291
حکمت نامه امام حسين (عليه السلام)

۷۳۵.الأغانىـ به نقل از مصعب ، از پدرش ـ: حسين بن على عليه السلام با معاويه بر سرِ زمينى اختلاف داشتند . حسين عليه السلام به او فرمود : «يكى از اين سه را برگزين : يا حقّم را از من بخر، يا آن را به من باز گردان و يا [عبد اللّه ] بن زبير و [عبد اللّه ] بن عمر را ميان من و خود ، داور كن و راه چهارم هم صَيلَم است» .
معاويه گفت : «صَيلَم» چيست ؟ فرمود : «اين كه به پيمان فضل ها فرا بخوانم» .
معاويه گفت : نيازى به اين كار نيست .

۷۳۶.تاريخ دمشقـ به نقل از مُصعَب ـ: حسين عليه السلام از نزد معاويه خشمگينانه بيرون آمد و [عبد اللّه ] بن زبير را ديد و به او خبر داد كه معاويه ، حقّى را از او به ستم گرفته است . پس به ابن زبير فرمود : «او را در يكى از اين سه كار ، مخيّر مى كنم ـ راه چهارم هم صَيلَم است ـ : تو يا ابن عمر را داورِ ميان من و خود كند ، يا به حقّم اقرار كند و سپس آن را از من بطلبد تا به او ببخشم و يا آن را از من بخرد ، و اگر چنين نكند ، سوگند به آن كه جانم در دست اوست ، به پيمان فضل ها فرا مى خوانم» .
ابن زبير گفت : سوگند به آن كه جانم در دست اوست ، اگر به آن ندا دهى و من نشسته باشم ، برمى خيزم و اگر ايستاده باشم ، به راه مى افتم و اگر در راه باشم ، شتاب مى ورزم تا آن كه جانم با جان تو فدا شود و يا با تو انصاف ورزد .
سپس ، ابن زبير به نزد معاويه رفت و گفت : حسين ، مرا ديده و سه راه به من پيشنهاد كرده است و راه چهارم ، «صَيلَم» است .
معاويه گفت : ما نيازى به «صَيلَم» نداريم . تو او را در حال خشم ديده اى ، سه راه ديگر را بگو .
ابن زبير گفت : من يا ابن عمر را داور ميان خود و حسين ، قرار ده .
معاويه گفت : تو يا ابن عمر و يا حتّى هر دو را ميان خود و او [داور] قرار دادم .
ابن زبير گفت : آيا به حقّش اقرار مى كنى ؟
معاويه گفت : به حقّش اقرار مى كنم و آن را از او مى طلبم .
ابن زبير گفت : آيا آن را از او مى خرى ؟
معاويه گفت : آن را از او مى خرم .
چون ابن زبير به [راه حلّ] چهارم رسيد ، همان سخنى را كه به حسين عليه السلام گفته بود ، به معاويه گفت : اگر مرا به پيمان فضل ها فرا بخواند ، اجابتش مى كنم .
معاويه گفت : نيازى به آن نيست .
[ابن] زبير مانند اين ماجرا را ميان حسن عليه السلام و معاويه نيز نقل كرده است ؛ امّا اين ، صحيح تر است .


حکمت نامه امام حسين (عليه السلام)
290

۷۳۵.الأغاني عن مصعب عن أبيه :أنَّ الحُسَينَ بنَ عَلِيٍّ عليه السلام كانَ بَينَهُ وبَينَ مُعاوِيَةَ كَلامٌ في أرضٍ لَهُ ، فَقالَ لَهُ الحُسَينُ عليه السلام : اِختَر خَصلَةً مِن ثَلاثِ خِصالٍ : إمّا أن تَشتَرِيَ مِنّي حَقّي ، وإمّا أن تَرُدَّهُ عَلَيَّ ، أو تَجعَلَ بَيني وبَينَكَ ابنَ الزُّبَيرِ وَابنَ عُمَرَ ، وَالرّابِعَةُ الصَّيلَمُ ۱ .
قالَ : ومَا الصَّيلَمُ ؟ قالَ : أن أهتِفَ بِحِلفِ الفُضولِ .
قالَ : فَلا حاجَةَ لَنا بِالصَّيلَمِ . ۲

۷۳۶.تاريخ دمشق عن مصعب :خَرَجَ الحُسَينُ عليه السلام مِن عِندِ مُعاوِيَةَ فَلَقِيَ ابنَ الزُّبَيرِ ، وَالحُسَينُ عليه السلام مُغضَبٌ ، فَذَكَرَ الحُسَينُ عليه السلام أنَّ مُعاوِيَةَ ظَلَمَهُ في حَقٍّ لَهُ ، فَقالَ لَهُ الحُسَينُ عليه السلام : اُخَيِّرُهُ في ثَلاثِ خِصالٍ وَالرّابِعَةُ الصَّيلَمُ : أن يَجعَلَكَ أوِ ابنَ عُمَرَ بَيني وبَينَهُ ، أو يُقِرَّ بِحَقّي ثُمَّ يَسأَلَني فَأَهِبَهُ لَهُ ، أو يَشتَرِيَهُ مِنّي ، فَإِن لَم يَفعَل فَوَالَّذي نَفسي بِيَدِهِ لَأَهتِفَنَّ بِحِلفِ الفُضولِ .
فَقالَ ابنُ الزُّبَيرِ : وَالَّذي نَفسي بِيَدِهِ ، لَئِن هَتَفتَ بِهِ وأنَا قاعِدٌ لَأَقومَنَّ ، أو قائِمٌ لَأَمشِيَنَّ ، أو ماشٍ لَأَشتَدَّنَّ ، حَتّى تَفنى روحي مَعَ روحِكَ أو يُنصِفَكَ .
قالَ : ثُمَّ ذَهَبَ ابنُ الزُّبَيرِ إلى مُعاوِيَةَ ، فَقالَ : لَقِيَنِي الحُسَينُ فَخَيَّرَني في ثَلاثِ خِصالٍ ، وَالرّابِعَةُ الصَّيلَمُ .
قالَ مُعاوِيَةُ : لا حاجَةَ لَنا بِالصَّيلَمِ ، إنَّكَ لَقيتَهُ مُغضَبا فَهاتِ الثَّلاثَ خِصالٍ .
قالَ : تَجعَلُني أوِ ابنَ عُمَرَ بَينَكَ وبَينَهُ .
فَقالَ : قَد جَعَلتُكَ بَيني وبَينَهُ أوِ ابنَ عُمَرَ أو جَعَلتُكُما جَميعا .
قالَ : أو تُقِرُّ لَهُ بِحَقِّهِ ؟
قالَ : فَأَنَا اُقِرُّ لَهُ بِحَقِّهِ وأسأَلُهُ إيّاهُ .
قالَ : أو تَشتَريهِ مِنهُ ؟
قالَ : فَأَنَا أشتَريهِ مِنهُ .
قالَ : فَلَمَّا ۳ انتَهى إلَى الرّابِعَةِ ، قالَ لِمُعاوِيَةَ كَما قالَ لِلحُسَينِ عليه السلام : إن دَعاني إلى حِلفِ الفُضولِ أجَبتُهُ .
قالَ مُعاوِيَةُ : لا حاجَةَ لَنا بِهذِهِ . . . .
وحَكَى الزُّبَيرُ أيضا نَحوَ هذِهِ القِصَّةِ لِلحَسَنِ بنِ عَلِيٍّ عليه السلام مَعَ مُعاوِيَةَ ، إلاّ أنَّ هذِهِ أتَمُّ . ۴

1.الصَّيلَمُ : القَطيعَةُ المنكرة (النهاية : ج ۳ ص ۴۹ «صلم») .

2.الأغاني : ج ۱۷ ص ۲۹۶ ، شرح نهج البلاغة : ج ۱۵ ص ۲۲۷ عن الزبير نحوه .

3.في المصدر : «فما» ، والصواب ما أثبتناه كما في الأغاني .

4.تاريخ دمشق : ج ۵۹ ص ۱۸۰ ، الأغاني : ج ۱۷ ص ۲۹۷ وراجع : شرح نهج البلاغة : ج ۱۵ ص ۲۲۷ .

  • نام منبع :
    حکمت نامه امام حسين (عليه السلام)
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدى رى‏شهرى، با همكارى: سیّد محمود طباطبایى‌نژاد و سیّد روح الله طبایى، ترجمه: عبدالهادى مسعودى
    تعداد جلد :
    2
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1385
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 4870
صفحه از 492
پرینت  ارسال به