191
الگوي مصرف از نگاه قرآن و حديث

۲۴۰.إرشاد القلوبـ به نقل از سُوَيد بن غَفَله ـ :وارد خانه امير مؤمنان عليه السلام شدم و در اتاق ، چيزى نديدم. گفتم: اثاثيه كجاست ، اى امير مؤمنان عليه السلام ؟
فرمود: «اى پسر غَفَله! ما خاندانى هستيم كه در دنيا، اثاثى تهيّه نمى كنيم و بهترين كالاى خود را به آخرت منتقل كرده ايم. حكايت ما در دنيا ، همچون مسافرى است كه زير سايه درختى مى آسايد و سپس آن را ترك مى كند و مى رود».

۲۴۱.امام باقر عليه السلام :على عليه السلام مقدارى خرماى دَقَل، ۱ تناول كرد و سپس روى آن، آب نوشيد و بعد، دستى بر شكم خود زد و فرمود: «هر كه آتش وارد آن كند، خداوند، او را دور گرداند».
آن گاه به اين بيت، تمثّل جُست:
شكم و شرمگاه، چنين اند كه هر گاه خواستشان را برآورى
منتهاى نكوهش و رسوايى را به بار مى آورند.

۲۴۲.امام على عليه السلام :به خدا سوگند ـ سوگندى كه در آن، مشيّت خدا را مستثنا مى كنم ـ، نفْسِ خود را چنان رياضت و پرورش مى دهم كه چون به گِرده نانى، دست يابد، شاد گردد و به نانخورِشِ نمك بسازد.

۲۴۳.تاريخ دمشقـ به نقل از مُدرِك ابو زياد ـ :در باغ ابن عبّاس بوديم كه دو فرزند عبّاس، و حسن و حسين عليهماالسلامآمدند و دور باغ، گشتى زدند و نگاهى كردند . سپس كنار جويى رفتند و نشستند. حسن عليه السلام به من فرمود : «اى مُدرِك! غذايى دارى؟» .
گفتم: نان پخته ايم.
فرمود : «بياور».
من نانى و كمى نمك نيم كوفته و دو مشت سبزى برايش آوردم. ايشان خورد و آن گاه فرمود : «اى مُدرك! چه قدر خوش مزه بود» .
سپس غذاى خود او را ـ كه زياد و لذيذ بود ـ آوردند. فرمود: «اى مُدرك! غلامان باغ را صدا بزن» و غذا را به آنها داد و غلامان خوردند و خود ايشان ، چيزى نخورد.
گفتم: خودتان نمى خوريد؟
فرمود: «آن غذا [ ى تو ] را از اين ، بيشتر دوست دارم».

1.دَقَل: پست ترين نوع خرما.


الگوي مصرف از نگاه قرآن و حديث
190

۲۴۰.إرشاد القلوب عن سُويدِ بن غَفَلَة :دَخَلتُ عَلى أميرِ المُؤمِنينَ عليه السلام دارَهُ فَلَم أرَ فِي البَيتِ شَيئا ، فَقُلتُ : أينَ الأَثاثُ يا أميرَ المُؤمِنين؟
فَقالَ : يَابنَ غَفَلَةَ ، نَحنُ أهلُ بَيتٍ لا نَتَأَثَّثُ فِي الدُّنيا ، نَقَلنا أجَلَّ مَتاعِنا إلَى الآخِرَةِ ، إنَّ مَثَلَنا فِي الدُّنيا كَراكِبٍ ظَلَّ تَحتَ شَجَرَةٍ ، ثُمَّ راحَ وتَرَكَها . ۱

۲۴۱.الإمامُ الباقرُ عليه السلام :أكَلَ عليّ بن أبي طالب عليه السلام يوما تَمرٍ دَقَلٍ ۲ ثُمّ شَرِبَ علَيهِ ماءَ ، ثُمّ ضَرَبَ بيده بَطنِهِ ، وقالَ : مَن أدخَلَهُ بَطنُهُ النارَ فَأبعَدَهُ اللّهُ ، ثُمّ تَمَثَّلَ :

وَإنَّكَ مَهما تُعطِ بَطنَكَ سُؤلَهاوفَرْجَكَ نالا مُنتَهى الذَّمِّ أجمَعا ۳

۲۴۲.الإمام عليّ عليه السلام :وَايمُ اللّهِ ـ يَمينا أستَثني فيها بمَشيئَةِ اللّهِ ـ لَأرُوضَنَّ نَفسي رِياضَةً تَهِشُّ مَعَها إلَى القُرصِ إذا قَدَرَت علَيهِ مَطعوما ، وتَقنَعُ بالمِلحِ مَأدُوما . ۴

۲۴۳.تاريخ دمشق عن مُدرِك أبي زياد :كُنّا في حيطانِ ۵ ابنِ عَبّاس ، فَجاءَ ابني ۶ عَبّاس وحَسَن وحُسَين عليهماالسلام ، فَطافوا فِي البُستانِ فَنَظَروا ، ثُمَّ جاؤوا إلى ساقِيَةٍ فَجَلَسوا عَلى شاطِئِها ، فَقالَ لي الحَسَنُ بنُ عَلِيٍّ عليه السلام : يا مُدرِكُ أعِندَكَ غَداءٌ؟ قُلتُ : قَد خَبَزنا ، قالَ : اِيتِ بِهِ .
قالَ : فَجِئتُهُ بِخُبزٍ وشَيءٍ مِن مِلحٍ جَريشٍ وطاقَتَي بَقلٍ ، فَأَكَلَ ثُمَّ قالَ : يا مُدرِكُ أبي زياد ، ما أطيَبَ هذا! ثُمَّ اُتِيَ بِغَدائِهِ ـ وكانَ كَثيرَ الطَّعامِ طَيِّبَهُ ـ فَقالَ : يا مُدرِك أبي زياد ، اجمَع لي غِلمانَ البُستانِ ، قالَ : فَقَدَّمَ إلَيهِم فَأَكَلوا ولَم يَأكُل ، فَقُلتُ : ألا تَأكُلُ؟ فَقالَ : ذاكَ أشهى عِندي مِن هذا . ۷

1.إرشاد القلوب : ص ۲۰ .

2.دقل ـ بفتح الدال والقاف ـ : أردأ التمر . (القاموس المحيط : ج ۳ ص ۳۷۶) .

3.تاريخ بغداد : ج ۱۲ ص ۳۸۴ ، تاريخ دمشق : ج ۴۸ ص ۲۳۰ كلاهما عن أبي حمزة ، كنز العمّال : ج ۳ ص ۷۸۲ ح ۸۷۴۱ ؛ الدعوات : ص ۱۳۸ ح ۳۴۰ ، بحار الأنوار : ج ۴۰ ص ۳۴۰ ح ۲۶ .

4.نهج البلاغة : الكتاب ۴۵ ، بحار الأنوار : ج ۳۳ ص ۴۷۵ .

5.الحَائِطُ : البستان من النخيل (النهاية : ج ۱ ص ۴۶۲ «حوط») .

6.كذا ، وفي المختصر والمطبوعة : ابن عبّاس (هامش المصدر) .

7.تاريخ دمشق : ج ۱۳ ص ۲۳۸ .

  • نام منبع :
    الگوي مصرف از نگاه قرآن و حديث
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری شهری
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1388
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 5859
صفحه از 236
پرینت  ارسال به