ك : گريستن همه چيز بر مرگ آنان

۱۴۴۰.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :چون دانشمند بميرد ، همه چيز حتى ماهيان در دريا بر او بگريند .

۱۴۴۱.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :آسمان و زمين چهل روز بر مرگ مؤمن مى گريند و همانها بر مرگ دانشمند چهل ماه مى گريند .

ر . ك : ص ۱۴۵ «ويژگيهاى حكيمان» .

۱ / ۲

ويژگيهاى راسخان در دانش

قرآن

«ولى راسخان در دانش از ميان آنان و مؤمنان آنچه را به تو نازل شده و آنچه را پيش از تو نازل شده است ، باور دارند و برپا دارندگان نماز و پرداخت كنندگان زكات و ايمان آوردندگان به خدا و روز بازپسين ، آنان را بزودى پاداشى بزرگ مى دهيم» .

«اوست كسى كه اين كتاب را بر تو فرو فرستاد . پاره اى از آن آيه هايى محكم اند كه اساس كتاب اند و پاره اى ديگر متشابه اند ، اما كسانى كه در دلهايشان كژى است ، براى فتنه جويى و طلب تأويل آن ، پيگير متشابهات آن مى شوند و حال آنكه تأويلش را جز خدا و راسخان در دانش كه مى گويند : «ما به آن ايمان آورديم . همه از نزد پروردگارمان مى باشد» ، نمى دانند و جز خردمندان كسى پند نمى گيرد» .

حديث

۱۴۴۲.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :راسخان در دانش كسانى اند كه دست نيكى و زبان راست و دل صاف و عفّت شكم و فرج دارند .

۱۴۴۳.امام على عليه السلام :بدان كه راسخان در دانش كسانى اند كه اقرار به ناآگاهى از رازهاى نهان ، آنان را از نسنجيده درآمدن بر پرده هاى غيب بى نياز كرده است . خداوند متعال اعتراف آنان را به ناتوانى از نيل به آنچه بر آن احاطه و دانشى ندارند ، ستوده و فرو نرفتن آنان را در آنچه مكلّف به كاويدن از نهانش نيستند ، رسوخ ناميده است .

ك : يَبكي عَلى مَوتِهِم كُلُّ شَيءٍ

۱۴۴۰.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :العالِمُ إذا ماتَ بَكى عَلَيهِ كُلُّ شَيءٍ حَتَّى الحيتانُ فِي البَحرِ ^۱ .

۱۴۴۱.عنه صلى الله عليه و آله :إنَّ السَّماءَ والأَرضَ لَتَبكي عَلَى المُؤمِنِ إذا ماتَ أربَعينَ صَباحًا ، وإنَّها لَتَبكي عَلَى العالِمِ إذا ماتَ أربَعينَ شَهرًا ^۲ .

۱ / ۲

خَصائِصُ الرّاسِخينَ فِي العِلمِ

الكتاب

«لكِنِ الرّاسِخونَ فِي العِلمِ مِنهُم و المُؤمِنونَ يُؤمِنونَ بِما اُنزِلَ إلَيكَ و ما اُنزِلَ مِن قَبلِكَ و المُقيمينَ الصَّلاةَ و المُؤتونَ الزَّكاةَ و المُؤمِنونَ بِاللّهِ و اليَومِ الآخِرِ اُولئِكَ سَنُؤتيهِم أجرًا عَظيمًا ^۳ » .

«هُوَ الَّذي أنزَلَ عَلَيكَ الكِتابَ مِنهُ آياتٌ مُحكَماتٌ هُنَّ اُمُّ الكِتابِ و اُخَرُ مُتَشابِهاتٌ فَأَمَّا الَّذينَ في قُلوبِهِم زَيغٌ فَيَتَّبِعونَ ما تَشابَهَ مِنهُ ابتِغاءَ الفِتنَةِ و ابتِغاءَ تَأويلِهِ و ما يَعلَمُ تَأويلَهُ إلاَّ اللّهُ و الرّاسِخونَ فِي العِلمِ يَقولونَ آمَنّا بِهِ كُلٌّ مِن عِندِ رَبِّنا وما يَذَّكَّرُ إلاّ اُولُوا الأَلبابِ ^۴ » .

الحديث

۱۴۴۲.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :الرّاسِخونَ فِي العِلمِ مَن بَرَّت يَمينُهُ ، وصَدَقَ لِسانُهُ ، واستَقامَ بِهِ قَلبُهُ ، وعَفَّ بَطنُهُ وفَرجُهُ ^۵ .

۱۴۴۳.الإمام عليّ عليه السلام :اِعلَم أنَّ الرّاسِخينَ فِي العِلمِ هُمُ الَّذينَ أغناهُم عَنِ اقتِحامِ السُّدَدِ المَضروبَةِ دونَ الغُيوبِ ، الإِقرارُ بِجُملَةِ ما جَهِلوا تَفسيرَهُ مِنَ الغَيبِ المَحجوبِ ، فَمَدَحَ اللّهُ ـ تَعالى ـ اِعتِرافَهُم بِالعَجزِ عَن تَناوُلِ ما لَم يُحيطوا بِهِ عِلمًا ، وسَمّى تَركَهُمُ التَّعَمُّقَ فيما لَم يُكَلِّفهُمُ البَحثَ عَن كُنهِهِ رُسوخًا ^۶ .