489
علم و حكمت جلد دوّم

۱۳۵۱.امام على عليه السلام :گفتن «نمى دانم» نيمى از دانش است .

۱۳۵۲.امام على عليه السلام :هان! هرگز آنكه از چيزى پرسيده شد كه نمى داند ، گفتن «نمى دانم» را زشت نشمارد .

۱۳۵۳.امام على عليه السلام :اگر نادانى يادبگير و اگر از چيزى كه نمى دانى پرسيده شدى ، بگو : «خدا و پيامبرش داناترند» .

۱۳۵۴.رزين پدر نعمان از امام على عليه السلام :چون از آنچه نمى دانيد پرسيده شديد ، بگريزيد . گفتند : گريز چگونه است اى اميرمؤمنان؟ فرمود : مى گوييد : «خدا داناتر است» .

۱۳۵۵.امام على عليه السلام :هرگاه يكى از شما از چيزى كه نمى داند ، پرسيده شود ، از گفتن «نمى دانم» خجالت نكشد .

۱۳۵۶.امام على عليه السلام :[دانشمند] هنگامى كه از آنچه نمى داند پرسيده شد ، ازگفتن «خداوند داناتر است» خجالت نكشد .

۱۳۵۷.امام على عليه السلام :دانشمند هنگامى كه از آنچه نمى داند پرسيده شد ، ازگفتن «از آن آگاهى ندارم» خجالت نكشد .

۱۳۵۸.امام على عليه السلام :چهار چيز است كه اگر براى آنها بر مركوبها بتازند تا لاغر و باريك شوند ، باز اندك است : بنده جز از پروردگارش اميدى نداشته باشد و جز از گناهش نترسد و نادان از آموختن حيا نكند و دانشمند چون از آنچه نمى داند ، پرسيده شد ، از گفتن «نمى دانم» خجالت نكشد .

۱۳۵۹.امام على عليه السلام :هركس گفتن «نمى دانم» را واگذارد ، به هلاكت گاه خود درآيد .

۱۳۶۰.امام باقر عليه السلام :آنچه را مى دانيد بگوييد و آن گاه كه نمى دانيد ، بگوييد «خداوند داناتر است» .

۱۳۶۱.امام صادق عليه السلام :ـ در سفارش به مؤمن طاقـ : هركس از دانشى پرسيده شود و بگويد نمى دانم ، دانش را به نيمه رسانده است .

۱۳۶۲.امام صادق عليه السلام :هر گاه مردى از شما از چيزى كه نمى داند پرسيده شود ، بايد بگويد : «نمى دانم» و نگويد : «خدا داناتر است» تا در دل پرسشگر شكّ بيندازد و هرگاه پرسش شونده گفت : «نمى دانم» ، پرسشگر او را متهم نمى كند .


علم و حكمت جلد دوّم
488

۱۳۵۱.الإمام عليّ عليه السلام :قَولُ : «لا أعلَمُ» نِصفُ العِلم .

۱۳۵۲.عنه عليه السلام :ألا لا يَستَقبِحَنَّ مَن سُئِلَ عَمّا لا يَعلَمُ أن يَقولَ : «لا أعلَمُ» .

۱۳۵۳.عنه عليه السلام :إذا كُنتَ جاهِلاً فَتَعَلَّم ، وإذا سُئِلتَ عَمّا لا تَعلَمُ فَقُل : «اللّهُ ورَسولُهُ أعلَمُ» ۱ .

۱۳۵۴.رَزينٌ أبُو النُّعمانِ عَنِ الإِمامِ عَلِيٍّ عليه السلام :إذا سُئِلتُم عَمّا لا تَعلَمونَ فَاهرُبوا ، قالوا : وكَيفَ الهَرَبُ يا أميرَ المُؤمِنينَ ؟ قالَ : تَقولونَ: «اللّهُ أعلَمُ» ۲ .

۱۳۵۵.الإمام عليّ عليه السلام :لا يَستَحيِ أحَدُكُم إذا سُئِلَ عَمّا لا يَعلَمُ أن يَقولَ : «لا أعلَمُ» ۳ .

۱۳۵۶.عنه عليه السلام :لا يَستَحيِ [أي العالِمُ] إذا سُئِلَ عَمّا لا يَعلَمُ أن يَقولَ : «اللّهُ أعلَمُ» ۴ .

۱۳۵۷.عنه عليه السلام :لا يَستَحيِ العالِمُ إذا سُئِلَ عَمّا لا يَعلَمُ أن يَقولَ : «لا عِلمَ لي بِهِ» ۵ .

۱۳۵۸.عنه عليه السلام :أربَعٌ لَو شُدَّتِ المَطايا إلَيهِنَّ حَتّى يُنضَينَ لَكانَ قَليلاً : لا يَرجُ العَبدُ إلاّ رَبَّهُ ، ولا يَخَف إلاّ ذَنبَهُ ، ولا يَستَحيِ الجاهِلُ أن يَتَعَلَّمَ ، ولا يَستَحيِ العالِمُ إذا سُئِلَ عَمّا لا يَعلَمُ أن يَقولَ: «لا أعلَمُ» ۶ .

۱۳۵۹.عنه عليه السلام :مَن تَرَكَ قَولَ : «لا أدري» اُصيبَت مَقاتِلُهُ ۷ .

۱۳۶۰.الإمام الباقر عليه السلام :ما عَلِمتُم فَقولوا ، وما لَم تَعلَموا فَقولوا : «اللّهُ أعلَمُ» ۸ .

۱۳۶۱.الإمام الصادق عليه السلامـ في وَصِيَّتِهِ لِمُؤمِنِ الطّاقِـ : مَن سُئِلَ عَن عِلمٍ فَقالَ : «لا أدري» فَقَد ناصَفَ العِلم ۹ .

۱۳۶۲.عنه عليه السلام :إذا سُئِلَ الرَّجُلُ مِنكُم عَمّا لا يَعلَمُ فَليَقُل : «لا أدري» ، ولا يَقُل : «اللّهُ أعلَمُ» ، فَيوقِعَ في قَلبِ صاحِبِهِ شَكًّا ، وإذا قالَ المَسؤولُ : «لا أدري» فَلا يَتَّهِمُهُ السّائِلُ ۱۰ .

1.(۱۵۴۹ ـ ) غرر الحكم : ۶۷۵۸ ، ۲۷۸۸ و ۱۰۲۴۱ وفيه «لايَستَحيِيَنَّ أحَدٌ إذا سُئِلَ ...» ، ۴۱۶۵ .

2.سنن الدارمي : ۱ / ۶۷ / ۱۸۱ ؛ منية المريد : ۲۱۵ .

3.الخصال : ۳۱۵ / ۹۵ ، عيون أخبار الرضا عليه السلام : ۲ / ۴۴ / ۱۵۵ كلاهما عن أحمد الطائي وفيه «الجاهل» بدل «أحدكم» ، نهج البلاغة : الحكمة ۸۲ ، خصائص الأئمّة عليهم السلام : ۹۴ ، قرب الإسناد : ۱۵۶ / ۵۷۲ عن أبي البختري عن الإمام الصادق عن أبيه عنه عليهم السلاموليس فيه «أحدكم» ، وراجع المحاسن : ۱ / ۷۱ / ۲۶ .

4.الخصال : ۳۱۵ / ۹۶ عن الشعبي ، تحف العقول : ۲۱۱ ، الجعفريّات : ۲۳۶ عن إسماعيل بن موسى عن أبيه عليه السلامعن آبائه عنه عليهم السلام ، الاُصول الستّة عشر (أصل مثنّى بن الوليد الحنّاط) : ۱۰۳ عن ابن مهران وفيها «لايستحي العالم» .

5.المحاسن : ۱ / ۳۲۸ / ۶۶۴ عن عبد اللّه بن ميمون عن الإمام الصادق عن الإمام الباقر عليهماالسلام ، دعائم الإسلام : ۱ ۸۰/ ، تحف العقول : ۲۱۱ وفيه «اللّه أعلم» بدل «لا علم لي به» ، بحار الأنوار : ۷۸ / ۴۹ / ۶۹ كلاهما عن رسول اللّه صلى الله عليه و آله.

6.دعائم الإسلام : ۱ / ۸۰ .

7.نهج البلاغة : الحكمة ۸۵ ، خصائص الأئمّة عليهم السلام: ۹۵ ، غرر الحكم : ۸۸۳۵ .

8.الكافي : ۱ / ۴۲ / ۴ ، المحاسن : ۱ / ۳۲۷ / ۶۶۰ كلاهما عن زياد بن أبي رجاء ، منية المريد : ۲۱۵ .

9.تحف العقول : ۳۱۰ .

10.الكافي: ۱/۴۲/۶، المحاسن: ۱/۳۲۷/۶۶۱ كلاهماعن محمّدبن مسلم ، وراجع تحف العقول: ۲۹۷.

  • نام منبع :
    علم و حكمت جلد دوّم
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری شهری، با همکاری: رضا برنجکار، ترجمه: عبدالهادی مسعودی
    تعداد جلد :
    2
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 33592
صفحه از 721
پرینت  ارسال به