367
اهل بيت در قرآن و حديث جلد اوّل

۵۵۲.ابن عبّاس:على بن ابى طالب عليه السلام، كار آب دادن شب تا صبح نخلستانى را پذيرفت تا در برابر آن، قدرى جو بگيرد. چون صبح شد و جو را گرفت، يك سوم آن را آرد كرد و از آن حريره اى فراهم آوردند تا بخورند. چون پختن آن تمام شد، مسكينى آمد و آنها، طعام را به او دادند و يك سوم دوم را پختند و چون پختن آن تمام شد، يتيمى آمد و غذا خواست و اين بار، او را اطعام كردند و سپس يك سوم آخر را پختند و چون پختن آن تمام شد، اسيرى از مشركان آمد و غذا خواست و اين بار او را اطعام كردند و روزشان را به گرسنگى سپرى نمودند.

۵۵۳.ابن عبّاسـ درباره آيه شريفه «وَيُؤْثِرونَ عَلى اَنْفُسِهم وَلَوْ كانَ بِهِمْ خَصاصَةٌ» : اين آيه، در حقّ على، فاطمه، حسن و حسين عليهم السلامنازل شده است.

۵۵۴.ابو هريره:مردى نزد پيامبر صلى الله عليه و آله آمد و از گرسنگى ناليد. پيامبر كسى را به خانه هاى همسرانش فرستاد و آنها در پاسخ گفتند: جز آب در خانه يافت نمى شود. پيامبر صلى الله عليه و آله فرمود: چه كسى اين مرد را امشب مهمان مى كند؟ على بن ابى طالب عليه السلامعرض كرد: من، يا رسول اللّه . حضرت عليه السلامنزد فاطمه آمد و گفت: اى دختر رسول خدا! در خانه چه دارى؟ فاطمه گفت: جز غذاى كودكان، خوراكى نداريم و همان را به ميهمانمان مى دهيم. على عليه السلامفرمود: اى دختر محمّد! كودكان را بخوابان و چراغ را خاموش كن. چون صبح شد، على عليه السلام به خدمت پيامبر صلى الله عليه و آله رفت و او را از ماجرا آگاه كرد و طولى نكشيد كه خداوند اين آيه را نازل فرمود: «وَيُؤْثِرونَ عَلى اَنْفُسِهم وَلَوْ كانَ بِهِمْ خَصاصةٌ وَمَنْ يُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ فَاُولئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ» .

۵۵۵.امام باقر عليه السلام:روزى پيامبر صلى الله عليه و آله نشسته بود واصحاب ايشان در پيرامون حضرت صلى الله عليه و آله نشسته بودند. در اين هنگام على عليه السلام، با جامه اى پوسيده كه نقاطى از پيكر ايشان را مى نمود آمد و در نزديكى پيامبر نشست. پيامبر صلى الله عليه و آله لحظاتى به او نگريست و سپس اين آيه را تلاوت فرمود: «وَيُؤْثِرونَ عَلى اَنْفُسِهِمْ وَلَوْ كانَ بِهِمْ خَصاصَةٌ وَمَنْ يُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ فَاُولئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ» . سپس پيامبر صلى الله عليه و آله به على عليه السلام فرمود: آگاه باش كه تو رئيس و سرور و پيشواى كسانى هستى كه اين آيه، درباره آنها نازل شده است. سپس پيامبر صلى الله عليه و آله به على عليه السلامفرمود: كجاست جامه اى كه بر تن تو كردم، اى على؟ على عليه السلامعرض كرد: يا رسول اللّه ! يكى از اصحاب شما نزد من آمد، در حالى كه از برهنگى خود و خانواده اش مى ناليد، دلم رحم آمد و ترجيح دادم، آن را بدو دهم و مى دانم كه خداوند مرا با جامه اى بهتر از آن خواهد پوشاند. پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: راست گفتى، جبرئيل براى من خبر آورد كه خداوند به جاى آن براى تو در بهشت جامه اى سبز از استبرق برگزيده كه رنگ آن از ياقوت و زبرجد است، بهترين پاداش، پاداش پروردگارت است، در برابر بخششت و صبر تو بر همين جامه پوسيده ، پس مژده باد تو را اى على. على شاد و خوشحال از خبرى كه پيامبر خدا صلى الله عليه و آله بدو داده بود، بازگشت.


اهل بيت در قرآن و حديث جلد اوّل
366

۵۵۲.اِبنُ عَبّاسٍ :إنَّ عَلِيَّ بنَ أبي طالِبٍ عليه السلامأجَّرَ نَفسَهُ لِيَستَقِيَ نَخلاً بِشَيءٍ مِن شَعيرٍ لَيلَةً حَتّى أصبَحَ . فَلَمّا أصبَحَ وقَبَضَ الشَّعيرَ طَحَنَ ثُلُثَهُ فَجَعَلوا مِنهُ شَيئًا لِيَأكُلوهُ يُقالُ لَهُ الحَريرَةُ ۱ ، فَلَمّا تَمَّ إنضاجُهُ أتى مِسكينٌ فَأَخرَجوا إلَيهِ الطَّعامَ ، ثُمَّ عَمِلَ الثُّلُثَ الثّانِيَ ، فَلَمّا تَمَّ إنضاجُهُ أتى يَتيمٌ فَسَأَلَ فَأَطعَموهُ ، ثُمَّ عَمِلَ الثُّلُثَ الثّالِثَ ، فَلَمّا تَمَّ إنضاجُهُ أتى أسيرٌ مِنَ المُشرِكينَ فَسَأَلَ فَأَطعَموهُ وطَوَوا يَومَهُم ذلِكَ ۲ .

۵۵۳.اِبنُ عَبّاسٍـ في قَولِ اللّهِ : «ويُؤثِرونَ عَلى أنفُسِهِم ولَو كانَ بِهِم خَصاصَةٌ» ـ : نَزَلَت في عَلِيٍّ وفاطِمَةَ والحَسَنِ والحُسَينِ عليهم السلام ۳ .

۵۵۴.أبو هُرَيرَةَ :جاءَ رَجُلٌ إلَى النَّبِيِّ صلى الله عليه و آله فَشَكا إلَيهِ الجوعَ ، فَبَعَثَ رَسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله إلى بُيوتِ أزواجِهِ ، فَقُلنَ : ما عِندَنا إلاَّ الماءُ ، فَقالَ رَسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله : مَن لِهذَا الرَّجُلِ اللَّيلَةَ ؟ فَقالَ عَلِيُّ بنُ أبي طالِبٍ عليه السلام : أنَا لَهُ يا رَسولَ اللّهِ . وأتى فاطِمَةَ عليهاالسلامفَقالَ : ما عِندَكِ يَا بنَةَ رَسولِ اللّهِ ؟ فَقالَت : ما عندَنا إلاّ قوتُ الصِّبيَةِ لكِنّا نُؤثِرُ ضَيفَنا ، فَقالَ عَلِيٌّ عليه السلام : يَا ابنَةَ مُحَمَّدٍ ، نَوِّمِي الصِّبيَةَ وأطفِئِي المِصباحَ ، فَلَمّا أصبَحَ عَلِيٌّ عليه السلامغَدا عَلى رَسولِ اللّهِ صلى الله عليه و آله فَأَخبَرَهُ الخَبَرَ ، فَلَم يَبرَح حَتّى أنزَلَ اللّهُ عَزَّوجَلَّ : «ويُؤثِرونَ عَلى أنفُسِهِم ولَو كانَ بِهِم خَصاصَةٌ ومَن يوقَ شُحَّ نَفسِهِ فَاُولئِكَ هُمُ المُفلِحونَ ۴ » .

۵۵۵.الإمام الباقر عليه السلام :إنَّ رَسولَ اللّهِ صلى الله عليه و آله جالِسٌ ذاتَ يَومٍ وأصحابُهُ جُلوسٌ حَولَهُ ، فَجاءَ عَلِيٌّ عليه السلاموعَلَيهِ سَمَلُ ۵ ثَوبٍ مُنخَرِقٍ عَن بَعضِ جَسَدِهِ ، فَجَلَسَ قَريبًا مِن رَسولِ اللّهِ صلى الله عليه و آله ، فَنَظَرَ إلَيهِ ساعَةً ثُمَّ قَرَأَ : «ويُؤثِرونَ عَلى أنفُسِهِم ولَو كانَ بِهِم خَصاصَةٌ ومَن يوقَ شُحَّ نَفسِهِ فَاُولئِكَ هُمُ المُفلِحونَ» . ثُمَّ قالَ
رَسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله لِعَلِيٍّ عليه السلام : أما إنَّكَ رَأسُ الَّذينَ نَزَلَت فيهِم هذِهِ الآيَةُ وسَيِّدُهُم وإمامُهُم . ثُمَّ قالَ رَسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله لِعَلِيٍّ : أينَ حُلَّتُكَ الَّتي كَسَوتُكَها يا عَلِيُّ ؟ فَقالَ : يا رَسولَ اللّهِ ، إنَّ بَعضَ أصحابِكَ أتاني يَشكو عُريَهُ وعُريَ أهلِ بَيتِهِ ، فَرَحِمتُهُ وآثَرتُهُ بِها عَلى نَفسي ، وعَرَفتُ أنَّ اللّهَ سَيَكسوني خَيرًا مِنها ، فَقالَ رَسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله : صَدَقتَ ، أما إنَّ جَبرائيلَ قَد أتاني يُحَدِّثُني أنَّ اللّهَ (قَد) اتَّخَذَ لَكَ مَكانَها فِي الجَنَّةِ حُلَّةً خَضراءَ مِن إستَبرَقٍ ، وصِبغَتُها مِن ياقوتٍ وزَبَرجَدٍ ، فَنِعمَ الجَوازُ جَوازُ رَبِّكَ بِسَخاوَةِ نَفسِكَ ، وصَبرِكَ عَلى سَمَلَتِكَ ۶ هذِهِ المُنخَرِقَةِ ، فَأَبشِر يا عَلِيُّ . فَانصَرَفَ عَلِيٌّ عليه السلامفَرِحًا مُستَبشِرًا بِما أخبَرَهُ بِهِ رَسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله ۷ .

1.الحريرة : الحساء من الدسم والدقيق . (لسان العرب : ۴ / ۱۸۴) .

2.مجمع البيان : ۱۰ / ۶۱۲ .

3.شواهد التنزيل : ۲ / ۳۳۲ / ۹۷۳ .

4.أمالي الطوسيّ : ۱۸۵/۳۰۹ ، وراجع تأويل الآيات الظاهرة : ۶۵۳ ، شواهد التنزيل : ۲/۳۳۱/۹۷۲ ، المناقب لابن شهرآشوب : ۲ / ۷۴ .

5.السمل : الخَلَق من الثياب . (النهاية : ۲ / ۴۰۳) .

6.وفي المصدر «سلمتك» والصحيح ما أثبتناه في المتن .

7.تأويل الآيات الظاهرة : ۶۵۵ عن جابر بن يزيد .

  • نام منبع :
    اهل بيت در قرآن و حديث جلد اوّل
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری‌شهری، با همکاری: سیّد رسول موسوی، ترجمه: حمیدرضا شیخی و حمیدرضا آژیر
    تعداد جلد :
    2
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1383
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 5690
صفحه از 543
پرینت  ارسال به