485
علم و حكمت جلد دوّم

فصل چهارم

آداب پاسخ دادن

۴ / ۱

مايه درستى رأى

۱۳۳۸.امام على عليه السلام :كسى كه انديشه اش را به كار اندازد ، به پاسخ خود مى رسد .

۱۳۳۹.امام على عليه السلام :شتابزدگى را واگذار و در حجّت بينديش و خود را از پريشان گويى نگاه دار ، تا از لغزش ايمن بمانى .

۱۳۴۰.امام صادق عليه السلام :سه چيز است كه نشانه اصابت رأى است : خوب برخورد كردن و نيك گوش كردن و پاسخ نيكو دادن .

۱۳۴۱.امام على عليه السلام :رأى با تأمل حاصل مى شود و رأى خام پشتيبان بدى است .

۱۳۴۲.ابوالاسود :مردى از اميرمؤمنان على بن ابى طالب عليه السلاممسأله اى پرسيد . حضرت ابتدا داخل منزلش شد و سپس خارج شد و فرمود : پرسشگر كجاست؟ مرد گفت : اى اميرمؤمنان! من اينجا هستم . حضرت فرمود : پرسش تو چيست؟ گفت : فلان و فلان ، پس حضرت به پرسش وى پاسخ داد . آن گاه گفته شد : اى اميرمؤمنان! ما ديده بوديم هرگاه از تو پرسشى مى شود ، مانند سكّه داغ تند و زود پاسخ را كف دست پرسشگر مى گذاشتى، امّا امروز چه شد كه در پاسخ اين مرد درنگ كردى ، تا آنجا كه داخل خانه شدى و پس از بيرون آمدن پاسخش را دادى؟ حضرت فرمود : از بول در تنگنا بودم و سه كس را رأى نباشد : آنكه از بول و غايط و يا كفشش در تنگنا باشد .


علم و حكمت جلد دوّم
484

الفصل الرّابع

آدابُ الجَوابِ

۴ / ۱

ما يوجِبُ الصَّوابَ

۱۳۳۸.الإمام عليّ عليه السلام :مَن أعمَلَ فِكرَهُ أصابَ جَوابَهُ .

۱۳۳۹.عنه عليه السلام :دَعِ الحِدَّةَ وتَفَكَّر فِي الحُجَّةِ وتَحَفَّظ مِنَ الخَطَلِ ، تَأمَنِ الزَّلَلَ ۱ .

۱۳۴۰.الإمام الصادق عليه السلام :ثَلاثَةٌ يُستَدَلُّ بِها عَلى إصابَةِ الرَّأيِ : حُسنُ اللِّقاءِ ، وحُسنُ الاِستِماعِ ، وحُسنُ الجَوابِ ۲ .

۱۳۴۱.الإمام عليّ عليه السلام :الرَّأيُ مَعَ الأَناةِ ، وبِئسَ الظَّهيرُ الرَّأيُ الفَطيرُ ۳ .

۱۳۴۲.أبُو الأَسوَد :إنَّ رَجُلاً سَأَلَ أميرَالمُؤمِنينَ عَلِيَّ بنَ أبي طالِبٍ عليه السلام عَن سُؤالٍ ، فَبادَرَ فَدَخَلَ مَنزِلَهُ ثُمَّ خَرَجَ فَقالَ : أينَ السّائِلُ ؟ فَقالَ الرَّجُلُ : ها أنَا ذا يا أميرَ المُؤمِنينَ . قالَ : ما مَسأَلَتُكَ ؟ قالَ : كَيتَ وكَيتَ ، فَأَجابَهُ عَن سُؤالِهِ .
فَقيلَ : يا أميرَ المُؤمِنينَ ، كُنّا عَهِدناكَ إذا سُئِلتَ عَنِ المَسأَلَةِ كُنتَ فيها كَالسِّكَّةِ المُحماةِ جَوابًا ، فَما بالُكَ أبطَأتَ اليَومَ عَن جَوابِ هذَا الرَّجُلِ حَتّى دَخَلتَ الحُجرَةَ ثُمَّ خَرَجتَ فَأَجَبتَهُ ؟ فَقالَ : كُنتُ حاقِنًا ، ولا رَأيَ لِثَلاثَةٍ : لِحاقِنٍ ، ولا حازِقٍ ۴ [ولا حاقِبٍ©?«] ۵ .

1.(۱۵۳۵ ـ ) غرر الحكم : ۸۳۳۹ ، ۵۱۳۶ .

2.تحف العقول : ۳۲۳ .

3.كشف الغمّة : ۳ / ۱۳۹ عن الإمام الجواد عليه السلام .

4.الحاقن : هو الذي حُبس بولُه، كالحاقب للغائط. الحازق : الذي ضاق عليه خُفُّه فخرق رجله : أي عصرها و ضغطها (النهاية : ۱ / ۴۱۶ و ۳۷۸) .

5.أمالي الطوسي : ۵۱۴ / ۱۱۲۵ ؛ جامع بيان العلم : ۲ / ۱۱۳ عن الحارث الأعور وفي ذيله «ولا رأي لحاقن» .

  • نام منبع :
    علم و حكمت جلد دوّم
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری شهری، با همکاری: رضا برنجکار، ترجمه: عبدالهادی مسعودی
    تعداد جلد :
    2
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 33565
صفحه از 721
پرینت  ارسال به