مخلص بود، خداوند این‌گونه بدی و سوء نیت را از او بازگرداند۱ (یوسف: ۲۴). برهانی که یوسف دید برهانی است که خدا به بندگان مخلص خود نشان می‌دهد؛ نوعی از علم مکشوف و یقین مشهود و دیدنی که نفس آدمی با دیدن آن، چنان مطیع و تسلیم می‌شود که دیگر به هیچ وجه میل به معصیت نمی‌کند (طباطبایی، ۱۴۱۷: ۱۱/۱۲۹).
به هر حال، با در نظر گرفتن سازوکار برانگیختگی‌های جنسی، تحریک محیطی مانعی برای حفظ خویشتنداری جنسی محسوب می‌شود. از این‌رو قرآن کریم مردم را از نزدیک‌شدن به ارتباط جنسی نامشروع، چه رسد به خود آن، بر حذر می‌دارد۲ (اسراء: ۳۲) و راه دورماندن از ناپاکی زنا را چیزهایی مثل فروبستن چشم از نامحرم و محرک‌های بیرونی معرفی می‌کند۳ (نور: ۳۰ ـ ۳۱). به همین صورت، آموزه‌های قرآنی و روایی بر لزوم مراقبت اعضای حسی دیگر در برابر تحریک‌های محیطی تأکید دارند. مثلاً در برخی روایات آمده است که بر هر عضوی از اعضای انسان بهره‌ای از زنا رقم خورده است که [در صورت کنترل‌نکردن آنها] به‌ناچار مرتکب آن می‌شود؛ زنای چشم نگاه ناروا است، زنای پا رفتن [به محل گناه] است؛ زنای دهان بوسیدن و سخن ناروا است، زنای دست لمس‌کردن و زنای گوش شنیدن صدای حرام است (نک.: کلینی، ۱۴۰۷: ۵/۵۵۹؛ مجلسی، ۱۴۰۳: ۱۰۱/۳۸؛ نوری، ۱۴۰۸: ۱۴/۳۴۰).
اگر در معرض دید قرارگرفتن زیبایی موی زن باعث تحریک مرد و مانع عفاف و خویشتنداری او نبود، نگاه به آن حرام نمی‌شد. امام رضا علیه السلام در پاسخ به یکی از پرسش‌های محمّد بن سنان فرمود: «نگاه‌کردن به موی زنان شوهردار و دیگر زنان به این علّت حرام شده است که باعث تحریک مردها می‌شود و این تحریک به فساد و ارتکاب اعمال حرام و ناشایست می‌انجامد»۴ (صدوق، ۱۳۷۸: ۲/۹۷). متأسفانه، محیط زندگی امروزی ما در
1.. (وَ لَقَدْ هَمَّتْ بِهِ وَ هَمَّ بِها لَوْ لا أَنْ رَأی بُرْهانَ رَبِّهِ کذلِک لِنَصْرِفَ عَنْهُ السُّوءَ وَالْفَحْشاءَ إِنَّهُ مِنْ عِبادِنَا الْمُخْلَصینَ).
2.. (وَ لا تَقْرَبُوا الزِّنَی إنَّهُ کانَ فاحِشَةً وَ ساءَ سَبِیلاً).
3.. (قُلْ لِلْمُؤْمِنینَ یغُضُّوا مِنْ أَبْصارِهِمْ وَ یحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ ذلِک أَزْکی لَهُمْ إِنَّ اللَّهَ خَبیرٌ بِما یصْنَعُونَ. وَ قُلْ لِلْمُؤْمِناتِ یغْضُضْنَ مِنْ أَبْصارِهِنَّ وَ یحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَ لا یبْدینَ زینَتَهُنَّ إِلاَّ ما ظَهَرَ مِنْها وَلْیضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلی جُیوبِهِنَّ وَ لا یبْدینَ زینَتَهُنَّ إِلاَّ لِبُعُولَتِهِنَّ أَو ...).
4.. «حُرِّمَ النَّظَرُ إِلَی شُعُورِ النِّسَاءِ الْمَحْجُوبَاتِ بِالْأَزْوَاجِ وَ إِلَی غَیرِهِنَّ مِنَ النِّسَاءِ لِمَا فِیهِ مِنْ تَهْییجِ الرِّجَالِ وَ مَا یدْعُو التَّهْییجُ إِلَیهِ مِنَ الْفَسَادِ وَالدُّخُولِ فِیمَا لَا یحِلُّ وَ لَا یجْمُل».
