۱۲۲۴.امام على عليه السلام :خداوند پيمانى براى جستجوى بيان دانش از مردم نادان نگرفت؛ تا آن گاه كه پيمان بيان كردن دانش براى نادانان را از اهل دانش گرفت؛ چرا كه دانش پيش از نادانى بود .

۱۲۲۵.امام صادق عليه السلام :در كتاب على عليه السلام خواندم : بى گمان خداوند از نادانان عهدى براى جستجوى دانش نگرفت ، تا آنكه با دانشمندان عهد كرد كه دانش را به نادانان بذل كنند؛ زيرا دانش پيش از نادانى بود .

۱۲۲۶.امام على عليه السلام :از واجبات بر هر دانشمند اين است كه جانب پرهيز را نگه دارد و دانشش را به طالبش بذل كند .

راجع : ص ۴۴۷ «حرمت پنهان داشتن دانش» / ص ۴۵۵ «زكات دانش»
ص ۴۵۷ «برترين صدقه» / ص ۵۷۳ «ردّ بدعت» .

۱ / ۲

حرمت پنهان داشتن دانش

قرآن

«كسانى كه آنچه را خدا در كتاب خود نازل فرمود پنهان مى كنند و آن را به بهاى اندكى مى فروشند ، جز آتش در شكمهاى خود فرو نمى برند و در روز رستاخيز خدا با آنها سخن نخواهد گفت و ايشان را پاك نخواهد ساخت و آنها را عذابى دردناك در پيش است» .

«بى گمان كسانى كه آنچه ما از روشنگريها و رهنمودها فرو فرستاديم و پس از آنكه آن را در كتاب براى مردم بيان كرديم، پنهان مى دارند، خداوند و همه لعنت گران آنان را لعنت مى كنند» .

«و [ ياد آر ] هنگامى را كه خداوند از اهل كتاب پيمان گرفت كه [ محتواى ] آن را براى مردم توضيح دهند و آن را پنهان نكنند ، پس آن را پس پشتِ خويش افكندند و آن را به بهاى اندكى فروختند و چه بد داد و ستدى كردند» .

حديث

۱۲۲۷.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :خداوند عز و جل به دانشمندى دانش عطا نكرد ، جز آنكه از او پيمان گرفت كه آن را از هيچ كس پنهان ندارد .

۱۲۲۴.عنه عليه السلام :ما أخَذَ اللّهُ ميثاقًا مِن أهلِ الجَهلِ بِطَلَبِ تِبيانِ العِلمِ حَتّى أخَذَ ميثاقًا مِن أهلِ العِلمِ بِبَيانِ العِلمِ لِلجُهّالِ ؛ لِأَنَّ العِلمَ كانَ قَبلَ الجَهلِ ^۱ .

۱۲۲۵.الإمام الصادق عليه السلام :قَرَأتُ في كِتابِ عَلِيٍّ عليه السلام : إنَّ اللّهَ لَم يَأخُذ عَلَى الجُهّالِ عَهدًا بِطَلَبِ العِلمِ حَتّى أخَذَ عَلَى العُلَماءِ عَهدًا بِبَذلِ العِلمِ لِلجُهّالِ ، لِأَنَّ العِلمَ كانَ قَبلَ الجَهلِ ^۲ .

۱۲۲۶.الإمام عليّ عليه السلام :مِنَ المَفروضِ عَلى كُلِّ عالِمٍ أن يَصونَ بِالوَرَعِ جانِبَهُ ، وأن يَبذِلَ عِلمَهُ لِطالِبِهِ ^۳ .

۱ / ۲

حُرمَةُ كِتمانِ العِلمِ

الكتاب

«إنَّ الَّذينَ يَكتُمونَ ما أنزَلَ اللّهُ مِنَ الكِتابِ و يَشتَرونَ بِهِ ثَمَنًا قَليلاً اُولئِكَ ما يَأكُلونَ في بُطونِهِم إلاَّ النّارَ و لا يُكَلِّمُهُمُ اللّهُ يَومَ القِيامَةِ و لا يُزَكّيهِم و لَهُم عَذابٌ أليمٌ ^۴ » .

«إنَّ الَّذينَ يَكتُمونَ ما أنزَلنا مِنَ البَيِّناتِ و الهُدى مِن بَعدِ ما بَيَّنّاهُ لِلنّاسِ فِي الكِتابِ اُولئِكَ يَلعَنُهُمُ اللّهُ و يَلعَنُهُمُ اللاّعِنونَ ^۵ » .

«و إذ أخَذَ اللّهُ ميثاقَ الَّذينَ اُوتُوا الكِتابَ لَتُبَيِّنُنَّهُ لِلنَّاسِ و لا تَكتُمونَهُ فَنَبَذوهُ وَراءَ ظُهورِهِم و اشتَرَوا بِهِ ثَمَنًا قَليلاً فَبِئسَ ما يَشتَرونَ ^۶ » .

الحديث

۱۲۲۷.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :ما آتَى اللّهُ عز و جل عالِمًا عِلمًا إلاّ أخَذَ عَلَيهِ الميثاقَ أن لا يَكتُمَهُ أحَدًا ^۷ .