45
الگوي مصرف از نگاه قرآن و حديث

و بر اين اساس ، مصرف گرايى به شيوه بيگانگان ، در صورتى كه مصداق اسراف كمّى نباشد ، بى ترديد، يكى از مصاديق بسيار خطرناكِ اسراف كيفى است و مبارزه همگان ، براى پيشگيرى از مفاسد فرهنگى ، اقتصادى و سياسى آن ، لازم و ضرورى است .

۶ . تفريط در مصرف

تفريط در مصرف، مانند اسراف و افراط در آن ، پيامدهاى زيان بار گوناگونى دارد . از اين رو ، اسلام ، از يك سو، با افراط و اسراف در مصرف، به شدّت مخالف است و به ميانه روى و ساده زيستى، سفارش مى كند و از سوى ديگر ، تفريط در مصرف و سختگيرى بر خود و خانواده را نيز محكوم مى نمايد . در حديث نبوى آمده است :
كُلوا وَاشرَبوا وتَصَدَّقوا وَالبَسوا فى غَيرِ مَخيلَةٍ ولا سَرَفٍ ؛ إنَّ اللّهَ يُحِبُّ أن تُرى نِعمَتُهُ عَلى عَبدِهِ . ۱ بخوريد و بياشاميد و صدقه دهيد و بدون فخرفروشى و اسرافكارى، جامه بپوشيد ؛ زيرا هر آينه، خداوند دوست مى دارد كه نعمتش بر بنده اش نگريسته شود .
افزون بر آيات و رواياتى كه به بهره گيرى از مواهب الهى، توصيه دارند ، در احاديث فراوانى، كسانى كه خود را از لذّت هاى مشروع زندگى محروم مى كنند، به شدّتْ نكوهش شده اند . ۲

1.ر . ك : ح ۲۲ .

2.ر . ك : ص ۱۵۵ «تفريط در مصرف» .


الگوي مصرف از نگاه قرآن و حديث
44

مسلمانان را از ساختن چيزى كه به آن نياز ندارند، نهى كرده اند . ۱

۵ . پيروى كوركورانه از بيگانگان، در مصرف

همانند بيگانگان مصرف كردن، پيامدهاى زيانبارى براى اقتصاد و فرهنگ جامعه اسلامى دارد ؛ امّا بى ترديد، آثار سوء فرهنگىِ مصرف گرايى به شيوه بيگانگان، به مراتب، خطرناك تر از زيان هاى اقتصادى آن است .
از ديرباز ، بيگانگان براى به سلطه درآوردن كشورهاى ديگر ، از اقتصاد، به عنوان ابزار سلطه فرهنگى و به دنبال آن، سلطه سياسى، بهره مى بردند . از اين رو ، در روايات اسلامى، مسلمانان، به شدّتْ از تشبّه به بيگانگان در مصرف و پيروى كوركورانه از آنان نهى شده اند .
در حديثى، امام باقر عليه السلام از پدران بزرگوارش نقل مى فرمايد :
أوحَى اللّهُ إلى نَبِيٍّ مِنَ الأنبِياءِ أن قُل لِقَومِكَ : لا يَلبَسوا لِباسَ أعدائى ، ولا يَطعَموا طَعامَ أعدائى ، ولا يُشاكِلوا بِمَشاكِلِ أعدائى ؛ فَيَكونوا أعدائى كَما هُم أعدائى . ۲ خداوند، به يكى از پيامبران وحى فرمود كه به قومش بگويد: همچون دشمنان خدا لباس نپوشند ، مثل آنان خوراك نخورند ، و به شكل ايشان درنيايند ، كه در اين حال ، همچون آنان، دشمن خدا خواهند بود .

1.ر . ك : توسعه اقتصادى بر پايه قرآن و حديث : ج ۲ ص ۶۱۹ «نگاهدارى مال» .

2.ر . ك : ح ۲۱۵ .

  • نام منبع :
    الگوي مصرف از نگاه قرآن و حديث
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری شهری
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1388
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 5787
صفحه از 236
پرینت  ارسال به