1.ابوالقاسم اسماعيل بن ابوالحسن عَبّاد بن عباس طالقانى ، در ۳۲۶ ق ، زاده شد . شخصيت صاحب ، چنان است كه شخص سخندان هم ناتوان از پى بردن به همه ابعاد آن است . بررسى شخصيت او ، به چند جهت نياز دارد : از يك طرف درباره علمش و از سوى ديگر، در باره ادبياتش و نيز از جهت سياستمدارى‏اش و نيز از بزرگى‏هاى اخلاقى‏اى كه دارد (از جود سرشار ، شايستگى فراوان و فضايل غيرقابل شمارشش) . شيخ حُرّ عاملى ، از او چنين تجليل كرده است : «محقّق ، متكلّم ، عظيم الشأن و جليل القدر» . ثَعالبى هم او را از جمله «پيشوايان لغت» معرفى كرده كه در كتاب فقه اللغةى خويش ، بر آنان اعتماد كرده است . سيدعلى خان ، در الدرجات الرفيعة گفته است : «صاحب ، قصيده‏اى در باره اهل بيت عليهم السلام در هفتاد بيت ، سرود كه الف ندارد و مردم از آن به شگفت آمدند و راويان ، آن را براى همديگر نقل كردند و چونان حركت خورشيد ، در هر شهرى دهان به دهان مى‏گشت . نيز وى‏قصايدى سروده كه هر كدام از آنها فاقد يكى از حروف الفباست مگر حرف واو [كه به سرودن آن نرسيد]» . صاحب در سال ۳۸۵ ق در رى درگذشت .

2.المناقب، ابن شهر آشوب: ج ۱ ص ۳۲۵.

3.المناقب، ابن شهر آشوب: ج ۱ ص ۳۲۵، الغدير: ج ۴ ص ۶۷.

1.هو أبو القاسم إسماعيل بن أبى الحسن عبّاد بن العبّاس الطالقانى : ولد سنة ۳۲۶ ق . نفسيّته من النفسيّات التى أعيت البليغ حدودها ؛ فهى تستدعى الإفاضة فى‏تحليلها من ناحية العلم طورا ، ومن ناحية الأدب تارة ، كما تسترسل القول من وجهة السياسة مرّة ومن وجهة العظمة اُخرى ، إلى جود هامر وفضل وافر ، وفضائل لا تحصى . وصفه شيخنا الحرّ العاملى بأنّه محقّق متكلّم عظيم الشأن جليل القدر ، كما أنّ الثعالبى جعله أحد أئمّة اللغة الذين اعتمد عليهم فى كتابه فقه اللغة . وقال السيّد في الدرجات الرفيعة : إنّ الصاحب قال قصيدة معرّاة من الألف ، التى هى أكثر الحروف دخولاً فى المنثور والمنظوم ، وهى فى مدح أهل البيت عليهم السلام فى سبعين بيتا ، فتعجّب الناس ، وتداولتها الرواة ، فسارت مسير الشمس فى كلّ بلدة ، فاستمرّ على تلك الطريقة وعمل قصائد كلّ واحدة منها خالية من حرف واحد من‏حروف الهجاء وبقيت عليه واحدة تكون خالية من الواو . وتوفّى سنة ۳۸۵ق بالرّى (راجع : الغدير : ج‏۴ ص‏۴۲) .