371
علم و حكمت جلد اوّل

۱۰۵۰.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :كسى كه دانش را براى دنيا بياموزد و محبّت دنيا و زيورش را بر آن مقدم دارد ، سزاوار خشم الهى است و در پست ترين مرتبه دوزخ با يهود و نصارا كه كتاب خدا را پشت سر افكندند ، خواهد بود . خداوند متعال مى فرمايد : «پس هنگامى كه [كتاب ]نزد آنان آمد ، به آنچه مى شناختند كافر شدند ، پس نفرين خدا بر كافران باد» .

۱۰۵۱.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :هركس دانش را براى غير خدا فراگيرد يا با آن غير خدا را اراده كند ، جايگاهش را در آتش تدارك كند .

۱۰۵۲.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :هركس دانش را فراگيرد تا بدان با نادانان بستيزد يا با دانشمندان رقابت كند يا مردم را به خود متوجه كند تا او را بزرگ بدارند ، پس جاى خود را در آتش تدارك كند . رياست جز براى خدا و اهلش روا نيست .

۱۰۵۳.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :هركس دانش را از اهلش فرا گيرد و به دانش خود عمل كند ، نجات يابد و هركس با آن دنيا را بطلبد ، همان بهره اوست .

۱۰۵۴.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :هركس دانش را براى محصول دنيا بطلبد ، به محصول آخرت دست نيابد .

۱۰۵۵.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :نخستين كسى كه روز قيامت بر او حكم مى شود . . . مردى است كه دانش را ياد گرفته و ياد داده و قرآن خوانده است ، پس آورده مى شود و نعمتهايش را به او مى شناسانند و او نيز مى شناسد . مى پرسد : با آنها چه كردى؟ مى گويد : دانش يادگرفتم و ياد دادم و به خاطر تو قرآن خواندم . مى گويد : دروغ مى گويى ولكن دانش آموختى تا به تو دانشمند بگويند و قرآن خواندى تا تو را قارى بخوانند و گفته شد ؟ [يعنى پاداشت را گرفتى] . سپس فرمان داده مى شود كه وى را به چهره بر زمين كشند تا در آتش اندازند .

۱۰۵۶.امام على عليه السلام :و بپرهيز از كسى كه براى ستيز و جدل ، دانش فرا مى گيرد و براى ريا تفقّه مى كند . به سوى دنيا مى شتابد و تقوا را رها مى كند . او از ايمان دور و به نفاق نزديك است . از هدايت بر كنار و با گمراهى همراه است . هموست سركش گمراهى كه ره يافتگان را ياد نمى كند .

۱۰۵۷.امام على عليه السلام :اگر حاملان دانش آن را چنانكه بايد حمل مى كردند ، خداوند و فرشتگان و آفريدگان فرمان بردارش آنان را دوست مى داشتند؛ ولى آنان دانش را براى دنياجويى حمل كردند ، پس خدا آنان را دشمن داشت و نزد مردم خوار شدند .


علم و حكمت جلد اوّل
370

۱۰۵۰.عنه صلى الله عليه و آله :مَن تَعَلَّمَ العِلمَ يُريدُ بِهِ الدُّنيا ، وآثَرَ عَلَيهِ حُبَّ الدُّنيا وزينَتَهَا استَوجَبَ سَخَطَ اللّهِ عَلَيهِ ، وكانَ فِي الدَّرَكِ الأَسفَلِ مِنَ النّارِ مَعَ اليَهودِ والنَّصارَى الَّذينَ نَبَذوا كِتابَ اللّهِ تَعالى ، قالَ اللّهُ تَعالى : «فَلَمّا جاءَهُم ما عَرَفوا كَفَروا بِهِ فَلَعنَةُ اللّهِ عَلَى الكافِرينَ ۱ » ۲ .

۱۰۵۱.عنه صلى الله عليه و آله :مَن تَعَلَّمَ عِلمًا لِغَيرِ اللّهِ أو أرادَ بِهِ غَيرَ اللّهِ ، فَليَتَبَوَّأ مَقعَدَهُ مِنَ النّارِ ۳ .

۱۰۵۲.عنه صلى الله عليه و آله :إنَّ مَن تَعَلَّمَ العِلمَ لِيُمارِيَ بِهِ السُّفَهاءَ ، أو يُباهِيَ بِهِ العُلَماءَ ، أو يَصرِفَ وُجوهَ النّاسِ إلَيهِ لِيُعَظِّموهُ ، فَليَتَبوَّأ مَقعَدَهُ مِنَ النّارِ ، إنَّ الرِّئاسَةَ لا تَصلُحُ إلاّ للّهِِ ولِأَهلِها ۴ .

۱۰۵۳.عنه صلى الله عليه و آله :مَن أخَذَ العِلمَ مِن أهلِهِ وعَمِلَ بِعِلمِهِ نَجا ، ومَن أرادَ بِهِ الدُّنيا فَهِيَ حَظُّهُ ۵ .

۱۰۵۴.عنه صلى الله عليه و آله :مَن طَلَبَ العِلمَ يُريدُ بِهِ حَرثَ الدُّنيا لَم يَنَل حَرثَ الآخِرَةِ ۶ .

۱۰۵۵.عنه صلى الله عليه و آله :إنَّ أوَّلَ النّاسِ يُقضى يَومَ القِيامَةِ عَلَيهِ . . . رَجُلٌ تَعَلَّمَ العِلمَ وعَلَّمَهُ وقَرَأَ القُرآنَ فَاُتِيَ بِهِ ، فَعَرَّفَهُ نِعَمَهُ فَعَرَفَها . قالَ : فَما عَمِلتَ فيها ؟ قالَ : تَعَلَّمتُ العِلمَ وعَلَّمتُهُ وقَرَأتُ فيكَ القُرآنَ . قالَ : كَذَبتَ ولكِنَّكَ تَعَلَّمتَ العِلمَ لِيُقالَ عالِمٌ ، وقَرَأتَ القُرآنَ لِيُقالَ هُوَ قارِئٌ . فَقَد قيلَ : ثُمَّ اُمِرَ بِهِ فَسُحِبَ عَلى وَجهِهِ حَتّى اُلقِيَ فِي النّارِ ۷ .

۱۰۵۶.الإمام عليّ عليه السلام :اِحذَر مِمَّن . . . يَتَعَلَّمُ لِلمِراءِ ، ويَتَفَقَّهُ لِلرِّياءِ ، يُبادِرُ الدُّنيا ، ويُؤاكِلُ التَّقوى ، فَهُوَ بَعيدٌ مِنَ الإِيمانِ ، قَريبٌ مِنَ النِّفاقِ ، مُجانِبٌ لِلرُّشدِ ، مُوافِقٌ لِلغَيِّ ، فَهُوَ باغٍ غاوٍ ، لا يَذكُرُ المُهتَدينَ ۸ .

۱۰۵۷.عنه عليه السلام :لَو أنَّ حَمَلَةَ العِلمِ حَمَلوهُ بِحَقِّهِ لَأَحَبَّهُمُ اللّهُ ومَلائِكَتُهُ وأهلُ طاعَتِهِ مِن خَلقِهِ ، ولكِنَّهُم حَمَلوهُ لِطَلَبِ الدُّنيا ، فَمَقَتَهُمُ اللّهُ وهانوا عَلَى النّاسِ ۹ .

1.البقرة : ۸۹ .

2.مكارم الأخلاق : ۲ / ۳۴۸ / ۲۶۶۰ عن عبداللّه بن مسعود .

3.سنن الترمذي : ۵ / ۳۳ / ۲۶۵۵ ، سنن ابن ماجة : ۱ / ۹۵ / ۲۵۸ وفيه «من طلب» بدل «من تعلّم» وكلاهما عن ابن عمر ؛ منية المريد : ۱۳۴ وفيه «وأراد» بدل «أو أراد» .

4.تحف العقول : ۴۳ ، الاختصاص : ۲۵۱ ، الكافي : ۱ / ۴۷ / ۶ عن ربعي بن عبداللّه عمّن حدّثه عن الإمام الباقر عليه السلاموكلاهما نحوه .

5.الكافي : ۱ / ۴۶ / ۱ ، التهذيب : ۶ / ۳۲۸ / ۹۰۶ كلاهما عن سليم بن قيس الهلالي عن الإمام عليّ عليه السلام ؛ سنن الدارمي : ۱ / ۸۵ / ۲۵۸ عن الإمام الحسن عليه السلام نحوه .

6.تنبيه الخواطر : ۲ / ۱۱۶ .

7.صحيح مسلم : ۳ / ۱۵۱۴ / ۱۹۰۵ ، سنن النسائي : ۶ / ۲۳ ، مسند ابن حنبل : ۳ / ۲۰۷ / ۸۲۸۴ ، المستدرك على الصحيحين: ۱/۱۸۹/۳۶۴ وج ۲/۱۲۰/۲۵۲۴ ، السنن الكبرى : ۹/۲۸۳/۱۸۵۴۹، جامع بيان العلم : ۲ / ۲ نحوه وكلّها عن أبي هريرة ؛ منية المريد : ۱۳۴ .

8.البحار : ۷۸ / ۱۰ / ۶۷ ؛ مطالب السؤول : ۵۶ مع اختلاف في الألفاظ .

9.تحف العقول : ۲۰۱ ، تاريخ اليعقوبي : ۲ / ۲۰۶ نحوه ، كنزالفوائد : ۲ / ۱۰۹ ، غرر الحكم : ۷۵۸۱ وليس فيه «أهل طاعته من خلقه» وفيه «هانوا عليه» بدل «هانوا على الناس» .

  • نام منبع :
    علم و حكمت جلد اوّل
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری شهری، با همکاری: رضا برنجکار، ترجمه: عبدالهادی مسعودی
    تعداد جلد :
    2
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 111121
صفحه از 443
پرینت  ارسال به