۱ / ۴
راهنماى خداشناسى
۳۶.التوحيدـ به نقل از زياد بن مُنذِر ، از امام باقر ، از امام زين العابدين، از امام حسين عليهم السلام ـ: مردى نزد اميرمؤمنان آمد و گفت : اى اميرمؤمنان ! خدايت را به چه شناختى ؟
فرمود : «با از ميان رفتن تصميم و انهدام قصد . چون قصد كردم و ميان من و قصدم مانعى پديدار شد ، و تصميم گرفتم ، امّا تقدير با تصميم من ، ناسازگار شد ، دانستم كه تدبيركننده ، كس ديگرى است» .
گفت : چگونه ، نعمت هايش را سپاس مى گزارى ؟
فرمود : «نگريستم كه بلا را از من گردانده و ديگرى را بدان دچار ساخته است . پس دانستم كه به من نعمت داده است . به همين خاطر، او را سپاس گزاردم» .
گفت : از چه رو ، دوستدار ديدارش هستى ؟
فرمود : «چون ديدم كه آيين فرشتگان و فرستادگان و پيامبرانش را برايم برگزيده است ، دانستم كسى كه چنين مرا نواخته ، از ياد نخواهد بُرد . پس دوستدار ديدارش شدم» .
۳۷.التوحيدـ به نقل از محمّد بن زياد ومحمّد بن سيّار، از امام عسكرى عليه السلام ـ: مردى نزد امام زين العابدين عليه السلام آمد و گفت : مرا از معناى «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَـنِ الرَّحِيمِ» آگاه كن .
امام زين العابدين عليه السلام فرمود : «پدرم (امام حسين عليه السلام ) از برادرش حسن عليه السلام از پدرش امير مؤمنان حديث كرد كه مردى نزد او آمد و گفت : اى امير مؤمنان ! مرا از معناى «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَـنِ الرَّحِيمِ» آگاه كن .
على عليه السلام فرمود : اين كه مى گويى : اللّه ، يعنى بزرگ ترين نام خدا و آن ، نامى است كه نام گذارىِ جز خدا به آن ، روا نيست و مخلوقى را بِدان ، نام نمى گذارند .
مرد پرسيد : تفسير «اللّه » چيست؟ فرمود : او كسى است كه هر مخلوقى در نيازها و سختى ها و به هنگام قطع اميد از غير او و بُريدن هر سبب و وسيله ديگر ، به سوى او روى مى آورد ؛ زيرا هر بزرگى در اين دنيا ، هر چند توانگر و طاغى باشد و نياز مردم به او فراوان ، باز هم مردم ، نيازهايى دارند كه اين بزرگ، نمى تواند برآورده سازد و اين بزرگ هم، نيازهايى دارد كه خود ، توان رفع آنها را ندارد . از اين رو ، به هنگام ضرورت و نياز ، به خدا رو مى آورد تا آن كه نيازش برطرف شود و سپس به شركش بازمى گردد .
آيا نشنيده اى كه خداى عز و جل مى فرمايد : «بگو : به نظر شما ، اگر عذاب خدا شما را در رسد يا رستاخيز ، شما را دريابد ، اگر راستگوييد ، [كسى] غير از خدا را مى خوانيد؟ [نه ،] بلكه تنها او را مى خوانيد و اگر او بخواهد رنج و بلا را از شما دور مى گردانَد و شما شرك را ، فراموش مى كنيد» .
پس خداوند به بندگانش فرمود: اى نيازمندان رحمت من ! نياز به خودم را در هر حال ، و خوارىِ بندگى را در هر زمان ، براى شما ضرورى ساختم . پس در آغاز هر كارى كه به انجام رساندن و رسيدن به نهايتش اميد داريد ، به من پناه ببريد ، كه من ، اگر بخواهم به شما بدهم ، جز من ، كسى بر بازداشتن شما از آن ، توانا نيست و اگر بخواهم شما را از چيز باز دارم ، جز من، كسى بر اعطاى آن به شما توانا نيست . پس من ، سزاوارترين شخص به درخواست و نيز سزامندترين به زارى به درگاه او هستم .
پس هنگام آغاز هر امر كوچك و بزرگى ، «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَـنِ الرَّحِيمِ» بگوييد ؛ يعنى براى اين كار ، از خدايى كه عبادتِ جز او درست نيست، يارى مى جويم ؛ خدايى كه چون از او كمك خواسته شود ، ياور است و چون دعا شود ، اجابت مى كند . بخشنده اى كه با گستردنِ روزى بر ما رحم مى كند . مهربان با ما در دين و دنيا و آخرتمان ؛ او كه دين را بر ما تخفيف داد و آن را آسان و سبُك قرار داد ، و اوست كه با جدا ساختن ما از دشمنانش بر ما رحمت مى آورد» .
سپس افزود : «پيامبر خدا فرمود : هر كس را مشكلى اندوهگين كرد ، [اگر ]مخلصانه و با توجّه قلبى ، «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَـنِ الرَّحِيمِ» بگويد ، از دو حال ، بيرون نخواهد بود : يا به حاجتش در دنيا مى رسد و يا حاجتش در نزد خدا به حساب مى آيد و ذخيره مى شود، و البته آنچه پيش خداوند است ، براى مؤمنان ، بهتر و پاياتر است » .
