبودن راه حل و كيفيت علاج .
بر اين پايه ، پژوهشى نو و گسترده با منظور كردن نكات زير ، پيشنهاد مى شود :
الف . شناسايى و استقراى اسباب و علل تعارض . شهيد صدر ، اين اسباب و علل را در هشت عنوانْ دسته بندى كرده است (كه ياد شد) . برخى معاصران نيز علل تعارض را در پنج علّت ، خلاصه كرده اند : تشريع تدريجى ، اختلاف احوال مردم ، اختلاف حوادث و شرايط زمانى و مكانى ، تبعيض در بيان احكام ، و برچيدن
