157
الگوي مصرف از نگاه قرآن و حديث

«اى فرزندان آدم! نزد هر مسجدى ، آرايش خويش فراگيريد، و بخوريد و بياشاميد و اسراف مكنيد؛ زيرا او اسرافكاران را دوست نمى دارد. بگو: «چه كسى آرايشى را كه خدا براى بندگان خود پديد آورده و روزى هاى پاكيزه را حرام كرده است؟». بگو : «اينها در زندگى دنيا براى مؤمنان است؛ [ولى كافران هم بهره مندند]، حال آن كه در روز رستاخيز ، ويژه ايشان است» . بدين گونه ، آيات را براى گروهى كه بدانند ، به تفصيل بيان مى كنيم» .

حديث :

۱۸۶.الكافىـ به نقل از صالح بن ابى حمّاد و احمد بن محمّد، از امام على عليه السلام ، در دليل آورى اش بر عاصم بن زياد ، آنگاه كه جامه معمول را رها كرد و عَبا [ى زهد] را به بَر افكند و برادرش ربيع بن زياد از وى شكايت آورد كه زن و فرزندش را با اين كار، به اندوه افكنده است ـ - :عاصم بن زياد را نزد من احضار كنيد!
و چون او نزدش آورده شد ، با نگريستن در وى، چهره اش در هم شد و به او فرمود: «آيا از خانواده ات شرم نكردى؟ آيا بر فرزندت رحم نياوردى؟ آيا گمان مى كنى خداوند، با آن كه پاكيزه ها را بر تو حلال فرموده ، استفاده ات از آنها را ناپسند شمرده است؟ تو براى خدا اين قدر منزلت ندارى! آيا خدا نيست كه مى فرمايد: «و زمين را براى آدميان بنهاد. در آن ، ميوه هاست و خرمابُن هاى غلافدار» ؟ آيا همو نيست كه مى فرمايد : «آن دو دريا را راه داد كه به هم برسند. ميان آن دو، حائلى است تا از حد نگذرند . . . از آن دو ، مرواريد و مرجان بيرون مى آيد؟» پس به خدا سوگند! خوار شمردنِ نعمت هاى خدا با عمل ، براى خداوند، دلخواه تر است از خوار شمردن آنها با زبان . خداوند فرموده است : «و به نعمت پروردگارت ، سخن بگشاى» .
عاصم گفت: اى امير مؤمنان عليه السلام ! پس چرا تو ، خود، غذاى درشت مى خورى و جامه خشن مى پوشى؟
فرمود: «واى بر تو! هر آينه خداوند، بر پيشوايانِ عدلْ واجب فرموده كه خويشتن را همسانِ مردم ناتوان سازند تا فقر ، بر فقير، جوشش نياورد» .
سپس عاصم بن زياد، عبا [ى زهد] از تن افكند و جامه معمول بر تن كرد .


الگوي مصرف از نگاه قرآن و حديث
156

«يَـبَنِىءَادَمَ خُذُواْ زِينَتَكُمْ عِندَ كُلِّ مَسْجِدٍ وَكُلُواْ وَاشْرَبُواْ وَلَا تُسْرِفُواْ إِنَّهُ لَا يُحِبُّ الْمُسْرِفِينَ * قُلْ مَنْ حَرَّمَ زِينَةَ اللَّهِ الَّتِى أَخْرَجَ لِعِبَادِهِ وَ الطَّيِّبَـتِ مِنَ الرِّزْقِ قُلْ هِىَ لِلَّذِينَ ءَامَنُواْ فِى الْحَيَوةِ الدُّنْيَا خَالِصَةً يَوْمَ الْقِيَـمَةِ كَذَ لِكَ نُفَصِّلُ الأَْيَـتِ لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ » ۱ .

الحديث :

۱۸۶.الكافي عن صالح بن أبي حمّاد وأحمد بن محمّد عن الإمام عليّ عليه السلامـ فِياحتِجاجِهِ عَلى عاصِمِ بنِ زِيادٍ حينَ لَبِسَ العَباءَ وتَرَكَ المُلاءَ ، وشَكاهُ أخوهُ الرَّبيعُ بنُ زِيادٍ أنَّهُ قَد غَمَّ أهلَهُ وأحزَنَ وَلَدَهُ بِذلِكَ ، فَقالَ أميرُ المُؤمِنينَ عليه السلام ـ: عَلَيَّ بِعاصِمِ ابنِ زِيادٍ! فَجيءَ بِهِ ، فَلَمّا رَآهُ عَبَسَ وَجهَهُ فَقالَ لَهُ : أمَا استَحيَيتَ مِن أهلِكَ ؟! أما رَحِمتَ وَلَدَكَ ؟! أتَرَى اللّهَ أحَلَّ لَكَ الطَّيِّباتِ وهُوَ يَكرَهُ أخذَكَ مِنها ؟! أنتَ أهوَنُ عَلَى اللّهِ مِن ذلِكَ! أوَلَيسَ اللّهُ يَقولُ : «وَ الْأَرْضَ وَضَعَهَا لِلْأَنَامِ * فِيهَا فَاكِهَةٌ وَالنَّخْلُ ذَاتُ الْأَكْمَامِ» ؟! ۲ أوَلَيسَ (اللّهُ) يَقولُ : «مَرَجَ الْبَحْرَيْنِ يَلْتَقِيَانِ * بَيْنَهُمَا بَرْزَخٌ لَا يَبْغِيَانِ ـ إلى قوله : ـ يَخْرُجُ مِنْهُمَا اللُّؤْلُؤُ وَ الْمَرْجَانُ» ؟! ۳ فَبِاللّهِ لَابتِذالُ نِعَمِ اللّهِ بِالفِعالِ أحَبُّ إلَيهِ مِنِ ابتِذالِها بِالمَقالِ ، وقَد قالَ اللّهُ عز و جل : «وَ أَمَّا بِنِعْمَةِ رَبِّكَ فَحَدِّثْ» . ۴
فَقالَ عاصِمٌ : يا أميرَ المُؤمِنينَ ، فَعَلامَ اقتَصَرتَ في مَطعَمِكَ عَلَى الجُشوبَةِ وفي مَلبَسِكَ عَلَى الخُشونَةِ ؟
فَقالَ : وَيحَكَ! إنَّ اللّهَ عز و جل فَرَضَ عَلى أئِمَّةِ العَدلِ أن يُقَدِّروا أنفُسَهُم بِضَعَفَةِ النّاسِ كَيلا يَتَبَيَّغَ بِالفَقيرِ فَقرُهُ . فَأَلقى عاصِمُ بنُ زِيادٍ العَباءَ ولَبِسَ المُلاءَ . ۵

1.الأعراف : ۳۱ و ۳۲ .

2.الرحمن : ۱۰ و ۱۱ .

3.الرحمن : ۱۹ ـ ۲۲ .

4.الضحى : ۱۱ .

5.الكافي : ج ۱ ص ۴۱۰ ح ۳ ، نهج البلاغة : الخطبة ۲۰۹ نحوه ، بحار الأنوار : ج ۴۰ ص ۳۳۶ ح ۱۹ وج ۷۰ ص ۱۱۸ ح ۸ .

  • نام منبع :
    الگوي مصرف از نگاه قرآن و حديث
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری شهری
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1388
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 5974
صفحه از 236
پرینت  ارسال به