139
علم و حكمت جلد اوّل

۳۶۰.امام على عليه السلام :به دوست خود هرچه مى توانى محبّت كن؛ ولى كاملاً به او اطمينان مكن . به او كمال ايثار را بنما؛ ولى همه رازها را به او مسپار . در اين صورت است كه هم حقّ حكمت را ادا كرده اى و هم حقّ واجب دوستى را .

۳۶۱.امام على عليه السلام :نشانه حكمت آن است كه با مافوق خود نستيزى و مادون خود را خوار مكنى و به آنچه در توان تو نيست ، نپردازى و زبانت با دلت و گفتارت با كردارت مخالف نباشد و در آنچه نمى دانى سخن نگويى و كار را آنگاه كه به تو روى آورد رها نكنى و آنگاه كه پشت كرد بجويى .

۳۶۲.امام على عليه السلام :نشانه حكمت ، فرمانبرى از مافوق و احترام به هم طراز و انصاف ورزى با فرودست است .

۳۶۳.امام على عليه السلام :اى مردم! خداى سبحان در زمين حجّتى محكمتر از پيامبرمان ، محمّد صلى الله عليه و آله و حكمتى رساتر از كتابش ، قرآن عظيم ندارد .

۳۶۴.مردى دانشمند از صوفيان چهل سخن نگاشت . سپس از آن ميان چهار سخن را كه امير مؤمنان على عليه السلام گفته بود برگزيد و باقى را در دريا ريخت . آن چهار سخن چنين اند :خدا را به اندازه نيازت به او فرمان بر ، و به اندازه طاقتت بر كيفرش سرپيچى كن ، و براى دنيايت به اندازه ماندنت در آن كار كن ، و براى آخرت نيز به اندازه بقايت در آن كار كن .

۳۶۵.خضر و على عليه السلام گرد هم آمدند . على عليه السلام به او گفت :سخن حكيمانه اى بگو . خضر گفت : چه نيكوست تواضع توانگران در برابر مستمندان به جهت نزديكى به خدا . امير مؤمنان عليه السلام نيز فرمود : نيكوتر از آن ، غرور مستمندان بر توانگران است از روى اتكاء به خداوند . خضر نيز گفت : اين سخن را بايد با طلا نوشت .

۳۶۶.امام باقر عليه السلام :به لقمان گفته شد : از حكمت چه گرد آورده اى؟ گفت : براى آنچه كفايت شده ام خود را به زحمت نمى اندازم و آنچه را به من سپرده شده ، تباه نمى سازم .


علم و حكمت جلد اوّل
138

۳۶۰.الإمام عليّ عليه السلام :اِبذِل لِصَديقِكَ كُلَّ المَوَدَّةِ ، ولا تَبذِل لَهُ كُلَّ الطُّمَأنينَةِ ، وأعطِهِ كُلَّ المُواساةِ ، ولا تُفضِ إلَيهِ بِكُلِّ الأَسرارِ ، توفِي الحِكمَةَ حَقَّها ، والصَّديقَ واجِبَهُ ۱ .

۳۶۱.عنه عليه السلام :مِنَ الحِكمَةِ أن لا تُنازِعَ مَن فَوقَكَ ، ولا تَستَذِلَّ مَن دونَكَ ، ولا تَتَعاطى ما لَيسَ في قُدرَتِكَ ، ولا يُخالِفَ لِسانُكَ قَلبَكَ ولا قَولُكَ فِعلَكَ ، ولا تَتَكَلَّمَ فيما لا تَعلَمُ، ولا تَترُكَ الأَمرَ عِندَ الإِقبالِ وتَطلُبَهُ عِندَ الإِدبارِ ۲ .

۳۶۲.عنه عليه السلام :مِنَ الحِكمَةِ طاعَتُكَ لِمَن فَوقَكَ ، وإجلالُكَ مَن في طَبَقَتِكَ ، وإنصافُكَ لِمَن دونَكَ ۳ .

۳۶۳.عنه عليه السلام :يا أيُّهَا النّاسُ ، إنَّهُ لَم يَكُن للّهِِ سُبحانَهُ حُجَّةٌ في أرضِهِ أوكَدَ مِن نَبِيِّنا مُحَمَّدٍ صلى الله عليه و آله ، ولا حِكمَةٌ أبلَغَ مِن كِتابِهِ القُرآنِ العَظيم ۴ .

۳۶۴.كَتَبَ رَجُلٌ عالِمٌ مِن أهلِ التَّصَوُّفِ أربَعينَ حَديثًا ، ثُمَّ اختارَ مِنها أربَعَ كَلِماتٍ قالَها أميرُالمُؤمِنينَ عليه السلام ، وطَرَحَ الاُخرى فِي البَحرِ ، وهِيَ :أطِعِ اللّهَ بِقَدرِ حاجَتِكَ إلَيهِ ، واعصِ اللّهَ بِقَدرِ طاقَتِكَ عَلى عُقوبَتِهِ ، واعمَل لِدُنياكَ بِقَدرِ مَقامِكَ فيها ، واعمَل لاِخِرَتِكَ بِقَدرِ بَقائِكَ فيها ۵ .

۳۶۵.إنَّ خِضرًا وعَلِيًّا عليهماالسلام قَدِ اجتَمَعا ، فَقالَ لَهُ عَلِيٌّ عليه السلام :قُل كَلِمَةَ حِكمَةٍ ، فَقالَ : ما أحسَنَ تَواضُعَ الأَغنِياءِ لِلفُقَراءِ قُربَةً إلَى اللّهِ ! فَقالَ أميرُالمُؤمِنينَ عليه السلام : وأحسَنُ من ذلِكَ تيهُ الفُقَراءِ عَلَى الأَغنِياءِ ثِقَةً بِاللّهِ . فَقالَ الخِضرُ : لِيُكتَب هذا بِالذَّهَبِ ۶ .

۳۶۶.الإمام الباقر عليه السلام :قيلَ لِلُقمانَ : مَا الَّذي أجمَعتَ عَلَيهِ مِن حِكمَتِكَ ؟ قالَ : لا أتَكَلَّفُ ما قَد كُفيتُهُ ، ولا اُضَيِّعُ ما وُلّيتُهُ ۷ .

1.كنزالفوائد : ۱ / ۹۳ .

2.غرر الحكم : ۹۴۵۰

3.غرر الحكم : ۹۴۲۲

4.غرر الحكم : ۱۱۰۰۴ .

5.جامع الأخبار : ۵۱۱ / ۱۴۳۲ .

6.المناقب لابن شهر آشوب : ۲ / ۲۴۷ ، وراجع نهج البلاغة : الحكمة ۴۰۶ ، روضة الواعظين : ۴۹۷ ، مشكاة الأنوار : ۱۲۸ ؛ تاريخ بغداد : ۱۱ / ۲۳۴ ، المناقب للخوارزمي : ۳۷۳ / ۳۹۲ .

7.قرب الإسناد : ۷۲ / ۲۳۲ عن مسعدة بن صدقة عن الإمام الصادق عليه السلام .

  • نام منبع :
    علم و حكمت جلد اوّل
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری شهری، با همکاری: رضا برنجکار، ترجمه: عبدالهادی مسعودی
    تعداد جلد :
    2
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 111038
صفحه از 443
پرینت  ارسال به