685
علم و حكمت جلد دوّم

۶ / ۷

خطر دانشمندان بد

۱۹۶۴.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :واى بر امّتم از دانشمندان بد! دانش را مايه تجارت مى كنند و براى سود شخصى به فرمانروايان زمان خود مى فروشند . خداوند تجارتشان را سود نبخشد .

۱۹۶۵.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :زنهار از همسايگان توانگر و دانشمندان دربارى و قاريان بازارى .

۱۹۶۶.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :من تنها از منافق دانا بر شما مى ترسم كه به حكمت سخن مى گويد و به ستم عمل مى كند .

۱۹۶۷.امام على عليه السلام :بى گمان من از هر سخنور منافق دلى ، كه آنچه شما مى دانيد مى گويد ، ولى آنچه زشت مى شماريد مى كند ، بر شما مى ترسم .

۱۹۶۸.امام على عليه السلام :هنگامى كه دانشمند به دانشش عمل نكند ، نادان از آموختن نزد وى خوددارى ورزد؛ زيرا دانشمند چون دانشش را به كار نبندد ، نه وى را سود بخشد و نه ديگرى را؛ هر چند بارهايى گران از دانش را گرد آورده باشد .

۱۹۶۹.امام على عليه السلام :هنگامى كه دانشمند دانشش را تباه كند ، نادان از آموختن خوددارى ورزد .

۱۹۷۰.امام على عليه السلام :آفت عموم مردم دانشمند فاسد است .

۱۹۷۱.امام على عليه السلام :بى رغبتى مردم به دانشجويى ، از آن روست كه كم بهره داشتن دانش بى عمل را مى بينند .

۱۹۷۲.امام عسكرى عليه السلام :به امير مؤمنان گفته شد : بهترين خلق خدا پس از پيشوايان هدايت و چراغهاى تاريكى چه كسانى اند؟ فرمود : دانشمندان ، چون به نيكى بگرايند . گفته شد : پس از ابليس و فرعون و نمرود و آنان كه خود را به نام شما ناميده اند و القاب شما را بر خود نهاده اند و جاى شما را گرفته اند و در مملكت شما فرمانروا شده اند ، بدترين خلق خدا چه كسانى اند؟ فرمود : دانشمندان آنگاه كه فاسد شوند . آنان آشكار كننده باطل و پوشاننده حقايق اند و درباره اينها خداوند فرمود : «آنان اند كه خدا و لعنت كنندگان آنان را لعنت مى كنند؛ جز آنها كه توبه كردند» .


علم و حكمت جلد دوّم
684

۶ / ۷

خَطَرُ عُلَماءِ السَّوءِ

۱۹۶۴.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :وَيلٌ لاُِمَّتي مِن عُلَماءِ السَّوءِ ، يَتَّخِذونَ هذَا العِلمَ تِجارَةً يَبيعونَها مِن اُمَراءِ زَمانِهِم رِبحًا لِأَنفُسِهِم ، لا أربَحَ اللّهُ تِجارَتَهُم ۱ .

۱۹۶۵.عنه صلى الله عليه و آله :إيّاكُم وجيرانَ الأَغنِياءِ ، وعُلَماءَ الاُمَراءِ ، وقُرّاءَ الأَسواقِ ۲ .

۱۹۶۶.عنه صلى الله عليه و آله :إنَّما أخافُ عَلَيكُم كُلَّ مُنافِقٍ عَليمٍ، يَتَكَلَّمُ بِالحِكمَةِ ويَعمَلُ بِالجَورِ. ۳

۱۹۶۷.الإما م عليّ عليه السلام :إنّي أخافُ عَلَيكُم كُلَّ عَليمِ اللِّسانِ مُنافِقِ الجَنانِ ، يَقولُ ما تَعلَمونَ ويَفعَلُ ما تُنكِرونَ ۴ .

۱۹۶۸.عنه عليه السلام :إذا لَم يَعمَلِ العالِمُ بِعِلمِهِ استَنكَفَ الجاهِلُ أن يَتَعَلَّمَ مِنهُ ، لِأَنَّ العالِمَ إذا لَم يَعمَل بِالعِلمِ لا يَنفَعُ العِلمُ إيّاهُ ولا غَيرَهُ وإن جَمَعَ العِلمَ بِالأَوقارِ ۵ .

۱۹۶۹.عنه عليه السلام :إذا ضَيَّعَ العالِمُ عِلمَهُ استَنكَفَ الجاهِلُ أن يَتَعَلَّم ۶ .

۱۹۷۰.عنه عليه السلام :آفَةُ العامَّةِ العالِمُ الفاجِرُ ۷ .

۱۹۷۱.عنه عليه السلام :إنَّما زَهَدَ النّاسُ في طَلَبِ العِلمِ لِما يَرَونَ مِن قِلَّةِ انتِفاعِ مَن عَلِمَ بِلا عَمَلٍ ۸ .

۱۹۷۲.الإمام العسكريّ عليه السلام :قيلَ لِأَميرِ المُؤمِنينَ عليه السلام : مَن خَيرُ خَلقِ اللّهِ بَعدَ أئِمَّةِ الهُدى ومَصابيحِ الدُّجى ؟ قالَ : العُلَماءُ إذا صَلُحوا . قيلَ : فَمَن شِرارُ خَلقِ اللّهِ بَعدَ إبليسَ وفِرعَونَ ونُمرودَ ، وبَعدَ المُتَسَمّينَ بِأَسمائِكُم ، والمُتَلَقِّبينَ بِأَلقابِكُم ، والآخِذينَ لِأَمكِنَتِكُم ، والمُتَأَمِّرينَ في مَمالِكِكُم؟ قالَ : العُلَماءُ إذا فَسَدوا ، هُمُ المُظهِرونَ لِلأَباطيلِ ، الكاتِمونَ لِلحَقائقِ ، وفيهِم قالَ اللّهُ عَزَّوجَلَّ : «اُولئِكَ يَلعَنُهُمُ اللّهُ و يلعَنُهُمُ اللاّعِنونَ * إلاَّ الَّذينَ تابوا ۹ » ۱۰ .

1.الفردوس : ۴ / ۳۹۸ / ۷۱۵۴ ، ربيع الأبرار : ۳ / ۲۲۳ نحوه وكلاهما عن أنس .

2.تنبيه الغافلين : ۵۲۷ / ۸۴۴ .

3.المنتخب من مسند عبد بن حميد: ۳۲ / ۱۱، شعب الإيمان: ۲ / ۲۸۴ / ۱۷۷۷ وفيه «على هذه الاُمّة» بدل «عليكم» وكلاهما عن عمر بن الخطّاب .

4.غرر الحكم : ۳۷۸۳ .

5.تنبيه الغافلين : ۴۳۴ / ۶۷۷ . الوِقْر ـ بكسر الواو ـ : الحِمْل (النهاية : ۵ / ۲۱۳) .

6.نهج البلاغة : الحكمة ۳۷۲ .

7.غرر الحكم : ۳۹۵۲ .

8.إرشاد القلوب : ۱۵ ، غرر الحكم : ۳۸۹۵ نحوه .

9.البقرة : ۱۵۹ و ۱۶۰ .

10.الاحتجاج : ۲ / ۵۱۳ / ۳۳۷ ، تفسير الإمام العسكري عليه السلام : ۳۰۲ / ۱۴۴ .

  • نام منبع :
    علم و حكمت جلد دوّم
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری شهری، با همکاری: رضا برنجکار، ترجمه: عبدالهادی مسعودی
    تعداد جلد :
    2
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 33449
صفحه از 721
پرینت  ارسال به