177
اهل بيت در قرآن و حديث جلد اوّل

اين احاديث، علاوه بر احاديثى است كه امام على عليه السلا م ۱ و ساير اهل بيت ۲ آن را در دورانهاى مختلف از رسول خدا نقل كرده اند.
نيز صاحب عبقات الأنوار اسامى نوزده نفر از تابعان ۳ و بيش از سيصد نفر از علما و مشاهير و حافظان حديث اهل سنت را به ترتيب طبقات از قرن دوم تا چهاردهم ذكر كرده كه همگى اين حديث را روايت كرده اند ۴ .

ب: تاريخ صدور حديث و مناسبت آن:

تحقيق در زمينه تاريخ صدور و مناسبتى كه پيامبر اين حديث را بيان فرموده نشان مى دهد كه پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله در موارد متعدّدى بر اين مسأله مهم سياسى

1.نگاه كنيد به كنزالعمّال : ۱۶۵۰ و ۳۶۴۴۱ ، مجمع الزوائد : ۹ / ۲۷۵ ، الكافي : ۲ / ۴۱۵ ، عيون أخبار الرضا عليه السلام : ۱ / ۵۷ / ۲۵ ، نفحات الأزهار في خلاصة عبقات الأنوار : ۲ / ۲۲۷ .

2.اين حديث از حضرت زهرا عليهاالسلام در اين كتاب ها نقل شده : ينابيع المودّة : ۱ / ۱۲۳ ، نفحات الأزهار : ۲ / ۲۳۶ . و از امام حسن عليه السلام در اين كتاب ها : ينابيع المودّة : ۱ / ۷۴ ، كفاية الأثر : ۱۶۲ ، نفحات الأزهار : ۲ / ۲۲۷ . و از امام حسين عليه السلام در اين كتاب ها : كمال الدين : ۲۴۰/۶۴ ، المناقب لابن شهرآشوب : ۴/ ۶۷ . و از امام باقر عليه السلام در اين كتاب ها : الكافي : ۳ / ۴۳۲ / ۶ ، أمالي الطوسيّ : ۱۶۳ ، روضة الواعظين : ۳۰۰ . و از امام صادق عليه السلام در اين كتاب ها : الكافي: ۱/۲۹۴/۳، كمال الدين : ۱/۲۴۴ ، تفسير العيّاشيّ : ۱/۵/۹ . و از امام رضا عليه السلام در اين كتاب ها : عيون أخبار الرضا عليه السلام : ۲ / ۵۸ ، البحار : ۰ ۱ / ۳۶۹ / ۱۸ . و از امام هادى عليه السلام در اين كتاب ها : تحف العقول : ۴۵۸ ، الاحتجاج : ۲ / ۴۸۸ .

3.نگاه كنيد به : نفحات الأزهار في خلاصة عبقات الأنوار : ۲ / ۹۰ .

4.همان : ۱ / ۱۹۹ و : ۲ / ۹۱ .


اهل بيت در قرآن و حديث جلد اوّل
176

كاوشى پيرامون حديث ثقلين

أ: سند حديث ثقلين:

حديث ثقلين ۱ كه در آن پيامبر گرامى اسلام صلى الله عليه و آله اهل بيت خود را همتا و همسنگ قرآن معرفى كرده و با تأكيد تمام امّت را به چنگ در زدن بديشان سفارش فرموده، متواتر و مورد اتفاق همه راويان و محدّثان جهان اسلام است. بر پايه بررسيهاى انجام شده، اين حديث را سى و سه نفر از اصحاب ۲ رسول خدا صلى الله عليه و آله از آن حضرت نقل كرده اند كه اسامى آنها به ترتيب عبارتند از: ابو ايّوب انصارى، ابوذرّ الغفارى، ابو رافع غلام پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله ، ابو سعيد خدرى، ابو شريح خزاعى، ابو قدامه انصارى، ابو ليلى انصارى، ابو الهيثم بن التَّيِّهان، ابو هريرة، امّ سلمه، امّ هانى، انس بن مالك، البراء بن عازب، جابر بن عبداللّه انصارى، جبير بن مطعم، حذيفة بن اسيد غفارى، حذيفة بن اليَمان، خزيمة بن ثابت ذوالشهادتين، زيد بن ارقم، زيد بن ثابت، سعد بن ابى وقّاص، سلمان فارسى، سهل بن سعد، ضمرة الاسلمىّ، طلحة بن عبيداللّه تميمى، عامر بن ليلى، عبدالرحمن بن عوف، عبداللّه بن حنطب، عبداللّه بن عبّاس، عدىّ بن حاتم، عقبة بن عامر، عمر بن الخطّاب، عمرو بن العاص ۳ .

1.۱ ـ اين دو را «ثقلين» ناميده اند، زيرا گرفتن آن دو و عمل به آن دو گران است و به هر امر سترگ و ارزنده اى «ثَقَل» مى گويند و آن را «ثقلين» ناميده اند از باب بزرگداشت ارزش آن ها و تجليل شأن آن دو. نهاية ابن اثير: ۱ / ۲۱۶.

2.صاحب عبقات از سخاوى در «استجلاب ارتقاء الغرف» و سمهودى در «جواهر العقدين» نقل كرده كه اين حديث را بيش از ۲۰ نفر از صحابه روايت كرده اند و خود ۳۴ نفر از اصحاب را نام بر ده كه مصادر اهل سنت اين حديث را از آنها نقل كرده اند. مراجعه كنيد به نفخات الازهار: ۲ / ۸۷ ـ ۲۳۶.

3.نگاه كنيد به : صحيح مسلم : ۴ / ۱۸۷۴ / ۳۶ و ۳۷ ، سنن الترمذيّ : ۵ / ۶۶۲ / ۲۷۸۶ و ۲۷۸۸ ، سنن الدارميّ : ۲ / ۸۸۹ / ۳۱۹۸ ، مسند ابن حنبل : ۴ / ۳۰ / ۱۱۱۰۴ و ۳۶ / ۱۱۱۳۱ و ۵۴ / ۱۱۲۱۱ و : ۷/۸۴/۱۹۳۳۲ و : ۸/۱۳۸/۲۱۶۳۴ و ۱۵۴/۲۱۷۱۱ و ۱۱۸/۱۱۵۶۱ ، المستدرك على الصحيحين : ۳ / ۱۱۸ / ۴۵۷۷ ، خصائص الإمام أميرالمؤمنين عليه السلام للنسائيّ : ۱۵۰ / ۷۹ ، تاريخ بغداد : ۸ /۴۴۲ ، الطبقات الكبرى : ۲ / ۱۹۶ ، المعجم الصغير : ۱ / ۱۳۱ ، المعجم الكبير : ۳ / ۶۵ ـ ۶۷ / ۲۶۷۸ ـ ۲۶۸۱ و ۲۶۸۳ ، الدرّ المنثور : ۲ / ۶۰ ، كنزالعمّال : ۱ / ۱۷۲ باب الاعتصام بالكتاب والسنّة، ينابيع المودّة : ۱ / ۹۵ / ۱۲۶ ، مجمع الزوائد : ۹ / ۲۵۷ ، اُسد الغابة : ۳ / ۱۳۶ / ۲۷۳۹ و ۲۱۹ / ۲۹۰۷، الصواعق المحرقة : ۲۲۶ ، البداية والنهاية : ۷ / ۳۴۹ ، جامع الاُصول : ۹ / ۱۵۸ ، إحقاق الحقّ: ۹ / ۳۰۹ ـ ۳۷۵ ، نفحات الأزهار في خلاصة عبقات الأنوار : ۲ / ۸۸ و ۲۲۷ ، الخصال : ۶۵ / ۹۷ و : ۴۵۹ / ۲ ، أمالي الطوسيّ : ۱ / ۲۵۵ و : ۲ / ۴۹۰ ، كمال الدين : ۲۳۴ ـ ۲۴۱ ، معاني الأخبار : ۹۰ / ۳ ، أمالي المفيد: ۴۶ / ۶ ، أمالي الصدوق : ۳۳۸ / ۱۵ الإرشاد : ۱ / ۲۳۳ ، كفاية الأثر : ۹۲ و ۱۲۸ و ۱۳۷ .

  • نام منبع :
    اهل بيت در قرآن و حديث جلد اوّل
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری‌شهری، با همکاری: سیّد رسول موسوی، ترجمه: حمیدرضا شیخی و حمیدرضا آژیر
    تعداد جلد :
    2
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1383
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 5549
صفحه از 543
پرینت  ارسال به