243
حکمت‌ نامه رضوی جلد اول

۱۹۷. امام رضا عليه السلام - در وصف و تنزيه خداوند عزّ و جلّ - : هر كه به خدا اشاره كند، صمد بودنِ او را در نظر نگرفته است.

۱۹۸. امام رضا عليه السلام - در پاسخ به سؤال از اين سخن خداوند عزّ و جلّ - : «خدا، آنان را مسخره مى‏كند» و اين سخن او: «خدا، ايشان را ريشخند مى‏كند» و اين سخن خداى عزّ و جلّ : «[دشمنان‏] مكر ورزيدند و خدا [در پاسخشان ]مكر در ميان آورد» و اين سخن او: «با خدا، نيرنگ مى‏كنند و او با آنان، نيرنگباز است» - : خداوند - تبارك و تعالى - ، نه مسخره مى‏كند، نه ريشخند مى‏كند، نه مكر مى‏ورزد و نه نيرنگ مى‏زند؛ بلكه خداوند عزّ و جلّ به آنان سزاى مسخره كردن و ريشخند كردن و مكر ورزيدن و نيرنگ زدنشان را مى‏دهد. خدا، بسى برتر از آن چيزى است كه ستمگران مى‏گويند.

۱۹۹. التوحيد- به نقل از عبد السلام بن صالح هروى، در حديثى - : به امام رضا عليه السلام گفتم: اى پسر پيامبر خدا! اين خبرى كه روايت كرده‏اند: «ثوابِ لا إله إلّا اللَّه [گفتن ]نگاه كردن به چهره خداى متعال است»، به چه معناست؟
فرمود: «اى ابو صلت! هر كه براى خداى متعال، چهره اى مانند اين چهره‏ها قائل باشد، كافر است؛ بلكه چهره خداى متعال، همان پيامبران و فرستادگان و حجّت‏هاى اوست ، كه درودهاى خدا بر آنان باد! به واسطه اينان است كه به جانب خداى عزّ و جلّ و به دين او و معرفت او ، روى آورده مى‏شود. خداى متعال فرموده است: «هر چه بر روى زمين است، فانى شونده است و روى (ذاتِ) باشكوه و ارجمند پروردگارت، باقى خواهد ماند» و نيز فرموده است: «جز روى او، همه چيز ، نابود شونده است». پس، نظر كردن به پيامبران خداى متعال و فرستادگان و حجّت‏هاى او - با درجاتى كه دارند - در روز قيامت، ثواب بزرگى براى مؤمنان در بر دارد.
پيامبر صلى اللّه عليه و آله فرموده است: "هر كه اهل بيت و عترت مرا دشمن بدارد، در روز قيامت، نه او مرا مى‏بيند و نه من او را مى‏بينم". نيز فرموده است: "در ميان شما كسانى هستند كه پس از جدا شدن از من ، مرا نمى‏بينند" . اى ابو صلت! خداوند - تبارك و تعالى - به داشتن جا ، وصف نمى‏شود و با چشم ، ديده نمى‏شود و با وهم ، درك نمى‏گردد» .


حکمت‌ نامه رضوی جلد اول
242

۱۹۷. الإمام الرضا عليه السلام - في وَصفِ اللَّهِ عزّ و جلّ وتَنزيهِهِ - : ولا صَمَدَ صَمدَهُ مَن أشارَ إِلَيهِ .۱

۱۹۸. الإمام الرضا عليه السلام - لَمّا سُئِلَ عَن قَولِ اللَّهِ عزّ و جلّ : «سَخِرَ اللَّهُ مِنْهُمْ»۲ ، وعَن قَول اللَّه عزّ و جلّ : «اللَّهُ يَسْتَهْزِئُ بِهِمْ»۳ ، وعَن قَولِهِ : «وَمَكَرُوا وَمَكَرَ اللَّهُ»۴ ، وعَن قَولِهِ : «يُخَادِعُونَ اللَّهَ وَهُوَ خَادِعُهُمْ» ۵ - : إِنَّ اللَّهَ تَبارَكَ وتَعالى لا يَسخَرُ ولا يَستَهزِئُ ولا يَمكُرُ ولا يُخادِعُ ؛ ولكِنَّه عزّ و جلّ يُجازيهِم جَزاءَ السُّخريَةِ وجَزاءَ الاِستِهزاءِ وجَزاءَ المَكرِ والخَديعَةِ ، تَعالَى اللَّهُ ما يَقولُ الظّالِمونَ عُلُوّاً كَبيراً .۶

۱۹۹. التوحيد عن عبد السلام بن صالح الهروي عن الإمام الرضا عليه السلام - في حَديثٍ - قال : فَقُلتُ لَهُ : يابنَ رَسولِ اللَّهِ ، فَما مَعنَى الخَبَرِ الَّذي رَوَوهُ : «إنَّ ثَوابَ لا إلهَ إلّا اللَّهُ النَّظَرُ إلى وَجهِ اللَّهِ؟» .
فَقالَ عليه السلام : يا أبا الصَّلتِ ، مَن وَصَفَ اللَّهَ تَعالى بِوَجهٍ كالوُجوهِ فَقَد كَفَرَ ، ولكِن وَجهُ اللَّهِ تَعالى أنبياؤُهُ ورُسُلُهُ وحُجَجُهُ صَلَواتُ اللَّهِ عَلَيهِم ؛ هُمُ الَّذينَ بِهِم يُتَوَجَّهُ إلَى اللَّهِ وإلى دينِهِ ومَعرِفَتِهِ ، وقالَ اللَّهُ عزّ و جلّ : «كُلُّ مَنْ عَلَيْهَا فَانٍ * وَ يَبْقَى‏ وَجْهُ رَبِّكَ ذُو الْجَلَالِ وَ الاْءِكْرَامِ»۷ ، وقالَ عزّ و جلّ : «كُلُّ شَيْ‏ءٍ هَالِكٌ إِلَّا وَجْهَهُ»۸ . فَالنَّظَرُ إلى أنبياءِ اللَّهِ تَعالى ورُسُلِهِ وحُجَجِه عليهم السلام في دَرَجاتِهِم ثَوابٌ عَظيمٌ لِلمُؤمِنينَ يَومَ القيامَةِ ، وقَد قالَ النَّبيُّ صلى اللّه عليه و آله : «مَن أبغَضَ أهلَ بَيتي وعِترَتي لَم يَرَني ولَم أرَهُ يَومَ القيامَةِ» ، وقال عليه السلام : إنّ فيكم مَن لا يَراني بَعدَ أن يُفارِقَني ، يا أبَا الصَّلتِ إنَّ اللَّهَ تَبارَكَ وتَعالى‏ لا يوصَفُ بِمَكانٍ ، لا تُدرِكُهُ الأَبصارُ و الأوهامُ . ۹

1.الأمالي للمفيد : ص‏۲۵۴ ح‏۴ ، الأمالي للطوسي : ص‏۲۲ ح‏۲۸ كلاهما عن محمّد بن يزيد الطبري ، التوحيد : ص‏۳۵ ح‏۲ ، عيون أخبار الرضا عليه السلام : ج‏۱ ص‏۱۵۰ ح‏۵۱ ، كلاهما عن محمّد بن يحيى بن عمر بن عليّ بن أبي طالب عليه السلام وقاسم بن أيّوب العلوي ، بحار الأنوار : ج‏۴ ص‏۲۲۸ ح‏۳ .

2.التوبة : ۷۹ .

3.البقرة : ۱۵ .

4.آل عمران : ۵۴ .

5.النساء : ۱۴۲ .

6.التوحيد : ص‏۱۶۳ ح‏۱ ، عيون أخبار الرضا عليه السلام : ج‏۱ ص‏۱۲۶ ح‏۱۹ كلاهما عن الحسن بن عليّ بن فضّال عن أبيه ، بحار الأنوار : ج‏۳ ص‏۳۱۸ ح‏۱۵ .

7.الرحمن : ۲۶ و ۲۷ .

8.القصص : ۸۸ .

9.التوحيد : ص‏۱۱۷ ح‏۲۱ ، عيون أخبار الرضا عليه السلام : ج‏۱ ص‏۱۱۵ ح‏۳ ، الأمالي للصدوق : ص‏۵۴۵ ح‏۷۲۸ ، الاحتجاج : ج‏۲ ص‏۳۸۰ ح‏۲۸۶ ، بحار الأنوار : ج‏۴ ص‏۳۱ ح‏۶ وراجع كتاب من لا يحضره الفقيه : ج‏۱ ص‏۳۳۴ ح‏۹۷۹ .

  • نام منبع :
    حکمت‌ نامه رضوی جلد اول
    سایر پدیدآورندگان :
    محمد محمدی ری شهری، با همکاری جمعی از پژوهشگران
    تعداد جلد :
    4
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1393
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 45082
صفحه از 584
پرینت  ارسال به